Sayın Başkan, saygıdeğer milletvekilleri; gündem dışı söz almış bulunmaktayım. Bu vesileyle yüce Meclisi saygıyla selamlıyorum.Hafta sonunda Diyarbakır’da gerçekleşen olaya dair şunu söylemek isterim ki: Bayrağımıza uzanan kirli elleri ve o uşakların efendilerini lanetliyorum. Kimsenin şüphesi olmasın ki biz bu bayrak uğruna şehit olmak gerekiyorsa gene şehit olur ama o nazlı hilale ve yıldıza halel getirmeyiz.
Saygıdeğer milletvekilleri, esasen bölgemize has ama aslında bütün ülkemizin gizli kalmış bir zenginliğinden bahsetmek istiyorum. Doğal depolar Nevşehir ilimizde tarımsal, turistik ve ticari amaçlara hizmet etmekte olup ilimiz ekonomisinde önemli bir yere sahiptir. Kaya oyma mekânlar ilimizde ağırlıklı olarak merkez ilçeye bağlı beldelerimizde, Ürgüp ilçemizde ve Avanos ilçemizde yoğunluk göstermektedir. Depo sayısı yaklaşık 1.100 adet olup 897 bin metrekare alanda 900 bin ton kapasiteye ulaşmış bulunmaktadır. Nevşehir ilimizde bulunan doğal depoların eylül-haziran arasındaki ortalama sıcaklıkları 2 ila 10 derece arasındadır ve bu dönemde nem yaklaşık yüzde 90 civarındadır.
İç Anadolu ve özellikle Kapadokya bölgesinin jeolojisi yaklaşık beş milyon yıl önce volkanik faaliyetler sonucunda oluşan, 100 ila 300 metre aralığında, istifli, genelde tüf kökenli yumuşak kayaçlardır. İşte bu yumuşak kayaçlar aslında bizden binlerce yıl önce yaşamış farklı topluluklar tarafından, kimi zaman dinlerini muhafaza etmek, kimi zaman canlarını muhafaza etmek için kullanılmışken, bugün bölgede ticaret, turizm ve tarım alanında teknolojiyle birleştirilerek oldukça faydalı menfaatler sağlamaktadır. Geçen zaman içerisinde bu yapılar gelişen teknolojiyle birlikte günümüze modern yer altı tesislerinin kazandırıldığı bir hâle dönüşmüş durumdadır.
Bu amaçla 1.100′ü aşkın depo bulunmaktadır. Bu soğuk hava depolarının diğer depolara nazaran işletme maliyeti yaklaşık yüzde 90 daha azdır çünkü ekstra elektrik ve ekstra bir iklimlendirme gerektirmemektedir. Yine bu soğuk hava depoları esasen hepimizin günlük dilde kullandığı “yatak limonu” tabirinin yataklarıdır ve ilk oluşturulma aşamasında da alternatifi olan diğer depolara göre yaklaşık yüzde 60 daha az maliyet sahibidir. Ayrıca, nem ve istenen iklim düzeyi doğal olarak yer aldığı için hem daha ekonomik hem de daha verimli ürünler çıkmaktadır. Ayrıca bu soğuk hava depolarında elma buzhanesi -limonu zikrettik- ve en önemlisi, gerek bölgemizin gerekse diğer bölgelerde yetiştirilen patateslerin doğal deposudur, âdeta bölge için bacasız fabrika niteliğindedir. Rakamla ifade edecek olursam: Örneğin bölgede depolanan sadece patates 1 milyon ton ve yatak limon 120 bin ton yani 6 milyon 100 bini aşkın sandık rezervini içermektedir ve kaldı ki şu ana kadar bize ulaşan teknik araştırmalar yaklaşık yüzde 10′unun kullanıldığı noktasındadır.
Değerli milletvekilleri, bu depoları alternatifi olan yer üstü betonarme soğuk hava depolarıyla az önce karşılaştırdık. Yine, bu noktada kayda değer önemli bir gelişme daha olmuştur ki bu noktada, ruhsatlandırma ve diğer planlamalardaki özverili çalışmaları için Çevre ve Şehircilik İl Müdürümüz, Tarım İl Müdürümüz, Çevre ve Şehircilik Bakanımız ve Tarım Bakanımıza özellikle teşekkür etmek istiyorum.
Yine, bu konuyu öncelikle yüce Meclisin gündemine ilk olarak 30 Mart 2012 tarihli -24 milletvekilimizle birlikte- bir Meclis araştırması önergesi vererek getirmiştik. Bu noktada, bu önergemizin kabulü yönünde oy kullanan saygıdeğer milletvekillerine de bu vesileyle teşekkür ediyor, yüce Meclisi tekrar saygıyla selamlıyorum.
