Akdeniz Limonları Kapadokya'daki Kaya Depolarda Saklanıyor
Patates,Limon,Elma gibi bir çok ürünler Nevşehir Kapadokya bölgesinde ki kaya oyma doğal depolarda oldukça sağlıklı bir şekilde saklanıyor…
"Doğal Depoculuğun Adresi Nevşehir"
Dünyanın 8. harikası olmaya aday ‘Peri Bacaları’na ev sahipliği yapan Kapadokya, şimdi sadece turizm değil, ‘dev bir sanayi kenti’ oldu. Türkiye ’de sanayinin kalbi sayılan birçok ille yarışan bölgenin tek bir farkı var: Burada yatırımlar yer üstüne değil yeraltına yapılıyor. Bölgedeki trüf kayalar oyularak yapılan yer altı depoları dev bir gıda ambarı gibi. Doğa Tohumculuk, Özgerköy Grubu, Konya Şeker, Gülsan gibi Türkiye’nin önde gelen şirketlerinin sayısı her gün artarken 180 km uzunluğu bulan yeraltı depolarında işlenen 5 milyon ton ürün dünyanın birçok ülkesine buradan gidiyor.
Bölgede eskiden ilkel bir şekilde açılan 50-100 tonluk küçük depolar, artık yerini 15-20 bin ton kapasiteli depolara bıraktı. İçinde kamyon ya da TIR’ların dolaştığı depolar kurulan teknolojik havalandırma sistemleri ile kompleks birer tesis.
Bir sandığın kirası 300 TL
Yeraltı depoları, yerüstündeki depolara göre birçok konuda avantaj sağlıyor. 2-3 metre kalınlığındaki kolon ve duvar kalınlıkları ile yüksek bir izolasyona sahip olan yer altı depoları, yerüstü depolarından daha stabil depo içi sıcaklığına sahip. Yeraltı depolarında sıcaklık yıl boyunca 4-10 derece arasında oluyor. Depoların bir kısmı teknolojik bir kısmı ile manuel bir havalandırma sistemine sahip. Bölgedeki depolarda genelde mart ayı ile ekim ayı arasında Akdeniz Bölgesi’nin limon ve narenciye ürünleri saklanıyor. Yeraltında sandıklar halinde depolanan limonların sandık başına depo kirası bu dönem için 300-400 TL civarında. Ekim ayında limonun depolardan boşalması ile yerini patates alıyor.
Gözler Anıtlar Kurulu’nda
Bölgede depo yapmak isteyen firmaların gözü kulağı ise Anıtlar Kurulu’nda. Volkanik katmanların bulunduğu birçok noktanın turizm değeri taşımamasına rağmen SİT alanına girdiği belirtiliyor. Bu nedenle Anıtlar Kurulu, üniversitelerden bilirkişilerle uzun zamandır bölgede incelemelerde bulunuyor. Çalışmaların sonuçlanmak üzere olduğunu belirten yatırımcılar, önümüzdeki günlerde bu konuda yeni bir düzenleme yapılacağının sinyalini veriyor.
Bölgenin önde gelen depocularından biri olan Ürgüp Ticarat Odası Meclis Başkanı Hilmi Yazıcı, Ürgüp Ortahisar’da 1992’den beri depo kesiminin yasak olduğunu belirtiyor. Yazıcı, “Sadece patates değil, narenciye, elma, mantar gibi pek çok ürün için depo talebi var. Dört gözle Anıtlar Kurulu’nun raporunu bekliyoruz. SİT alanı olmayan bölgelerde depo kesimi yapılabiliyor ancak daha büyük yerlere ihtiyaç olduğu için bu rapor çok önemli” diyor.
Depo projeleri dolu dizgin
Yaklaşık 50 firmanın bölgede depo yatırımı için yer aradığı belirtiliyor. Yer arayan firmaların başında Konya Şeker geliyor. Firmanın 2.5 milyon TL’lik depo yatırımı yapacağı belirtilirken, Ürgüp Ticaret Borsası da üyeleri için yatırıma hazırlanıyor. Ticaret Borsası yetkilileri üyeleri için 2 bin 500 tonluk bir depo için çalışmalara başladıklarını açıklıyor. Ürgüp Belediyesi’nin ise yeraltında bir semt pazarı projesi olduğu belirtiliyor. Kar Gıda ve Frito Lay de bölgede arayışta.
Bölgenin en büyük istihdam kaynağı
Yeraltı depoları istihdam açısından büyük önem taşıyor. Sandık imalatı, nakliye, hamaliye, ürün işlemenin yanı sıra depo yapımı da önemli bir gelir kapısı. Özel makinelerle bölgede depo oyma hizmeti veren Höyük İnşaat Muhasebe Müdürü Murat Gürbüz, “Krizin ardından büyük firmaların talepleri arttı. Çünkü yeraltı depoları yer üstüne göre çok daha avantajlı. Örneğin yer üstünde bir depo yaptığınızda yaz günü 40 derecede ortamın sıcaklığını 10 dereceye indirmeniz lazım. Bu da büyük bir enerji maliyeti demek. Ama yeraltında ısı zaten bundan düşük. Sadece aydınlatma ve havalandırma maliyetiniz var” diyor.
Yerüstünde depo maliyeti iki katı
Bölgede büyük şirketlerin 10 bin ile 20 bin ton arasında 20 yeraltı deposu bulunuyor.
500’den fazla da küçük ve orta ölçekli ticari yeraltı deposu var.
Bölgede toplam 1 milyon ton patates ve 4 milyon kasa limon depolanıyor.
Depolar bölge ekonomisine yılda 30 milyon TL katkı sağlıyor.
Yeraltında 5 bin tonluk bir depo oydurmanın maliyeti 1 milyon TL civarında.
Aynı kapasitede yerüstünde bir deponun ise yapım maliyeti 2 milyon TL civarında.
Doğa’nın 100 bin tonluk deposu var
Doğa Tohumculuk Genel Müdürü Ahmet Kamil Aşkın, Türkiye’nin kışlık patates ihtiyacının yer altı depolarından karşılandığını belirtiyor. Aşkın, endüstriyel patates üretimi ve tohumculuğun gelişmesiyle depo kapasitelerinin de arttığını belirterek şöyle devam ediyor: “Doğa Tohumculuk olarak Nar ve Çat mevkiinde 5 depolama tesisimiz var. 20 biner ton kapasiteli tesislerde yılda toplam 100 bin ton patates depoluyoruz. Bu kapasite ile Ortadoğu ve Avrupa’nın en büyük patates deposuna sahibiz.” Aşkın, buradan birçok ülkeye ihracat yaptıklarını anlatıyor.
Kaynak: Radikal Gazetesi
