Nevşehir Halk Eğitim Merkezi ve Akşam Sanat Okulu Müdürlüğü, müdürlüğe sıkça sorulan soruları yanıtladı.
Halk Eğitimi Merkezi hakkında kısaca bilgi verir misiniz?
Her Halk Eğitimi Merkezi, bulunduğu bölgenin eğitim, öğretim, üretim, rehberlik, danışma, kültür ve sanat merkezidir. 1920’li yıllarda Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasıyla ülkede başlatılan okuma yazma sorununu çözümleme, ulusal kültürü yaygınlaştırma, Cumhuriyet ülküsünü, Atatürk ilke ve inkılaplarını benimsetme çalışmalarına destek niteliğinde halk boşluğunu doldurmak üzere 1956 yılından itibaren,ülke çapında Halk Eğitimi Merkezleri kurulmaya başlandı. Milli Eğitim Bakanlığı Çıraklık ve Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğü’ne bağlı taşra birimi olan Halk Eğitimi Merkezleri, halka mesleki ve sosyal-kültürel amaçlı bilgi,beceri kazandıran,kişilerin boş zamanlarını olumlu faaliyetlerle değerlendirmelerini, gelirlerini artırmayı sağlayan birer yaygın eğitim kurumudur. Etkinliklerini il ve ilçelerde sürdürürler. Sayıları 900’ü aşan Halk Eğitimi Merkezleri´ nde önceleri"halk eğitimi" adı altında düzenlenen etkinlikler, zamanla "yaygın eğitim" olarak şekillendi.
Halk Eğitim Merkezlerinde Yaygın Eğitim Okuma-yazma kursları, Mesleki-teknik kurslar, Sosyal-kültürel kurslar, Sosyal-kültürel uygulamalar, Eğitsel kol çalışmaları, şeklinde yürütülmektedir.
Okuma-Yazma Kursları
Artık, okuma-yazma bilmeyen tek yurttaş kalmayacak! Bunu sağlamak amacıyla tüm yerleşim birimlerinde düzenlenen birinci ve ikinci kademe okuma-yazma kursları, Halk Eğitimi Merkezleri’nin başlıca görevlerindendir. Hem kişilere okuma-yazmayı öğretmek, hem de bu beceriyi günlük yaşamda kullanabilmelerini sağlamak için olağanüstü çaba gösterilir.
Mesleki Teknik Kurslar
Beceri Geliştirme ve Meslek Kazandırma olmak üzere iki şekilde gerçekleşir.
Beceri Geliştirme – Mesleki ve teknik eğitim görme olanağı bulamamış ya da eksik eğitim almış kişileri mesleğe hazırlamak ,iş alışkanlıkları kazandırmak, onları pasif tüketicilikten aktif üretici konumuna getirmek, bir iş yerinde çalışabilmek, kendi işini kurabilecek bilgi ve beceriye kavuşturmak amacıyla düzenlenir.
Meslek Kazandırma – Bir meslek dalında çalışanları ya da meslek edinmek isteyenleri geliştirmek, yeniliklere hazırlamak, işgücü piyasasının ihtiyaç duyduğu eleman olarak yetiştirme amacıyla düzenlenir.
Sosyal ve Kültürel Kurslar
Toplumun kültür düzeyini yükseltmek, kişilerin sosyal ve kültürel gelişimini desteklemek; bilgi, beceri kazandırmak; okuma-yazma bilmeyenlere okuma-yazma öğretmek; eksik kalan genel eğitimlerini tamamlamak; bir üst öğrenim sınavlarına hazırlamak; kültürel değerlerimizi korumak; yaşatmak, yaygınlaştırmak amacıyla düzenlenir.
Bu kurslar, gerektiğinde okul öncesi eğitim çağındaki çocukları da kapsayacak şekilde düzenlenebilir.
Sosyal ve Kültürel Uygulamalar
Bu etkinlikler, yaygın eğitim hizmetlerinin geniş kesimlere ulaşmasında çok önemli bir unsurdur. Kişilerin kültür ve sanat alanlarındaki yeteneklerini geliştirmek, sergileme fırsatı vermek, sosyal ve kültürel katılımları özendirmek, boş zamanlarını olumlu faaliyetlerle değerlendirmelerini sağlamak, yerel-bölgesel-ulusal düzeyde kültür sanat alışverişini geliştirmek ,bilinç oluşturmak, kültürel değerlerimizi tanıtmak, yaşatmak, yaygınlaştırmak genç kuşaklara en doğru şekilde aktarabilmek amacıyla düzenlenir.
Sosyal ve Kültürle Uygulamalar, Halk Eğitimi Merkezleri’nde sergi, yarışma, gösteri, toplantı, fuar, konser, panel, konferans, sempozyum, spor etkinlikleri gibi isimlerle gerçekleşir.
Eğitsel Kollar
Halk Eğitimi Merkezleri’ndeki sosyal ve kültürel etkinliklerin verimin artırmak için hizmete inanmış, bilgi ve becerisinden yararlanılabilecek gönüllü kişilerden Eğitsel Kollar oluşturulur. Katılım, herkese açıktır. Kurslara kayıtlı olan, olmayan herkes katılabilir. Merkez Müdürlüğü’nün bünyesinde Tiyatro, Müzik, Türk Halk Oyunları, Türk Halk Müziği, Türk Sanat Müziği, Bale,Basın Yayın, İletişim, Gezi ve İnceleme, Kooperatifçilik, Çevre gibi kollar kurularak faaliyet sürdürülür.
Kurslar nasıl açılır ?
Okuma-yazma ve unutulmaya yüz tutmuş,el sanatları dışındaki tüm kurslar,15 kişilik bir grubun oluşturulması ile düzenlenir.Üretime yönelik,gelir getirici,iş bulabilme kolaylığı ve çevre için özellik gerektiren kurslar için kursiyer sayısı Çıraklık ve Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğü’nün görüşleri doğrultusunda yeniden belirlenebilir.
Kurslar ve diğer etkinlikler nerelerde düzenlenir ?
Halk Eğitimi Merkezleri’nin kendi bina ve tesislerinde, Mahalle ve köylerde sağlanan kurs yerlerinde, Eğitim Odalarında, Ceza ve ıslahevlerinde, Rehabilitasyon gerektiren hastanelerde, Kamu ve özel kuruluşlara ait binalarda, Örgün eğitim kurumlarına ait binalarda
Gönüllü kuruluşlarca sağlanan yerlerde ve İhtiyaç duyulan uygun yerlerde düzenlenir.
Halk Eğitimi Merkezlerindeki Kurslara, Sosyal - Kültürel uygulamalara, Eğitsel kollara kimler katılabilir ?
Her yaş, eğitim, sosyal statü ve kültür düzeyindeki herkes katılabilir. 18 yaşından küçükler, velilerin izniyle katılabilir. İlköğretim çağındakiler, devam ettikleri okul saatleri dışındaki serbest zamanlarda, istedikleri kursa devam edebilir. Yabancı uyruklular, valiliğin izni ile etkinliklere katılabilir. Gerektiğinde, belirli yaş ve eğitim seviyesi, uygulanacak programın özelliğine göre aranır. Bu durum Halk Eğitimi Merkezleri’nce duyurularla belirtilir.
Kurs ve etkinliklere Nasıl kayıt olunur ?
Kayıt için başvuru, Halk Eğitimi Merkezleri’nce geliştirilen formla yapılır. Başvurulardan:
Nüfus cüzdanı (Kayıttan sonra örneği alınarak geri verilir), Öğrenim belgesi, Kayıt için bireysel başvuru yapılabileceği gibi, Halk Eğitimi Merkezleri’nin bulunduğu iş ve ilçelerden uzakta oturanlar, bağlı oldukları köy ve mahalle muhtarlığı ile Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı okul ve kurum müdürlüklerine de başvuruda bulunabilirler.Bu kurumlar,kendilerine yapılan başvuruyu Halk Eğitimi Merkezi’ne ulaştırdıktan sonra,Merkez bu istekler doğrultusunda alan çalışması yaparak,kursun açılması yönünde gerekli çalışmaları yapar.
Kurs ve etkinliklere Ne zaman kayıt yapılır?
Yılın on iki ayında Halk Eğitimi Merkezleri’ne kayıt için başvuru yapılabilir. Özelliklerinden dolayı, bazı kurslar için sadece bazı dönemlerde kayıt olanağı sağlanabilir. Bu durum, Merkez yönetimince iletişim araçları aracılığıyla duyurulur. Kurs ve etkinlikler için gerekli aday sayısı tamamlandıktan sonra, Halk Eğitimi Merkezi’nden ilgili herkese davet yazısı gönderilir.
Kurs ve etkinliklere Devam zorunlu mudur?
Kurslara kabul edilenler için devam zorunluluğu vardır. Kurs süresinin 1/5’i kadar devamsızlık gösterenlerin kaydı silinir ve belgesi verilmez. Geç kalmayı alışkanlık haline getirenler hakkında, devamsızlık işlemi yapılır. Sosyal ve Kültürel uygulamalara katılmayı talep edenler için bu kapsamda merkez bünyesinde, ilçede, ilçe dışında ya da il dışında düzenlenecek etkinliklere katılmak zorundadır. Eğitsel kol başkan ve üyeleri tüzük çerçevesindeki toplantı ve etkinliklerini gerçekleştirir, alınan kararlar doğrultusunda hareket ederler.
Kurs ve etkinlikler, günün hangi saatlerinde gerçekleştirilir?
Tüm etkinlikler, programların süresi ve katılımcıların devam durumuna göre ayarlanır.Hafta sonları da dahil olmak üzere sabah 7.00 ile 24.00 arasındaki uygun saatler seçilir.
Yıllık çalışma süresi Halk Eğitimi Merkezleri, yılın on iki ayında hizmet verir. Öğretmenler, usta öğreticiler ve kursiyerlerin ortak kararları ile, tatillerde de eğitime devam edilebilir.
Etkinliklere katılanlara başarı değerlendirmesi yapılıyor mu?
Kurslarda başarı değerlendirmesi zorunludur. Bu değerlendirme; yapılacak uygulama, deney, yazılı ve sözlü sınavlar, ev ödevleri ile öğretim süresi sonundaki sınav sonuçlarına göre yapılır. Başarılı olanlara kurs bitirme belgesi verilir. Diğer etkinliklerde başarı değerlendirmesi yapılmaz.
Engelli kişiler için de kurslar düzenleniyor mu?
Halk Eğitimi Merkezleri, özel öğretim gerektiren kişilere duygusal değil, gerçekçi bir yaklaşımla kurslar düzenler. Bu kurslarla; onları üretici kılmayı, topluma kazandırmayı, onların bir işte çalışmalarını kolaylaştıracak bilgi ve beceriler edinmelerini, sosyal aktivitelere katılmalarını amaçlar. Bağımsız kurs ya da kaynaştırma şeklinde düzenlenen kurslarda, kişilerin engel durumları dikkate alınır.
Kursların açılmasında dikkate alınan engellilik durumları: İşitme engelliler, Konuşma engelliler, Zihinsel engelliler, Hastanede yatan çocuklar, Görme engelliler, Bedensel engelliler için planlanıp, uygulanır.
Üretime yönelik kurslar açılıyor mu?
Katılımcıların boş zamanlarını değerlendirmesi ve aile ekonomisine katkıda bulunması için,beceri geliştirmeye yönelik kurslar düzenlenir. Ayrıca; üretime dönük, gelir getirici ve bir iş yerinde çalışmayı kolaylaştıracak kurslar da düzenlenir. Bu kurslar, Halk Eğitimi Merkezleri bünyesindeki döner sermaye işletmeleri yoluyla da açılmaktadır.
Üretime yönelik kurslardan bazıları: Halıcılık-Kilimcilik-Trikotaj-Makine nakışları-Konfeksiyon-Bez dokuma-El sanatları-Ayakkabıcılık-Ağaç İşleri-Gümüş işlemeciliği-Çinicilik, Kültürel değerlerimizin yaşatılmasına yönelik özel çalışmalar,
Halk Eğitimi Merkezleri; kültürel değerlerimizin tanıtılması, yaşatılması,yaygınlaştırılması ve genç kuşaklara en doğru şekilde aktarılması yönündeki çalışmalara ağırlık ve öncelik verir. Yörelerimizde derleme ve araştırma çalışmaları yapılır. Bu çalışmalar, Genel Müdürlük bünyesinde değerlendirilir. Üniversite ve ilgili kurumlardaki uzmanların da görüşleri alınarak tüm kişi ve kuruluşların yararına sunulur. Devlet Konservatuar’larının Türk Halk Oyunları Bölümü mezunlarından bir öğretmen kadrosu oluşturularak, Türkiye’nin çeşitli illerindeki Halk Eğitimi Merkezleri’nde görevlendirildi. Ayrıca, ücretli olarak görevlendirilen uzman ve usta öğreticiler de; halk oyunları, halk müziği, Türk sanat müziği, enstrüman öğretimi, koro çalışmaları, araştırma ve derleme çalışmalarını etkin bir şekilde sürdürmekteler.
Faaliyetler, sadece Halk Eğitimi Merkezleri’nin olanaklarıyla mı düzenlenir?
Halk Eğitimi faaliyetleri, tamamen Halk Eğitimi Merkezleri’nin olanaklarıyla gerçekleştirilir. Ancak, bazı resmi ve özel kurum-kuruluşların yanı sıra gönüllü kuruluşlarla da belli prensipler doğrultusunda işbirliği yapılır. Bu işbirliklerinde, tarafların olanakları birleştirilir ve ortak bir protokol hazırlanarak uygulamaya konur.
Halk Eğitimi Merkezleri’nin işbirliği içinde olduğu önemli proje ve faaliyetlerden bazıları: Ulusal Eğitime Destek Projesi, Anne Çocuk Eğitimi Projesi, Genç Kız ve Kadınların Eğitiminin Desteklenme Projesi, Doğu ve Güneydoğu Anadolu İllerindeki Sosyal Kalkınmayı Destekleme Projesi, Genelkurmay Başkanlığı ile Birlikte Er ve Erbaşlara Yönelik Beceri Kursları, Adalet Bakanlığı İşbirliğinde Ceza ve Tutukevlerindeki Hükümlü ve Tutuklulara Yönelik Kurslar, Devlet Bakanlığı İşbirliğinde Koruma Altındaki Çocuklara Yönelik Kurslar
Orman Bakanlığı İşbirliğinde Avcı Eğitimi Kursları İstanbul ve Ege Halı İhracatları Birliği ve
Ayrıca, daha birçok firma, kurum-kuruluşla bakanlık ve yerel düzeyde işbirliği yapılmaktadır.
Milli Eğitim Bakanlığı denetim ve gözetimi dışında "kurs" adı altında düzenlenen faaliyetlerin geçerliliği var mı ?
Ülkemizdeki her kişi ve kuruluşun eğitim faaliyetini Milli Eğitim Bakanlığı’nın denetim ve gözetiminde yapacağı, T.C.Anayasası ve 1739 sayılı Milli Eğitim temel kanunu ile hükme bağlanmıştır. Halkın katılımına açık "kurs" adı altında düzenlenen hiçbir faaliyet, Milli Eğitim Bakanlığı ve bağlı birimlerin denetimi-gözetimi dışında, ya da bu birimlerle işbirliği yapılmadan geçerli sayılamaz. Verilen belgeler de, geçerli kurs bitirme belgesi olamaz.
Geniş bilgi için nereye ve nasıl başvurulur?
Her il ve ilçe merkezinde bir Halk Eğitimi Merkezi vardır. Büyükşehir statüsünde ise, birden çok merkez bulunur. Geniş bilgi almak için, merkezlere telefonla ya da bizzat başvurulabilir. Ülke çağında tüm faaliyetlerle ilgili bilgi için, [email protected] adresine girebilirsiniz.
Kimler öğretici olabilir?
Kurslarda, kadrolu öğretmen ve kadrolu usta öğreticiler görev yapar. Öğretmenlerin sayısı yetersiz kalırsa, çevre okulların öğretmenlerinden destek alınır. Buna rağmen ihtiyaç karşılanmazsa; üniversite öğretim üyeleri, öğretim görevlileri, diğer kurum ve kuruluşlardaki uzmanlar ile usta öğreticilik yapma koşulu taşıyanlardan ek ders ücreti karşılığı yararlanılır.
Gönüllüler çalışabilir mi?
Mesleki, sosyal ve kültürel alanlarda; bilgi, beceri ve deneyim sahibi olan kişilerden "gönüllü öğretici" olarak yararlanılır. Gönüllü öğreticiler, görev yaptıkları sürece öğretmen ve usta öğreticilerin yetki ve sorumluluklarını taşır.
Resmi ve özel kurum-kuruluş çalışanlarına yönelik kurs ve seminerler, İş güvenliği
Toplam kalite, Zaman yönetimi, Pazarlama sistemi, Halkla ilişkiler, İşletmelerde etkin veri iletişimi, Satış organizasyonu, işletmelerde insan kaynakları planlaması, İş ve işçi sağlığı
Üretim Pazarlama ve kontrol, Toplantı yönetimi vb…
Bu faaliyetlerin yürütülmesinde, öğretici olarak üniversite öğretim üyeleri, öğretim görevlileri ve alan uzmanlarına öncelik verilir. Bu alanlarda kurs açılması istendiğinde talepler, mülki amirlikler yoluyla en yakın Halk Eğitimi Merkezi’ne ulaştırılır ve organizasyona başlanır.
