-Ticaret İl Müdür V. Tuncer BAŞBOZKURT:
“KOOPERATİFLER GELİR DAĞILIMINDA ADALETİ SAĞLAR”
Birleşmiş Milletler ile Uluslararası Kooperatifler Birliği tarafından her yıl Temmuz ayının ilk Cumartesi günü bundan böyle “Uluslararası Kooperatifler Günü” olarak kutlanacaktır.
Kooperatifler, atıl kaynakların harekete geçirilmesine, yeni istihdam alanları oluşturmasına, üretimin arttırılmasına, ortak iş yapma kültürünün geliştirilmesine, refahın toplum tabanına ulaştırılmasına ve dolayısıyla ülkelerin bir bütün olarak kalkınmasına önemli katkılar sağlamaktadır.
Kooperatif işletmeler, küresel ekonominin önemli aktörleri olarak kabul edilir. Birleşmiş Milletler'in (BM) verilerine göre dünya genelinde 750 binden fazla kooperatif aktif olarak faaliyet sürdürmektedir, 1 milyardan fazla insan bu kooperatiflere ortaktır ve 3 milyara yakın kişiye hizmet götürülmektedir. Dünya üzerinde en büyük 300 kooperatifin yıllık cirosu 1 trilyon dolar civarındadır. Bu miktar, dünya ülkeleri arasında 10'uncu büyük ekonomiye karşılık gelmektedir. Ülkemizde 30 farklı türde, 84 bin 232 kooperatif bulunuyor. Nüfusumuzun yaklaşık yüzde 10'u kooperatif ortağıdır. Bu oran Avrupa Birliği'nde (AB) yüzde 25'tir.
İlimizde kuruluşuna Bakanlığımızca (Gümrük ve Ticaret Bakanlığı) izin verilen 51 adet kooperatif mevcuttur. Bu kooperatiflerin ortak sayısı da 6144 civarındadır. İlimizde ki kooperatiflerin dağılımı şöyledir; 1 Tüketim, 27 adet Motorlu Taşıyıcılar, 8 adet Esnaf ve Sanatkarlar Kredi Kefalet, 2 adet Turizm Geliştirme, 1 adet Tarım Satış Kooperatifleri Birliği, 1 adet Yaş Sebze ve Meyve Üretim Pazarlama, 7 adet Tarım Satış, 1 adet Temin Tevzi ve 3 adet Kültür İşletme Kooperatifi mevcuttur. Kadın kooperatifi olarak da toplam üç kooperatif kurulmuştur. Takdir edilir ki bu sayılar İlimiz potansiyeli için çok yetersiz kalmaktadır.
-“ KOOPERATİF KURALIM GÜÇLÜ OLALIM”
Bakanlığımızın koordinatörlüğünde Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının katılımlarıyla oluşturulan kooperatiflerin gelişimine ve geleceğe yönelik bir takım çalışmalar yapılmış olup, bu çalışmaların en önemlisi kooperatifçiliğin yol haritası olarak kabul edilen ve Yüksek Planlama Kurulunca kabul edilerek 17.10.2012 tarihli ve 28444 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Türkiye Kooperatifçilik Stratejisi ve Eylem Planıdır. Bu Strateji Belgesinde üretimi arttırmak amacıyla verilen kamusal desteklerin kooperatifçiliği özendirmeye yönelik uygulanması tedbirine yer verilmiştir. Bu kapsamda kooperatiflerin üretim ve istihdamı arttırıcı projelerine kamusal desteklerin verilmesi planlanmaktadır. Adı geçen Strateji Planında özellikle yoksulluktan, işsizlikten en çok etkilenen dezavantajlı grup olan kadınlara kooperatifler çatısı altında örgütlenmeleri teşvik edilerek, çalışma, üretme ve pazarlama imkanlarının arttırılması, sosyal ve kültürel ihtiyaçlarının giderilmesi konusunda çalışmalar yapılması öngörülmektedir. Bakanlığımız Kooperatifçilik Genel Müdürlüğü kadınlarımıza kolaylık olsun diye kurulacak değişik türde ki kooperatiflere tek tip anasözleşme hazırlamıştır.
Ayrıca kooperatiflerin ve kadınların ticari işletme kurarken karşılaştıkları en önemli sorunlardan birinin finansman olduğu, Bakanlık olarak bu sorunu çözme noktasında Kooperatif Destek Programı ile kooperatiflerin üretim ve istihdama katkısı olan projelerin desteklenmesi planlanmaktadır.
Türkiye’deki kooperatifler; geleneksel olarak kredi, üretim alış ve satış, toptan ve perakende ticaret konut yapımı, alanlarında yer almaktadırlar. Yeni dönemde özellikle enerji, eğitim ve gayrimenkul işletmeciliği gibi yeni sektörlerde kooperatifçiliğin aktif roller üstlenmesi önem arz etmektedir. Bu çerçevede Türkiye ekonomisinin değişik sektörlerinde farklı çözüm ve alternatifler sunan kooperatifler aracılığı ile; Sigorta, Enerji, Sağlık, Gayrimenkul gibi sektörlerinde kooperatif işletme modeli ile alternatif çözümler üretilerek, başka bir modelle ekonomik faaliyetlere dahil edilmeyen kesimlerin ekonomik aktivitelere katılımı hedeflenmektedir.
-“KOOPERATİFLER KALKINDIRIR”
Gelişmiş ülkelerde bugün bile kooperatifler desteklenmekte ve dikkate alınmaktadır. İngiltere başta olmak üzere birçok gelişmiş ülkede daha anaokulunda iken bireylere toplu çalışma ve birlikte iş yapma fikri kooperatifçilik ile verilmektedir. Yerelde, kırsal alanda küçük şehir kasaba ve köylerde ekonomik hayatı ayakta tutan kuruluşlar kooperatiflerdir. Bu ülkelerde kooperatifler yerel ekonominin kalbi olarak görülmektedir. Küçük bir İngiliz ya da Norveç kasabasına gittiğinizde, Bir Avusturalya, Yenizellanda ya da Japon kasabasını ziyaret ettiğinizde büyük çoğunluğu ile gördüğünüz banka kooperatif bankasıdır. Market kooperatif marketidir. Okul kooperatif okuludur. Ülkemizde de başarılı kooperatifler olduğu gerçeği gözlerimizin önündedir. İnternetten tarama yaptığınızda birçok köy ve kasabada ve şehirde başarılı hizmetler veren kooperatiflere rastlamaktayız. Bu kooperatifler yörenin neredeyse tüm ihtiyaçlarına yönelik hizmetler gerçekleştirmişlerdir. Özel sektörün hizmet götüremediği alanlarda ve yörelerde kooperatiflere ihtiyaç vardır. Her yere devletin yatırım yapamayacağı düşünülürse, özel sektör de yatırımı cazip görmüyorsa kim bu yörelere destek olacaktır. İşte o zaman yöre insanı düşünmeli, hesap yapmalı, birbirine güvenmeli, güçlerini birleştirmelidir. Üretici ise daha ucuz girdi almak, daha iyi tarım yapmak, ürününü daha iyi şartlarda pazarlamak için birlik olmalıdır. Esnaf ve zanaatkârlar üretim güçlerini birleştirmeli, birlikte pazarlamanın gücünü kullanmalıdır. Halk tüketim kooperatifleri ile günlük ihtiyacını, okul kooperatifleri ile çocuklarının geleceğini güven altına almalıdır. Kooperatifler aracılığı ile yapılacak tüm bu yatırımlar bize iş imkânları yaratabileceği gibi, devletin desteklerini verimli şekilde kullanma fırsatı verecektir. Ayrıca gelişen demokratik yapı ve işbirliği ortamında kooperatifçiliği temeli olan kendi sorunlarımızı kendimizin çözmesi yolunda atacağımız adımlar, yörede görevli kamu görevlilerinin daha etkin ve yararlı çalışmasına imkân verecek, göçün açmış olduğu yaralar bir ölçüde sarılacaktır. Kooperatifler yerel kalkınmada çok iyi kullanılmalıdır. Gelişmiş ülkelerin bugünkü düzeylerinin temelinde kooperatiflerin başarıları olduğu gerçeği görülmelidir.
Sonuç olarak, Temmuz ayının ilk Cumartesi günü kutlanan “Uluslararası Kooperatifler Günü”nün ortaklık bilincinin artmasına ve toplumumuzda kooperatifçilik farkındalığının oluşmasına katkı sağlaması temennisiyle Uluslararası Kooperatifler gününü kutlarız.
Tuncer BAŞBOZKURT
Ticaret İl Müdür V.
