Avanoslu Selahattin Küçükdağ'ın Taş Plak Sesinden Avanos Türkülerini Hiç Dinlediniz mi?
ARŞİV: Avanoslu Selahattin Ercan Küçükdağın kendi sesinden "Avanos Türküleri" 1910 yılında Avanos’ta doğan ve “Avanoslu Selahattin” olarak tanınan halk ozanı, soyadı
kanunu ile birlikte önce “Ercan” soyadını almış, daha sonra soyadını Küçükdağ olarak değiştirmiştir. 1929/1945 yılları arasında doldurduğu taş plaklarla kısa sürede ülkemizde
ve bölgemizde tanınmıştır. 1973 yılında yaşamını yitiren ozanın 22 adet plağı bilinmektedir. Plakların isimleri sayfamız altında listelenmiştir.
Avanoslu Selahattin Ercan Küçükdağ - Taş Plak Kaydında yer alan parçaları dinleyebilirsiniz.
“Gökte Yıldız Ellidir”, “Gökteki Yıldızın Üçü Terazi”, “Karşı Bağda Sıra Sıra Bademler”, “Taşa
Çaldım Ayva ile Narımı” türküleri ile tanınmıştır.
Gökte yıldız ellidir
Ellisi de bellidir
Sevda çeken güzelin
Gözlerinden bellidir
Kekliğin kayada sekişi sekiş
Gül ile bülbülün ettiği çekiş
Yarin iğnesiyle dikilen dikiş
Kıyamete kadar sökülmez imiş
Sür koyunun dördünü
Sev yiğidin merdini
Sever isen güzel sev
Çekme çirkin derdini
İreyhanım duvarda
Bir yar sevdim hovarda
Mevlam bizi kavuştur
Su yolunda pınarda” sözleri ile milyonlara ulaşmıştır.
“Taşa çaldım ayva ile narımı” türküsüyle tanınan Avanoslu Selahattin Küçükdağ'a
(Avanoslu Selahattin) ait eserlerin bazıları ahırlardan toplanan taş plaklar ve 4 yıllık bir
araştırma sonunda gün yüzüne çıkarılarak kitaplaştırılmıştır.
Yıllar öncesi bölgemiz üzerine araştırma yapan Osman Bölükbaşı’nın yeğeni Hasan Şahin,
yanında bir adamla büroma gelmiş ve yanındaki kişiyi tanıştırırken, “Avanoslu
Selahattin’in oğlu; Ankara Demetevler’de oturuyor” demişti. İki dakikada bir söze “Allah”
ve ”Bismillah” ile başlayan oğul, babasının eserlerinden ve büyüklüğünden ne yazık ki
habersizdi.
Türküleri seslendirmedeki yeteneğinde dolayı “Anadolu Bülbülü” olarak da bilinen
Avanoslu Selahattin’e ait türkülerin gün yüzüne çıkarılarak kitaplaştırılmasına öncülük
eden ses sanatçısı Serkan Vural, yaptığı açıklamada, “Avanoslu Selahattin’e ait belgeleri
toplarken, özellikle onun doldurduğu taş plaklar bize çok yol gösterdi. Bu plakların bir
kısmı çok iyi korunurken, bir kısmını ise ne yazık ki ahır köşelerine terk edilmiş halde
bulduk” demiştir.
Avanoslu Selahattin’in hayat hikayesinin ve eserlerinin yer aldığı bilgileri Avanos
Belediyesi tarafından yayınlanan “Avanos Halkbilim Araştırmaları ve Avanoslu Selahattin”
adlı kitapta toplumca bulmamız mümkün. Avanos Belediyesi bir kadirşinaslık göstererek,
sanatçının adını Avanos’ta bir caddeye de vermiştir.
Cumhuriyet sonrası ulusal anlamda Avanos’un Türkiye genelinde tanınan tek ses sanatçısı
olan Avanoslu Selehattin’in yaşadığı dönemin tanıklarından alınan bilgiye göre, sanatçı
“Kahpe felek değirmenin döndü mü” adlı türküsünü Atatürk'e okumuş ve Atatürk
tarafından beğenilmiştir.
İşte bu türkünün sözleri:
“Kahpe felek değirmenin döndü mü?
Bağın, bahçen sular gibi doldu mu?
Ben yaparım, sen yıkarsın bendimi.
Döne döne nöbet bize geldi mi, beyler geldi mi?
Ben yaparım, sen yıkarsın bendimi.
Döne döne nöbet bize geldi mi, beyler geldi mi?
Kova kova indirdiler alınan.
Kollarımı bağladılar şalınan.
Elin gönlü dünya dolu mal ilen,
Benim gönlüm bir suna boylu yar ilen beyler yar ilen.
Elin gönlü dünya dolu mal ilen,
Benim gönlüm bir suna boylu yar ilen beyler yar ilen.”
Avanoslu Selahaddin’in bazı plaklarını o dönemin ünlü Ürgüplü ozanı Refik Başaran’la birlikte doldurduğu da görülmektedir.
Bazı plakları
-Üzerinde cennet gibi
-İki bülbül hiçbir dala konar mı
-Rum kızı
-Bir çift turnam (Sıla özlemini vurgulamaktadır)
-Haydi gidelim
-Evlerine vardım
-Sarı Hıdır'a (Sarı Iğdır'a) vardım
-Berber usturanı
-Yürü Yürü
-Hapishane
-Hayva ile nar
-Ela gözlerini sevdiğim
-Yarim İstanbul’u mesken mi tuttun (Refik Başaran’la birlikte)
-Atım kalk gidelim Halep haneden
-Biter Kırşehir’in gülleri biter
-Çadır kurdum Avanos’un düzüne
-İstanbul’un kavakları gölgeli
-Annem, annem of annem
-Kaleden aştı gelin
Haber: Ercan Kılıçlı
Kaynak: Doç. Dr. Faruk Güçlü
