Bekdik Mahalle muhtarı Kenan Başarır tarafından gündeme getirilen mahalle isminin değiştirilmesi önerisine Nevşehirli vatandaşlar, “Bekdik mahallemizin ismine sakın ha dokunmayın” Damat İbrahim Paşa'nın kemikleri sızlar yorumunda bulunarak tepki gösterdiler.

Hatırlanacağı üzere en son Nevşehir Belediye Meclisi 07.12.2018 tarih ve 85 sayılı aldığı karar ile, Nevşehir’in en yüksek nüfusa sahip mahallesi olan Mehmet Akif Ersoy Mahallesi ikiye bölünerek ikinci kısmına Bekdik Mahallesi ismi verilmişti.

Bekdik (Bey İdik) ismi Nevşehir'de yaşatılmalı...

Nevşehirli vatandaşlar, kentsel dönüşümle birlikte kaybolan eski mahallelerin isimlerinin mutlaka yaşatılması gerektiğini ifade ederek, “Eski mahalle isimleri şehrin derin tarihini bugünlere aktaran birer sayfadır.  Şehrin eski mahalle ve sokak isimleri o şehrin göbek adıdır, hafızasıdır. Hafızasını kaybetmiş bir insan gibi hafızasını, tarihini kaybeden şehirler de ortada kalakalırlar. Kendilerini kaybederler. Eski mahalle, sokak ve meydan isimleri o şehrin dip tarihinin belgeleridir, sosyal hayatının derin izleridir. Ayrıca şehrin kadim nüfus kütükleridir.

Mesela, bugün artık olmayan Eskili Mahallesi, Cumhuriyet Mahallesi gibi mahalle isimleri şehir hafızasında neyi temsil etmekteydi, bir düşünelim...  Hepsi yok oldu, gitti. Bir nesil sonra şehrin evlatları kendi şehrinin mazisini anlamada daha çok yabancılık çekecek. İşte bu açıdan tüm bunları yok etmek, akıl tutulması ve vicdan göçüdür aslında.

Dün yapılan yanlışları düzeltmek ise bugünün yerel yönetimleri üzerine düşen önemli bir görev. Bu manada şehrimizin evladı Nevşehir Belediye Başkanımız Sayın Rasim Arı’dan kuracağı bir istişare heyetiyle şehrin hafızasını yaşatacak acil çözümler bekliyoruz. Önerimiz ise, eski mahalle ve sokak isimleri yeni açılacak caddelere, yapılacak toplu konut alanlarına ve sokaklara verilmelidir.

Bekdik’ İn Kelime Anlamı, Bey İdik’  dir. Tarihi bir vesikadır...

Nevşehir kuruluş ve iskanında ilimizin mahallelerine verilen isimler hep kimliklerine göre yer alırdı. İşte Nevşehir'in ilk yerleşim yerleri olarak Bekdik, Eskili, Herikli gibi mahalleler şehre ilk gelerek yerleşik hayatı seçen türkmen boylarıdır. 1728'li yıllarda dönemin Sadrazamı Damat İbrahim Paşa'nın Nevşehir ve çevresine Türkmen aşiretleri yerleştirdiği dönemden kalma bir isimdir. Öyleki, Nevşehirli Damat İbrahim Paşanın Annesi Fatma Hanım da Bekdikler’den dir.

Damat İbrahim Paşanın kemikleri sızlar...

Nevşehir iskan edilirken yerleştirilen ve 1730'dan günümüze yaklaşık 300 yılı aşkın süredir Nüfus cüzdanlarında yaşatılan Bekdik ismi bir kimliktir ve bu ismin yaşatılmasıda hem dünden bugüne bu mahalleli olan vatandaşlarımıza hemde Nevşehirli Sadrazam Damat İbrahim Paşa'ya da bir vefadır.

Tüm bu gerekçeler ışığı altında,, "Bekdik" gibi önemli bir değerin mutlaka yaşatılması gerektiğini söyleyen Nevşehirli vatandaşlar, "Bekdik ismi" yaptım oldu mantığı ile öyle alelade konulmuş bir isim değildir. Bir çok vatandaşın kimliklerinde yaşayan mahalle ismini silmek tarihi bir hata olur. Bu konunun hassasiyetine binayen, birçok Nevşehirli vatandaşlarımız içinde önem hasıl olan bahse konu Bekdik mahalle ismi hakkında Nevşehir Belediye Meclisimizin mutlaka gereken hassasiyeti göstereceklerini umut ediyoruz.

Nevşehirliler: “Bekdik mahallesi ismine dokunmayın”

Hala hazırda bir çok Nevşehirli vatandaşlarımızın Nüfus cüzdanlarına bakıldığında, MAHALLE olarak yazan kısmın karşısında, Bekdik, Eskili, Cumhuriyet, Herikli gibi isimleri yer alır.

Nevşehir'de ismi değişecek mahalle varsa hiçbir özel anlam ifade etmeyen 2000 Evler mahallesi, 350 Evler mahallesi, Yeni Mahalle, Güzelyurt mahallesi, Emek Mahallesi, Esentepe Mahallesi gibi mahallelerin isimleri değiştirilsin. Ve kaybolan ve anlam taşıyan mahallelerin isimleri bu mahallelerde tekrardan yaşatılsın. 

Nevşehir'e iskan edilen ve yerleşen Bekdik Türkmenleri Kimlerdir?

Nevşehir iskan edilirken Koçhisar’da bulunan Bekdikler’den 79 hane Nevşehir’e yerleştirildiler. Bunlar, 1530 defterine göre Kara Karacalar-Kara Bekdikler’dir. Cevdet Türkay’da Aksaray-Nevşehir yerleşimli gösterilen Akkaş Bekdikler de Nevşehir’dedir. 1530 tarihli 908 numaralı Muhasebe-i Vilayet-i Diyar-i Bekr ve Arab ve Zül-Kadriyye Defteri Nevşehir’e 1728’de iskan olan Bekdikler’in 1530’da Koçhisar’da bulunan Kara Kocalu-Kara Karacalar (Kara Bekdikler) olduklarını gösteriyor.

Bugün Bekdik Mahallesi adından başka fazlaca bir şey bilmeyen Nevşehir Bekdikleri maalesef kendi haklarında pek bilgi sahibi değiller. Oysa kendileri has türkmenlerdir.

Bekdik Türkmenleri Maraş’ta Beylik Kurmuş, Zaman Zaman Devlet Olmuş Asil Türkmenler Olan Dulkadir Oğulları’ndandır. Daha öncelerinde 'Beğdik' olarak anılan Bekdik’in Kelime Anlamı, ise "Bey İdik"  dir.

Değerlerimize sahip çıkmalıyız...

Son olarak velev ki, Bekdik mahallesi ismi mutlaka değişeceksede o zaman "Bekdik" isminin Nevşehir'deki diğer başka güzide bir mahallemize konularak yaşatılması gerekir vesselam... 

Sağlıcakla Kalın...

Kimdir bu Bekdikler?

Bekdikler nerden gelmiştir? Bekdik ismini nerden almıştır? İşte detaylar...

''Beğdili Aşiretine tabi olan Bozkoyunlu Cemaati, Konya ve öte caniblerinde yiğirmi kadar evleriyle olurlar ve on kadar evleri Aksaray Sancağında Beğdik Türkman içinde Balam Halil ve gayrileri yanlarında olurlar deyü tahrir olunmuş”... (Cevdet Türkay-Osmanlı arşivi)'' Ayrıca Akkaş bekdiklerinin Aksaray ve Nevşehir'de, Yenibeğdiklerin Kırşehir ve Bozok(Yozgat) ta yerleşimlerinide göz önüne alınmalıdır.

A.Rıza Yalgın’ın "Cenupta Türkmen Oymakları" adlı eserinde:Ulukışladan Ereğliye inerken yolda bir aşiret ile karşılaşır;

"Koca bir aşiret ağası (KocaHasan) "Bize BEĞDİK derler"dedi. "Bekdik aşiretinin en büyük obaları Hasandağı'ında yazlar."Koca Hasan'ın anlattığına göre Nevşehirli İbrahim Paşa kendi aşireti olması sebebiyle Nevşehire yerleştirmiştir. Şimdi Nevşehir'de bunların bir de büyük mahallesi vardır." ifadeleri yer almaktadır.

Prof.Dr.Yusuf Halaçoğlu XVIII.yy da Osmanlı İmparatorluğu’nun iskan siyaseti ve Aşiretlerin yerleştirilmesi adlı eserinde:

"Nevşehirde iskan edilen Konar-Göçer gruplardan en önemlisi Boynu İnceli Tükmenleri grubu idi. Nevşehir ve Köylerine yerleştirilen 17 oymak ve cemaatler şunlardır. 1-......,2-......, 11-BEKDİK, 12......"

Yine aynı adlı eserde Zeynep Korkmaz’ın "Nevşehir ve Yöresi ağızları"adlı eserinden alınan bir alıntıda ; "Bekdikler 79 hane olup Koçhisardan gelmişler Nevşehir kalesinin arkasındaki Kahveci dağ’ının batı yamacına ev yapmaları şartıyla iskan edildikleri" ifadesi yer almaktadır. Bu bölge bugün Bekdik mahallesi adını hala devam ettirmektedir.

Derleyen: Fikret Çapacı - İbrahim Uysal