Nevşehir Kale Mahallesi Ve Kalan Tarihi Yapılar
Doç. Dr. Faruk GÜÇLÜ
Nedense bilmem Nevşehir Kale Mahallesi denilince aklıma hep eski tarihi Mardin Şehri gelir. Tarihi taş yapılar, sadece at ve eşeklerin girebildiği dar sokaklar. Tarihi Mardin şehri her yıl on binlerce turist ağırlıyor. Neden Nevşehir Kale Mahallesi bir turizm bölgesi olmasın? Bir günlük bayram ziyareti sebebiyle dolaşma fırsatı bulduğum Nevşehir Kalesi’nde kafamda hep bu sorular canlandı.
Kuşkusuz yıkılan tarihi evler, anılar, susuz kalan Damat İbrahim Paşa döneminden kalma çeşmeler, cemaatini kaybetmiş kapısı kilitli camiler, kaderine terk edilmiş ,yıkılmış kiliseler ve en önemlisi adeta Nevşehir tarihini yansıtan eski cezaevi. Eski Meryem Ana Kilisesi olan Nevşehir Cezaevinde Türk edebiyatının ve sinemasının, siyasetinin ünlü isimleri konuk olmuşlar. Bu eski cezaevi koruma altına alınarak mutlaka müze yapılmalıdır.
Tarihi Kalenin korunduğunu ve bakım yapıldığını gördüm. Bu beni mutlu etti. Ama çevrede yıkılmış binlerce evden kalan boş alanlarda insanı üzüyor doğal olarak.
Cumhuriyet Mahallesi, Karasoku Mahallesi, Bekdik Mahallesi, Eskil Mahallesi, Dere Mahallesi, Tahta Cami Mahallesi, Memiş Bey Mahallesi, Cami Atik Mahallesi, Cami Cedit Mahallesi, Kapucubaşı Mahallesi, Musa Paşa Mahallesi, Raşit Bey Mahallesi, hiç değilse yön tabelaları ile anılarda yaşatılmalıdır.
Bu mahallerde yaşayan insanlar, çocukları, torunları kaleye her çıktıklarında bu anılar gözlerinde canlanmalıdır.
Damat İbrahim Paşa’nın yerleştirdiği Eskil ,Bekdik ve Herikli aşiretinin yaşadığı bu mahalleleri ne yazık ki koruyamadık. Bari kalan tarihi yapıları koruyalım. Nevşehir Belediyesi ne güzel yollar açmış, çevredeki kirliği temizlemiş, kale ve çevresini temizlemiş. Bu güzel hizmetler için belediyeye teşekkür etmek gerekir .Ama yetmez Kale Mahallesi, Kalesiyle birlikte Nevşehir’in bin yıllardır simgesi olmuştur. O simgeyi bir biçimde yeniden yaşatmak gerekmektedir. Kaleye gelenler eski kiliseleri, tarihi camileri, çeşmeleri ve dar sokakları hissetmelidirler.
Geçtiğimiz günlerde Turizm Bakanımız “Kayaşehir” adı verilen alanı hizmete açtı. Bir kere “Kayaşehir” adı o bölgenin tarihi dokusuna uygun değil. Kale Yeraltı Şehri denilebilirdi. Adında mutlaka Kale Mahallesi adı geçmeliydi. Turizm Bakanlığının belediyemizle işbirliği yaparak Kale Mahallesini yeniden canlandırması ve turizme kazandırması, Orman Bakanlığının kullanılmayacak alanları ağaçlandırması gereklidir.
Kale bölgesini kentimize tarihimize uygun halde yeniden düzenleyerek korumalıyız.
