Doğa ve tarihin bütünleştiği Kapadokya’da, coğrafi olaylar peribacalarını oluştururken tarihi süreç içinde insanlar da bu peribacalarının içlerine ev ve kiliseler oymuş, bunları fresklerle süsleyerek binlerce yıllık medeniyetlerin izlerini günümüze taşımıştır. İnsan yerleşimlerinin Paleolitik döneme kadar uzandığı Kapadokya, tarih boyunca ticaret kolonilerini barındırmış ve ülkeler arasında ticari ve sosyal bir köprü kurmuştur. İpek Yolu’nun önemli kavşaklarından biri olan Kapadokya bölgesinin önemli yerleşim alanlarından biri de Avanos’tur. Uzun bir tarihe ve zengin bir kültüre sahip olan Avanos, Hititler devrinde Zuwinasa, Asurlular ve erken Hıristiyanlık dönemlerinde ise Venasa olarak geçmektedir. Selçuklular dönemindeki adı ise Evenuz’dur. Avanos, Roma ve Bizans dönemlerinde olduğu gibi, Selçuklular ve Osmanlılar döneminde de yöredeki önemli ticaret, kültür ve sanat merkezlerinden biri olmaya devam etmiştir.
Avanos, İç Anadolu Bölgesi’nin Orta Kızılırmak Bölümü’nde ve Nevşehir ili sınırları dâhilinde yer alan Kızılırmak Nehri’nin her iki kıyısında yer alan taraça yüzeyleri üzerinde kurulmuştur. Avanos’ta insanların yaşam faaliyetlerini belirleyen jeolojik ve jeomorfolojik şekillerin etkisi, yerleşmelerin başladığı Neolitik dönemden beri devam etmektedir. Yöredeki volkanik arazi ve şekiller, tarihi süreçte insan faaliyetlerini sığınma, korunma ve tarımsal aktiviteleri sürdürme gibi özellikleriyle etkilemiştir.
Avanos’un tarihi, doğal ve kültürel zenginliği yüzyıllar boyunca bölge insanı tarafından doğal malzemelerle yoğrulup bütünleşmiş ve sanata dönüştürülmüştür. Kapadokya’nın merkezinde yer alan Avanos’ta yaşayan halkın geçim kaynağını oluşturan uğraşlarda, bu doğal, tarihi ve kültürel miras önemli bir yer tutmaktadır.
Ülkemizde ve dünyada geleneksel el sanatları ve özellikle çanak-çömlek yapımı ile adını duyuran Avanos, günümüzde de çömlekçilik, dokumacılık ve onyx taşı işlemeciliği gibi geleneksel sanatlarla bu özelliğini devam ettirmektedir. Yörede tarımın yanı sıra özellikle 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren turizmin gelişmesi ile birlikte el sanatları, yörenin ekonomik faaliyetleri arasında ayrı bir öneme sahip olmaya başlamıştır. Ayrıca binicilik ve balon gibi ekonomik etkilere dayalı olarak gelişen turizm faaliyetleri bölgeye damgasını vurmaktadır.
Avanos ve çevresinin doğal güzellikleri, gizemli ve fantastik görünümüyle adeta doğal bir film platosu gibi durmaktadır. Bu eşsiz jeolojik ve tarihi yapı, bölgenin turizme açıldığı 1960’lı yıllardan bu yana film yapımcılarının da dikkatini çekmektedir. Nitekim sinemacıların engin hayal gücüyle birleşen eşsiz coğrafya, pek çok filmin ve dizinin vazgeçilmezi olmuştur. Günümüzde de Avanos ve çevresi, film endüstrisi için önemli bir mekân olup çeşitli toplumsal konuları işleyen filmlere ve dizilere ev sahipliği yapmaya devam etmektedir.
Kültür açısından zengin olan yörenin özelliklerini ortaya çıkarıp bir eser haline getirme fikriyle düzenlemeye karar verdiğimiz ve 23-25 Ekim 2014 tarihinde gerçekleştireceğimiz “Avanos Sempozyumu”nda 73 bildiri ile 106 araştırıcı ve akademisyen sunum gerçekleştirecektir. Sunumu yapılacak bildiriler, sempozyum öncesinde “Avanos Sempozyumu Bildirileri” ismiyle kitap olarak yayınlanmıştır. Yaklaşık 950 sayfadan oluşan eserde, Avanos’un tarihi, coğrafi ve sosyal yapısı, dil ve kültürü, mimari ve folklorik zenginlikleri, el sanatları, gelenek ve görenekleri, son yıllarda örnek bir büyüme gösteren turizmi, işgücü ve ulaşım potansiyeli, yörede yetişen kültür, sanat ve devlet adamlarının hayatı, kişiliği, çalışmaları ve eserleri, her biri ciddi ve bilimsel araştırmaların ürünü olan bildirilerle ortaya konmuştur.
Dünyanın ve ülkemizin önemli kültür ve turizm merkezlerinden biri olan Avanos ve çevresinin, tarihi ve coğrafi özellikleri başta olmak üzere doğal ve kültürel mirasının tespiti, incelenmesi, korunması ve tanıtılması için Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Kapadokya Araştırma ve Uygulama Merkezi (NEVKAM) ile Avanos Kaymakamlığı ve Avanos Belediyesi işbirliğinde düzenlenecek sempozyuma sizlerin de katılımını bekler, saygılar sunarım.
Doç. Dr. Adem ÖGER
Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi
Kapadokya Araştırma ve Uygulama Merkezi (NEVKAM) Müdürü
Nevşehir
.jpg)
