Bir el sanatı olarak çanak, çölkeçilik, Nevşehir'in Avanos ilçesinde turizme hayat verir.

Hititlere kadar uzanan geçmişiyle bir ata mesleği durumundadır. Avanos civarındaki dağlardan getirilen topraklar, işlik adı verilen çanak hanelerde ustalarca işlenip, 800-1200 derece ısıda pişirilmesiyle çanak ürün olarak ortaya çıkar.

Önceleri 250-300 civarında atölye ve çok sayıda çanak ustasına sahip olan sektör, şimdilerde turizmin devreye girmesiyle kabuk değiştirmiş, el sanatı olma özelliğinden uzaklaşarak daha karlı ve pratik olan al-sata yönelmiştir. Bu ise, “işlik”lerin azalmasına, yeni ustaların yetişmemesine neden olmuştur. Sektördeki bu daralmaya rağmen, Avanos’ta halen çoğunluğu geleneksel yöntemlerle çalışan 50 civarında “işlik” bulunmaktadır. Çoğunluğu doğal kaya oyma mağaralardan oluşan işlikler, daha çok Avanos merkezinde yoğunlaşmış olup, ziyaretçilerin önemli bir ilgi odağı durumundadır.
Her şeyin ötesinde, Nevşehir'in Avanos ilçesine Kapadokya’nın el sanatları merkezi olma gerçekliğini sunan bu işliklerde, takribi 150’si çanak ustası olmak üzere 250 kişi çalışmakta, bunların yakınları da hesaba katıldığında, bugün yaklaşık 1500 kişi fiilen bu sektörden geçinmektedir.

Avanos’un dağlarından ve Kızılırmak’ın eski yataklarından yumuşak ve yağlı kil topraklar elenir ve iyice yuğurularak çamur haline getirilir. Çark adı verilen ve ayakta döndürülen tezgah üzerindeki çamurun maharetle şekillendirilmesiyle istenilen çanak yapılmış olur. İşlik denilen atelyelerde üretilen çanaklar önce güneşte, daha sonra da gölgede kurutulduktan sonra, saman ve talaşla yakılan fırınlarda 800 dereceden başlayıp 1200 derece sıcaklık arasında özenle pişirilir.
Çanakçılık, yapımından satışına kadar yorucu bir çalışma ve beceri gerektiren el sanatıdır. 1970’li yıllara kadar, günlük hayatımızda kullandığımız yemek kapları, su testileri, kışlık yiyecek saklamak için çömlekler ve küpler, su künkleri olarak yapılmış hem ilçenin ve bölgenin ihtiyaçları karşılanmış, hem de Tokat ve Samsun illerine kadar eşeklerle ve at arabalarıyla götürülerek satılmıştır. Çanak ürünlerinin kolayca kırılabilir olmasını, XVIII. yy. da yaşamış olan halk ozanı Seyrani “ Kör de bilir Avanos’un yolunu, Testi bardak kırdığından bellidir.” diyerek belirtmiştir.