Bu fotoğraf artık yok... Türkiye'de kentleşmenin acı sonuçları artık çok büyük boyutlara ulaştı. 1920 yılından kalma Tarihi Nevşehir evlerinin bir kısmı kentsel dönüşüm yüzünden yıkıldı. Bu evlerde oturan vatandaşlardan bazıları ise dönüşüm bölgesinden çıkıp TOKİ'nin kendilerine gösterdiği evlere geçtiler. Bir bölümü konak diye tabir edilebilecek evlerde oturan vatandaşlar en büyüğü 137 metrekare olan TOKİ evlerine taşındı. Bu mirasın yok olmasında herkesin biraz payı var.

Kapadokya ile meşhur Nevşehir’in her yerinden tarih fışkırıyor. Fakat bu tarihin korunması başlı başına bir dert. Resmi rakamlara göre Nevşehir kent merkezinde Rumlardan kalma 44 tane 1920 yılından önce yapılmış tarihi ev bulunuyor. Bu konutların altında ise yeni bir yer altı şehri keşfedildi. Yeraltı şehrinin üstündeki tarihi Rum konutlarında yaşayan vatandaşlar ise restorasyon çalışmaları kapsamında yıkılan evlerinden dolayı 3 katlı 2 katlı tarihi evlerini bırakıp en büyüğü 137 metrekare olan TOKİ evlerine geçtiler.

 

TOKİ ise tarihi evlerden çıkacak insanlara 4 tane alternatifli ev modeli sunuyor. Bunlar 75, 85, 112 ve 137 metrekarelik modellerden oluşuyor. Kapadokya Sinemave Fotoğraf Amatörleri Derneği Başkanı Mustafa Karakaya kentsel dönüşüm ve tarihi alan çalışmalarında usulsüz yıkımlar gerçekleştiğini ve vatandaşların TOKİ evlerine gitmek zorunda bırakıldıklarını söylerken Nevşehir Belediye Başkanı Hasan Ünver mağduriyet gibi bir durumun oluşmadığını ifade ediyor. Ünver’e göre bu konu yerel seçim yaklaştığı için gündeme getirilmekte. Hurriyet.com.tr’ye konuşan Nevşehir Valisi Mehmet Ceylan ise tarihi evlerin yıkımının durdurulduğunu ifade etti.      


1924'TE BOŞALTILDI

Nevşehir’deki tarihi Rum evleri 1924 yılından itibaren nüfus mübadelesi sonucu Rumlar tarafından boşaltıldı. Evlere ise Yunanistan’dan Türkiye’ye gelen göçmenler yerleştirildi. Daha sonra 2012 yılında bölgede kentsel dönüşüm kapsamında bazı evler yıkılmaya başladı. Yıkım sonucunda Nevşehir merkezde bulunan evlerin altına geniş bir yeraltı şehri olduğu ortaya çıktı. Bunun ardından bölgedeki insanlar TOKİ’nin gösterdiği evlere geçti. Resmi rakamlara göre söz konusu 44 tarihi evin büyük bir kısmı vatandaşlar adına kayıtlı yani tapulu. Bu evlerden yaklaşık bir 10 tanesi ise 3 katlı ve konforlu yapılar olarak göze çarpıyor. Vatandaşın geçtiği TOKİ evlerinin en büyüğü ise 137 metre kare. Belediye aracılığıyla TOKİ evlerine geçen vatandaşlar TOKİ evleri için boşalttıkları evlerle takas edilerek ya borçlandırıldı ya da üstüne para verildi.  TOKİ evlerinden en pahalısı ise 105 bin TL değerinde.

BORÇ YÜKÜ ALTINA GİRDİLER
Konuyla ilgili olarak açıklamalarda bulunan Nevşehir Fotoğrafçılık Derneği Başkanı Mustafa Karakaya, Valilik sayımına göre bölgede 44 değil 60 tane tescilli tarihi ev olduğunu söylüyor. Karakaya, “TOKİ boşaltılan tarihi evleri değerine almıyor. Evler eski deniyor ve maddi olarak karşılığı tam verilmiyor” dedi. Tarihi evlerin bazı kısmının gayri resmi yollarla yıkıldığını söyleyen Karakaya, “Koruma kurulu kararı olmasına rağmen bu evlerin bir kısmı resmi olmayan yollarla yıkıldı. Ayrıca bu evlerin yüzeyindeki taş süslemeleri de çalınarak Ürgüp, Göreme civarına satıldı. Söz konusu tarihi evlerden şu an sadece 4-5 tanesi kaldı” dedi. Karakaya ayrıca TOKİ’nin ev verdiği insanların büyük bir bölümünün borç yükü altında olduğunu söylerken çoğu kişinin icralık olduğunu belirtiyor.        

MOBESE İLE KONTROL EDİYORUZ
Yıkılan tarihi evlerle ilgili olarak hurriyet.com.tr’nin sorularını yanıtlayan Nevşehir Valisi Mehmet Ceylan, “Söz konusu bölgenin altında yeraltı şehri var. Evler kentsel dönüşüm kapsamında yıkılırken buranın tarihi alan olduğu kapsamında yıkılmaması için bir yazı gelmiş. Yıkım şu an için durduruldu” dedi. Bölgenin güvenliğini sağlamak için şu an MOBESE sistemi kurulduğunu ve bölgenin sürekli olarak izlendiğini anlatan Vali Ceylan, “Özel mülk olan bazı evler taşları için tahrif edilmiş. Fakat bölgeyi şu an 7/24 izliyoruz” diye konuştu.         

44 EV TESCİLLENDİ
Tarihi evlerle ilgili olarak hurriyet.com.tr’ye konuşan Nevşehir Belediye Başkanı Hasan Ünver tarihi evlerin bulunduğu Nevşehir Merkez Bölgesi’nde kentsel dönüşüm kapsamında 2403 tane konut tespit edildiğini söyledi. Bu konutların sadece 44 tanesinin tarihi ev olarak tescillendiğini ifade eden Ünver, “Söz konusu bölgede 11 tane mahalle bulunuyor. Bu bölgedeki tarihi evlerde hırsızlar evlerin değerli taşlarını çalıyorlardı. Alandaki tarihi evlerin 4’te 3 buçuğunun mülkiyeti var. 3 katlı tarihi Rum evlerinde 10 tane bile yoktur” dedi.

YEREL SEÇİM YAKLAŞTI DİYE OLUYOR
Tarihi olarak tescil edilen yapılar arasında Damat İbrahim Paşa Külliyesi, cami ve bir de kilise bulunduğunu belirten Ünver, “ Dönüşüm ve tarihi alanlar kapsamında yıkılan evlerin çoğuna değerinin üstünde fiyat verildi. TOKİ buradaki insanlar için 4 tip ev sundu. Yaygara koparmaya gerek yok. Eğer tarihi bir evde üç kişinin payı varsa üçüne de ayrı pay verildi. İnsanlar maksimum 30 bin TL fark ödeyerek yeni evlerine kavuştular” diye konuştu. Ünver gözlerin Nevşehir’in tarihi evlerine çevrilmesinin ise yerel seçim maksatlı bir karalama olduğunu belirtti.

O TARİHİ EVLERDEN BAZILARI

 

 

 

 

 

VATANDAŞA GÖSTERİLEN TOKİ EVLERİ

 

 

http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/25828219.asp