Şehrimiz, Orta Çağ ve Yeni Çağ’da, Seandos; Nissa adıyla anılıyordu. Anadolu, Büyük Selçuklu Devleti’nin elindeyken eski adı Nissa olan köye sağlam yapılı anlamında olan Muşkara ismi verildi. Yaklaşık 30 haneden oluşan Muşkara Köyü, Ürgüp’e bağlıydı. Daha sonra Nevşehirli Damat İbrahim Paşa köyünü geliştirdi ve yeni şehir anlamında farsça kökenli "nev" eklentisi ile Nevşehir adını verdi.
Damat Ibrahim Paşa Nevşehir'i imar ettikten sonra civarindaki koylere haber yollayarak Nevşehir'e yerleşmeye gelenlere bedava ev vermeyi vaad eder ve butun civara haber yollar, kaleye bir gözlemci koyar,gözlemci, filan oba geliyor diye orada oturanlara haber verir. Gelen obalarin beylerinin ismi mahallelere verilir ve bugünkü çoğu mahallenin isimleri oba beylerini temsil eder.
Nevşehir, 6429 sayılı yasa ile Nevşehir 20 Temmuz 1954 tarihinde il haline getirildi.
Kırşehir ve Kırşehir'e bağlı Mucur, Avanos, Hacıbektaş (1945'te ilçe oldu), Kayseri'ye bağlı Ürgüp (1935'te ilçe oldu), Niğde'ye bağlı Arapsun (1948'de Gülşehir adını aldı) Nevşehir'in ilçeleri haline getirildi.
Kozaklı ve Hamamorta köyleri Avanos'a bağlı birer köy iken birleştirilerek 1954'te Kozaklı adıyla ilçe olarak Nevşehir'e bağlandı. Kırşehir 1957'de tekrar il yapıldı. Mucur ilçesi ile beraber Nevşehir'den ayrıldı.
Daha önceleri Melegübü ismi ile anılan bir bucak merkezi olan Derinkuyu 1 Nisan 1960'ta ilçe durumuna getirildi. Acıgöl kasabası ise 4 Temmuz 1987'de ilçe olmuştur.
