NEVŞEHİR(MHA) Nevşehir Merkezinin en önemli tarihi mirası olan Külliyede bu yıl gerçekleştirilmesi beklenen restorasyon çalışmaları 2015 yılına kaldı.
Vakıflar Bölge Müdürlüğü yetkililerinin ilimizde düzenlenen il koordinasyon kurulu toplantılarında proje çalışmalarının son aşamaya getirildiğini açıklamalarının ardından Külliyedeki restorasyon çalışmalarının muhtemelen Mart- Nisan aylarında başlatılabileceği bildiriliyor.
Nevşehir deki Damat İbrahim Paşa tarafından yaptırılan külliye, camii, medrese, imaret, sübyan mektebi, hamam, kervansaray, çeşmelerden ibaret. Külliye içinde yer alan Kurşunlu Camii 1726’da tamamlanmış. Caminin hemen yanında külliyeye ait medrese, kütüphane ve imarethane ile hamam bulunur.
18. yüzyılda Damat İbrahim Paşa tarafından yaptırılan külliye100 cami, medrese, kütüphane, hamam, imaret (aşevi) ve sübyan mektebinden oluşan bir yapılar topluluğudur. 1718-1730 arasında tamamlanan ve farklı fonksiyonlar taşıyan yapılar, şehri canlı bir kültür alanı haline getirmiş. Topografyanın elverdiği ölçüde bazen simetrik bir düzen bazen de farklı açılara göre yerleştirilen yapılar içinde en önemlisi, oldukça geniş bir dış avlunun orta kesiminde yer alan Kurşunlu camii.
Kurşunlu Cami, avlu kuzey girişindeki Lale Devri’nin ünlü şairi Nedim’in dizelerinin yer aldığı mermer kitabesiyle dikkat çeker. 20 satırlık bu kitabe camiyi ve Damat İbrahim Paşa’yı tanıtmaktadır. Lale Devri’nin mimari ve motifleriyle süslenmiş olan camiin yapımında kullanılan malzemelerin önemli bir kısmı İstanbul’dan getirtilmiş olup dönemin İstanbul’daki örneklerine yakın bir zarafetle inşa edilmiştir. 1726 yılında tamamlanan camiin mimarı Mehmet Ağa’dır.
Külliye içinde yer alan medrese, bugün kütüphane olarak kullanılmaktadır. Kütüphane yazma eserler bakımından zengin. Toplam 9 binden fazla yazmanın yer aldığı koleksiyon içinde bizzat Damat İbrahim Paşa’nın hediye ettiği 187 cilt kitap yanında büyük boy üç Kuran, minyatürlü “Külliyat-ı Sadi” ve Hafız Osman hattı bir “Şifa-i Şerif yer almakta. Zamanının ünlü müderrislerinin ders verdiği önemli bir eğitim kurumu olan medresenin yapım tarihi 1726′dır.
Hamam, 1943 yılında bir restorasyon geçirmiş. Halen kullanılmakta. Kütüphane, 18. yüzyılda bir medresenin ihtiyacını karşılayacak donanımda. İbrahim Paşa, sahaflardan Avrupa’ya intikalini önlemek için satın aldığı el yazmalarını bu kütüphaneye kaydettirmiş. Türkiye’nin başka hiçbir yerinde bulunmayan değerli el yazması kitaplar bugün Milli Kütüphane ve İstanbul’daki Türk İslam Müzesi’nde koruma altında. Basma eserler Damat İbrahim Paşa Kütüphanesi’nde.
Çeşmeler: Külliyeye bağlı olarak yaptırılanlardan başka, şehrin farklı kesimlerinde de Damat İbrahim Paşa tarafından yaptırılan sokak çeşmeleri bulunmaktadır. Ordu oğlu Çeşmesi, Tavukçu Çeşmesi, Bekoloğlu Çeşmesi ve Çekiç Çeşmesi İbrahim Paşa’nın adının anıldığı kitabeleriyle dikkat çeken 1726-27 tarihli yapılar.
