Referandum sonrası Türkiye yeni bir döneme girdi, bu yeni dönemde Türkiye hem iç, hem de dış politikada yeni dönemde yeni arayışlar, yeni beyaz sayfalar ……açarak yeni ataklar, yeni atılımlar yapmasının tam zamanıdır. Bu hem iç, hem de dış politikada uygulanmasının tam zamanıdır.
Dış politikada yeni dönem:
Suriye: son zamanlarda Türkiye’nin en çok meşgul eden, en çok başını ağrıtan…. Suriye konusu olmuştur. İlk başta bir kaç ayda bu konu bitecek şeklinde politika yapıldı ancak bu zamanla olamayacağını anlaşılması sonucu, bu konunun zorluğunun farkına varildi. Suriye’deki yıllar suren iç savaş sonrası Türkiye için faturası çok ağır oldu.
Bunları genel olarak en önemlilerini sayarsak:
1: milyonlarca Suriyeli mültecinin Türkiye’ye gelmesi: bunun sonucunda A: bu mültecilere konaklama, beslenme, eğitim gibi birçokgereksinmeleri sağlamak. Bu konuda dünyadan sadece sözde yardımlardansöz etmektenbaşka bir şey yapılmadı. B: Suriyeli ailelerin genelde 5-6çocuk veya daha fazlasına sahip olma kültürüolmasınakarşıTürkiye’deailelerin ortalama 2 çocuk sahip olmasını dikkatealırsak, 20 yıl sonra bu nüfusun Türkiye nüfusunda dengenin nasıl etkileyeceği şimdiden belli. Suriye’de savaş sonrası bu mültecilerin ülkelerine dönmesi pek muhtemel değildir.
2: binlerce kana susamış, öldürmekten başka bir şey düşünmeyen teröristi DAEŞ adı altındabatılıistihbarat servislerin Türkiye komşuluğunda yerleştirilmesi.
3: Kürt devletin kuzey Suriye’dekurulmasıçabası:Amerika’nınSuriye’dekisavaşın alevlendirilmesi, DAEŞ i kurması ve ……..tamamen bu amaçla yapılmıştır.Bölgede Kürt devleti kurulmasıdır. Bunu uzun zamandan beri Suriye ile ilgili yazılarda sürekli hatırlatmıştım.
Türkiye yeni dönemde ne yapabilir?
En iyi komşu ülke merkezi hükümetigüçlü bir komşu ülkedir. Komşuda bataklık oluşmasıetkileri sadece orasını değil onun kokusu, sinekleri, hastalıkları bizim ülkeyi de etkiler.
Bunun için yeni politikalar oluşturmalı, bölge ülkeleridışındaki ülkelerini bölgeye el uzatmalarının onunu kesilmesini sağlanması için ne gerekirse yapmalı, Türkiye Astana görüşmelerini çok ciddi bir şekilde yürütmeli ve kısa surede Rusya ile beraber Suriye’dekalıcıbarış ve güçlü bir merkezi hükümetioluşmasının yoluna gidilmeli. BöyleceSuriye’de hem terör, hem yıkım biter hem de Kürt devleti gibi yapılandırmalarınınönüne geçilir.
Bu da Suriye’dekikalıcıbarış ve güçlü bir merkezi hükümetlesağlanır. Yoksa geçici bir askeri müdahile veya işi karmaşık haline getirilmesi ve bu işin uzatılması en çok Türkiye zarar verebilmektedir.
Irak:
Türkiye, Irakta ilişkisini merkezi hükümet ile değil kuzey Irak Kürt bölgesi yönetimi ile kurdu böylece: A: kuzey Irak Kürt bölgesipetrollünü daha ucuz elde edilmesini sağladı.
B:PKKnın orada yerleşmesini önlenmeyeçalıştı ancak petrol fiyatların düşmesi sonucu kuzey IrakKürt yönetimi ekonomik sıkıntıya girdikten sonra iyice güç kayıp etti. PKK da bu ortamdan yararlanarak kuzey Irak’a yerleşmeye başladı. DAEŞ ile mücadele adı altında Amerika’dan da destek görünce iyice güçlendi.
Bu politika sonucunda ve dış ülkeler etkenleri üstüste gelince PKK nerde ise kuzey Iraktahakimiyet kurmaya çalışmaya başladı.
C: kuzey Irak Kürt bölgesi yönetimi devlet kurmak için referandum söylentilere başladı ayrıca binalarda özellikleKerkük de Kürt bölgesi bayrağını sallamaya başladı.
İster Kuzey IraktaPKK’nin güçlenmesi, ister kuzey IrakKürt bölgesinin bayrağını tek başınasallanması veya Kürt devleti kurma referandumuna doğru gidilmesi hepsi Türkiye için ayni ağırlıkta tehlike arz etmektedir.
Irakta, Suriye’deki gibi merkezi hükümetinzayıflanması, bölgede Türkiye için şimdi ve/veya gelecekte büyük tehlikeler arz etmektedir.
Sonuç:Türkiye, Suriye’de ve Iraktagüçlü merkezi hükümetlerin güçlenmesinin sağlanması için, bu ülkelerin bölünmesinin önlenmesi için elinden gelen her çabayı göstermeli. Amerika’nın verdiği sözlerin şimdiye kader anlaşıldığı gibi hepsi boş vaat olup, Amerika’nın tek amacı bölgede Kürt hükümetikurmasınınsağlanması olduğunu unutulmamalı. Rusya ile iyi diyaloglara devam etmeli ve Astana görüşmelerini aksatmamalı.
Ali Haydar
04.05.2017
