Halk Sağlığı Müdürlüğü yaptığı yazılı açıklama ile Hazır Gıdalara karşı vatandaşları uyardı. Halk Sağlığı Müdürlüğü tarafında hazır gıdalar ile ilgili olarak yapılan açıklama şu şekilde;
Beslenme, insanın hayatını idame ettirebilmesi için en temel ihtiyaçlarından biridir.
2000'li yıllara geldiğimiz şu dönemde, elli yıl öncesiyle kıyasladığımızda beslenme alışkanlıklarımızın neredeyse tamamen değiştiğini söyleyebiliriz. Günümüzde hem zaman darlığından, hem pratik olduklarından, hem de çekici görüntüleri nedeniyle, üzerinde çok da fazla düşünmeden tükettiğimiz hazır yiyeceklerle, doğal besinlerden hızla uzaklaşıyoruz. Bu durum gıda katkı maddelerinin tüketiminin gün geçtikçe artmasına sebep olmaktadır.
Gıda katkı maddeleri; normal koşullarda tek başına tüketilmeyen veya gıda hammaddesi olarak kullanılmayan, tek başına besleyici değeri olan veya olmayan; seçilen teknoloji gereği kullanılan işlem veya imalat sırasında kalıntı veya türevleri mamul maddede bulunabilen, gıdanın üretilmesi, tasnifi, işlenmesi, hazırlanması, ambalajlanması, taşınması, depolanması sırasında; gıda maddesinin tat, koku, görünüş, yapı ve diğer niteliklerini korumak, düzeltmek amacıyla kullanılmasına izin verilen maddelerdir.
Hazır gıdaların paketleri üzerinde, kullanım amaçlarına göre gıda katkı maddelerinin kategorileri, bunu izleyen özel adlar ve "E" numaraları ile belirtilir. "E" numaraları Avrupa Birliği ülkelerinde gıda katkı maddelerini pratik bir kodlama yöntemi olarak geliştirilmiştir. "E" numara sistemi ile gıda katkı maddelerinin temel işlevlerine göre sınıflaması şöyledir:
1-Renklendiriciler E100-180
2- Koruyucular E200-297
3-Antioksidanlar E300-321
4- Emülsifıyer ve Stabilizatörler E322-500
5- Asit-baz sağlayıcılar E500-578
6- Tatlandırıcılar, koku verenler E620-637
7- Geniş amaçlı Gıda Katkı Maddeleri E900-927
Gıda katkı maddelerinin kötü kullanımı ve başka nedenlerle oluşabilecek tehlikeleri
önlemek amacıyla bazı yasalar hazırlanmıştır. gıda katkı maddelerinin yasal hak kazanabilmesi için üzerinde akut, kronik ve farmakolojik deneylerin, fare dışında iki değişik hayvanın üzerinde yapılmış olması zorunludur. Besinlere katılacak miktarın, hayvanlarda hiçbir toksik etki gözlenmeyen en yüksek dozun 1/100, bazen 1/200 kadarı olması gerekir.
Gıda Katkı Maddelerinin Sağlık Üzerine Etkileri Toksik ve karsinojenik olarak değerlendirilen gıda katkı maddelerinin kullanımı yasaklanmıştır. Diğer katkı maddeleri ile ilgili sorunlar duyarlı kişilerde allerjik reaksiyonlar, deri döküntüleri ve astımdır. Katkı maddelerine duyarlı kişiler olabilir. Daha önce yapılan çalışmaların pek çoğunda gerçek dışı yüksek dozlar kullanılmıştır. Bununla birlikte elbette ki katkı maddelerine karşı zıt reaksiyonlar gelişebilir.
Örneğin; * Sülfitler astımlı kişilerde astım ataklarını tetikleyebilir. Asidik içeceklerdeki uçucu sülfür dioksit solunduğunda veya sülfit meyve ve sebzelerin tazeliğini korumak için kullanıldığında da astım atakları tetiklenebilir. Çok daha nadir olarak diğer katkı maddeleri de astımlı kişilerde aynı reaksiyonları geliştirebilir.
* Besin renklendiricileri duyarlı kişilerde ürtikere neden olabilir. Katkı maddeleri zıt reaksiyonları teşvik etmekten çok önceden varolan duyarlılığı arttırmaktadır. Katkı maddelerinin allerjik reaksiyon oluşturma mekanizması tam olarak anlaşılamamıştır. Besin renklendiricilerinin allerjik mekanizmadan çok, duyarlı kişilerde doğrudan farmakolojik etkiyle, ürtikerde histamin ve prostaglandinleri salgıladığı düşünülmektedir.
* Zeka seviyesini azaltabilmektedir. Yapılan çalışmalarda besinlerdeki yapay renklendirici ve katkı maddelerinin beyin fonksiyonlarında azalmaya neden olduğu, IQ seviyesini yaklaşık 5.5 puan düşürdüğü saptanmıştır.
* Besinlerdeki katkı maddeleri; hiperaktivite ve dikkat eksikliğine yol açabilirler. İngiltere Gıda Standartları Ajansı'nın (FSA), rastgele seçilen 300 çocuk üzerinde yaptığı araştırma, çocukların katkı maddeleri içeren bir içeceği içtikten sonra ani hareketler yaptıklarını ve konsantrasyonlarını kaybettiklerini ortaya koymuştur. İngiltere Gıda Standartları Ajansı, hiperaktif çocukların durumunda daha az katkı maddesi kullanımı yoluyla bir iyileşme sağlanabileceğini bildirmiştir.
* Aroma artırıcı maddelerden bazıları baş dönmesi, çarpıntı yapabilirler. Purinden fakir diyet alması gerekenler, örneğin gut hastaları, purin içeren katkı maddelerini almamalıdırlar. Koruyucu maddeler besinleri bakteri, küf, mayalardan korumak, raf ömrünü uzatmak, doğal renk ve aromayı korumak amacıyla kullanılırlar. Bu maddelerden en çok sucuk, salam, pastırma gibi et ürünlerine konulan nitrit ve nitrat tartışılmaktadır. Nitrat ve nitrit kanserojen nitrozo bileşikleri oluşturmaktadır.
* Nitrit ve Nitrat Kansere neden olan nitrozaminleri oluşturur, kanın oksijen taşıma yeteneğini azaltır.Salam, sosis vb. işlem görmüş et ürünleri ve sucuk tipi et ürünlerinde bulunur. Kullanımı sınırlandırılmalıdır.
* Monosodyum glutamat Baş dönmesi, çarpıntı, Deney hayvanlarında beyin lezyonuna sebep olur. Alışkanlık yapar. Hazır çorbalar, et ürünleri, çerezler, patates cipsi, soslarda bulunur. Tek yönlü beslenmeden kaçınılmalı, yeterli ve dengeli beslenme sağlanmalıdır .Günlük diyetin ancak çok az bir bölümü hızlı hazır yemeklerden oluşmalı veya mümkünse hızlı hazır yemeklerden kaçınılmalıdır.
