Üzüm ve bağcılıkta Türkiye'nin önemli merkezlerinden Nevşehir'de asırlardır yaşatılan pekmez yapma geleneği halen devam ediyor.
İnsan vücuduna sayısız faydaları olan üzüm pekmezinin her üründe olduğu gibi doğal olanı tercih ediliyor. Üzümü işlemek ve pekmeze dönüştürmek oldukça zahmetli ve yorucu bir iş olarak dikkat çekerken, köylerde geleneksel yöntemlerle pekmez üretiliyor.
Nevşehir merkeziyle birlikte Sulusaray, Nar, Çat, Karacaşar , Gülşehir ve Ürgüp gibi belde ve ilçelerde mevsim itibariyle bağ bozumu sonrası Köy sakinleri, dedelerinden öğrendikleri pekmez yapma geleneğini sürdürdüklerini, elde yaptıkları pekmezin daha lezzetli olduğunu söylediler.
Pekmezi nasıl yaptıklarını ve lezzet katan inceliklerini anlatan vatandaşlarımız, "Üzümü bağdan topluyor ve çuvala katıyoruz. İçine bir miktar toprak koyuyor sonra çuvalın içindeki üzümleri çiğneyerek eziyoruz. Üzüm suyunu havuza musluktan akıtıp duruluyoruz. Daha sonra üzüm suyunu kazanda kaynatıyoruz, bu kaynamaya kestirme diyoruz. Kazanda kaynatıp duruladığımız ve kestirme yaptığımız üzüm suyunu elde yaptığımız ocaktaki büyük kazana döküyor ve kaynatıyoruz. Kaynarken devamlı ve hızlı bir şekilde savuruyoruz. Eğer savurma işlemi hızlı yapılırsa pekmez daha kaliteli olur" dedi. Tamamen doğal yöntemler ile elde edilen pekmezin içinde hiç bir katkı maddesinin olmadığını belirten vatandaşlarımız, “Pekmezlerimizin içerisinde herhangi bir katkı maddesi yok. Tamamen doğal yöntemler ile elde ettiğimiz üzümlerimizden yapıyoruz. Üzümün içindeki tek katkı maddesi içerisine kattığımız özel bir toprak. Allah tarafından oluşmuş bu özel toprak pekmezimize özel bir tat katıyor" diye konuştu.
PEKMEZ’İN FAYDALARI
Pekmez hızla kana karışabilecek nitelikte bir gıda maddesi olduğundan acil enerji ihtiyacı için gerekli bir gıda maddesidir. İki yemek kaşığı 20 gram pekmez insan vücudu için çok değerli olan 2 miligram demir, 80 miligram kalsiyum ve enerji içermektedir. Üzüm pekmezinin özellikleri açısından bala göre daha zengin olduğu tespit edilmiştir. Yapılan bir diğer araştırmaya göre 1 kilogram üzüm ve 200 gram pekmezin kalori açısından bin 150 gram süte, 300 gram ekmeğe, 390 gram ete eşdeğer olduğu belirtilmektedir.
DOKTORLARIN TAVSİYESİ PEKMEZ
Kara Üzüm Pekmezi İlaç Gibi Doç. Dr. Elmacıoğlu bal ve reçel yerine kara üzüm pekmezini öneriyor. Ondokuzmayıs Üniversitesi (OMÜ) Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi ve Beslenme Uzmanı Doç. Dr. Funda Elmacıoğlu, çocuklara bal ve reçel yerine kara üzüm pekmezi yedirilmesini önerdi. Doç. Dr. Elmacıoğlu, bal ve reçelin besleyici özelliği bulunmadığını belirterek, bal ve reçelin sadece iyi bir enerji kaynağı olduğunu söyledi. Balın halk arasında "her derde deva" ve çok besleyici bir besin olarak bilindiğini ifade eden Doç. Dr. Elmacıoğlu, şunları söyledi: "Besleyici değeri olmamasına rağmen bal, oldukça yüksek fiyattan satılıyor. Hâlbuki bal ve reçel yerine besleyici özelliği olan pekmez tercih edilmelidir. Bal ve reçel adeta bir karbonhidrat deposudur. Bunların yerine, çocuklarımıza besleyici özelliği olan kara üzüm pekmezi yedirilmelidir. Pekmez çok daha faydalıdır, çünkü demir ve kalsiyum içerir." "Bal Hızlı Enerji Verir" Doç. Dr. Elmacıoğlu, bal ve reçelin çok kolay sindirildiğini ve kolay kana geçtiğini, bu nedenle de acil enerji ihtiyacını karşılamakta kullanılabileceğini söyledi. Balın iştahlı, şişman ve şeker hastaları için uygun bir besin olmadığını belirten Doç. Dr. Elmacıoğlu, "Bal, aniden kana geçerek kan şekerinin yükselmesine, sonra da düşmesine neden olur. Bu nedenle kan şekeri ani düşenlerin baldan sakınmaları gerekir" dedi. Özellikle şifalı olduğuna inanıldığı için balın oldukça pahallı satıldığını belirten Elmacıoğlu, "Oysa daha ekonomik olarak çok daha besleyici özelliği olan kara üzüm pekmezi alınabilir" diye konuştu.
