SERİ MUHAKEME USULÜ

Yeni yılın gelmesiyle birlikte ceza yargılamamızda yeni bir usul olan seri muhakeme usulü hayata geçti. Seri muhakeme usulünün hazırlanması aşamasında Anglo-Sakson hukuk sisteminde yer alan Amerika'daki pazarlık usulü ve Kıta Avrupası hukuk sistemlerini benimseyen ülkelerdeki uygulamalar detaylıca incelenmiştir. Bu usulün amacı suçunu ikrar eden şüphelinin ikrarına önem atfederek cezasında indirim yapmak ve yargılamanın hızlandırılması ile birlikte mahkemelerin iş yükünü azaltmaktadır.

Cumhuriyet savcısı kanunda belirtilen katalog suçlardan birine dair yaptığı soruşturma neticesinde yeterli delil elde ettikten sonra Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi kararı vermediği takdirde katalog suçlar için seri muhakeme usulünü uygulamak ile zorunludur. Cumhuriyet savcısı suçun kanunda gösterilen alt ve üst sınırı arasından bir cezayı takdir edeceğini ve sonrasında yarı oranında indirim yapacağı hususunda şüpheliyi bilgilendirir ve takdir ettiği cezayı şüpheliye teklif olarak sunar. Takdir edilecek cezailebirlikte şüpheli özelinde şartları oluşuyorsa Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması yahut Hapis Cezasının Ertelenmesine de karar verilebilir. Şüpheli teklifi düşünmek için süre isteyebilir. Cumhuriyet savcısı uygun bir süre vermek zorundadır. Şüpheli yapılan teklifi kabul edecekse kabul anında şüphelinin müdafiinin bulunması zorunludur. Teklifin kabulü halinde yapılacak işlemlerden sonra aynı gün içinde ivedilikle görevli asliye ceza mahkemesine evraklar gönderilir. Mahkemede aynı gün içinde açılan duruşmada hakim şüpheliye yaptığı anlaşmanın halen geçerli olup olmadığını sorar. Çünkü şüpheli hüküm kurulana dek anlaşmadan vazgeçme hakkına sahiptir. Mahkeme aşamasında da müdafii bulunması zorunludur. Şüpheli vazgeçme iradesi göstermedi ise hakim düzenlenen evrakların usule uygunluğunu ve isnat edilen suçun katalog suçlardan biri olup olmadığını kontrol ettikten sonra hükmü onar. Evraklarda eksiklik varsa ya da suç usulün uygulanacağı bir suç değilse hakim dosyayı savcılığa iade eder. Bu haller dışında hakim dosyayı savcılığa iade edemez. Hükme karşı itiraz yolu açıktır.

Av. Ali Furkan ERDOĞAN