NEVŞEHİR(MHA) Kocaman gözleri ve gülümseyen ağızları ile hayalete benzeyen peribacaları, kiliseleri, birçok mağara evlerinin bulunduğu eski yerleşim yerleri ve etrafı çevreleyen Buğday ve kabak tarlaları çepeçevre sarmasıyla etkileyici bir görüntü sergileyen Golgoli Vadisi bölgeye gelen yerli ve yabancı turistler tarafından keşfedilmeyi bekliyor.
Golgoli tepesi, Golgoli Antik Kenti Mustafapaşa’nın5 km. güneyinde eski bir yerleşim yeridir. Tepenin üzerinde bir kilise kalıntısı bulunmakta. Tepenin en üst noktası etrafında bir ailenin kalabileceği şekilde kaya içerisine oyulmuş odacıklar mevcut. Mustafapaşa (Sinasos’ta) yaşayan Ortodoks Rumlar Paskalya Bayramı 15 gün öncesinden buraya çıkar 10-12 gün aileleri ile burada kaldıktan sonra; hep birlikte kutlamalar yapmak üzere Sinasos’a inerlermiş. Eski kaya oyma mekanlar içerisinden Golgoli – Gomeda Vadisi arasında bir yer altı tüneli bulunmakta.
Bu tünelin bazı kısımları çöktüğünden geçiş yapılamamakta. Golgoli vadisi içerisinde kendini saklayan derin yeraltı Mağaraları, Su savakları ve kuyuların bulunduğu ender bölgelerimizden birisi. Mağaralar içerisinde merdiven ile inilebilen yazma bulunuyor. Kocaman gözleri ve gülümseyen ağızları ile hayalete benzeyen peribacaları, kiliseleri, birçok mağara evlerinin bulunduğu eski yerleşim yerleri ve etrafı çevreleyen Buğday ve kabak tarlaları çepeçevre sarmasıyla etkileyici bir görüntü oluşturur. Buradan Damsa Barajı ve vadinin büyüleyici görüntüsüne tanıklık edilebilir. Golgoli Tepesinin1 kmkuzeyinde kasabaya Rumların zamanında su götürmek üzere yapılmış olan 4 kemerli taş köprü yer alıyor.
Panayia Kır Kilisesi, ağaçsız zemini kum ve kayadan ibaret, batıdaki aynı adlı dağın,”Panayia Dağı”nın zirvesinde. Kilise, dağın tepesinin doğusuna inşa edilmiş. Dağın eteklerindeki kayalara, çoğu köyün eski ailelerine ait oldukları resmi evraklarla kanıtlanan “turah”lar oyulmuş. Meryem Ana’nın Doğuşu 8 Ekim’de kutlanırdı. Yeni evli delikanlılar, eşlerini de yanlarına alarak gruplar halinde dağa çıkıp 10–12 gün orada kalıyordu. Bir odayı dayayıp döşeyebilecek; halı, kilim, yatak, çamaşır, çanak, çömlek, yemek pişirmek ve sofra kurmak için gereken her şeyi yanlarında taşırlardı. Aralarından yemekleri kimin yapacağını ya da aşçıyı kimin denetleyeceğini konuşurlar, Kosti Meletiyadi, Thodoros Takas ve Evyenia’dan oluşan çalgıcılar grubunu da yanlarında götürürlerdi. Daha sonra topluca Sinasos’a inilir eğlenceler yapılırdı.
