Nevşehir'de müze kurulması 1967'de gerçekleşmiş. Müzenin kurulması ile yıllar önce ihmal edilen ören yerlerinin çevre düzeni, kiliselerin restorasyon ve konservasyonu ile yer altı şehirlerinin temizlenmesi ve ışıklandırılması gündeme gelmiş. Müze kurulma fikri, zamanın Merkez Kütüphane Müdürü Hamit Özalp tarafından ortaya atılmış.
Özalp, 1963-1964 yıllarında çevreden topladığı tarihi eserleri kütüphanenin bir odasında muhafaza etmiştir. Özalp'ın çalışmaları sonuçsuz kalmamış, 1966 yılında Nevşehir' de bir müze açılması, Eski Eserler ve Müze Genel Müdürlüğü'nce kararlaştırıldı.
Damat İbrahim Paşa Külliyesi'nin bir parçası olan Aşevi ve Sübyan Mektebi, müze olarak kullanılmak üzere restore edildi. 1966 yılının sonlarında teşhir ve tanzim işleri bitirilerek 1967 yılında Damat İbrahim Paşa Arkeoloji ve Etnografya Müzesi olarak ziyarete açıldı. 1987 yılında ise şimdiki Kültür Sitesi bünyesinde bulunan yerine taşındı.
Müzede arkeolojik ve etnografik olmak üzere iki teşhir salonu mevcut. Nevşehir Müzesi'nde 1997 yılı eser sayımına göre 2854 arkeolojik, 3210 adet etnografik, 6914 adet sikke, 2 tablet, 93 mühür ve mühür baskısı, 87 adet el yazması kitap olmak üzere toplam 13160 eser mevcut. Nevşehir İl sınırları içerisinde 2 adet askerî yapı, 69 adet dinsel ve kültürel yapı ve 287 adet sivil mimari olmak üzere toplam 358 adet tescilli yapı bulunmakta, ayrıca 33'ü arkeolojik, 3'ü kentsel, 4'ü tarihi, 8'i doğal olmak üzere toplam 48 sit alanı yer alıyor.
