Madde kullanımının bireyler üzerindeki etkileri farklı olabilir ve madde kullanımını anlamanın dışarıdan bakıldığında (kullandığını görmeksizin) kesin bir yolu yoktur. Bu anlamda iyi bir iletişim her şeyden önce gelmektedir. Özellikle ergenlik döneminde gençlerde birçok davranış değişikliği görülebileceğinden madde kullanımı ile bu durumu karıştırmamak gerekir. Genel olarak bakıldığında uyuşturucu madde kullanıldığında bu duruma bağlı bazı davranışsal değişiklikler ve kullanılan maddelere bağlı bazı belirtiler görülür.Bunlar;
Davranışsal değişikler olarak;
Aile ilişkilerinin azalması, aile ilişkilerinde sorunlar olabilir,
Birey daha çok yalnız zaman geçirmeye başlayabilir,
Arkadaş çevresi değişebilir,
Sosyal yaşantısı olumsuz etkilenebilir,
Okul başarısı düşebilir
Okul devamsızlıkları artabilir,
Para harcaması artabilir,
Eski alışkanlıklarını bırakabilir (Örn. spor yapmak, arkadaşları ile zaman geçirmek gibi),
Hayatını madde kullanımı devam ettirebileceği şekilde değiştirebilir (Örn. okulu bırakmak, işinden ayrılmak ya da daha az gereksinimleri olan işlere girmek gibi),
Kendine bakımı azalabilir,
Yalan söylemeye başlayabilir,
Eve geç gelmeye başlayabilir,
Yeme içme davranışında değişiklikler olabilir,
Evde değişik malzemeler bulabilirsiniz,
Kendini kesme, intihar girişimi gibi davranışları olabilir
Evden eşyaların kaybolması, para çalınması yaşanabilir.
Bir de madde kullanımına bağlı görülebilecek değişiklikler vardır.Örneğin;
Ruhsal değişiklikler görülebilir (ani duygu hali değişiklikleri, birden öfkeliyken ardından neşeli ve rahatlamış olmak gibi),
Duygu halinde dalgalanmalar, (öfkelilik, saldırganlıktan neşelilik, sakinliğe kadar değişen duygu hali),
Konsantrasyon bozuklukları ve unutkanlık, hafıza sorunları,
Engellenme durumlarında ciddi sinirlilik,
Genel bir isteksizlik,
Yorgunluk, halsizlik,
Bedensel belirtiler,
Gözlerde kanlanma, küçülmüş ya da büyümüş gözbebekleri,
Konuşmada bozulma, peltek konuşma gibi,
Aşırı terleme,
Tansiyon değişiklikleri,
Bulantı, kusma, iştahsızlık, kilo kaybı,
Yürümede güçlük, denge kaybı,
Uyku bozuklukları (aşırı uyuma ya da uykusuzluk şeklinde olabilir),
Vücutta yara izleri, enjeksiyon izleri,
Ağız kenarlarında yaralar, lekeler, elde yanıklar,
Eklem-kas ağrıları, kramplar,
Hayaller görme,
Zaman zaman gerçeği değerlendirmenin bozulması gibi.
Bu belirtiler varsa 191 hattımızı arayın ve durumu birlikte değerlendirelim.
Madde Kullanan Çocuğunuzda Hangi İşaretler Var?
1- Madde kullanan kişilerdeki ilk değişim çevrelerinde yapmış oldukları değişimlerdir. Eski arkadaşların bırakarak yeni arkadaşlar edinir. Kullanmakta olduğu maddeye rahat ulaşımı mümkün kılabilecek insanlarla yakınlaşır, eski arkadaşları ile pek görüşmez.
2- Duygu durumları çok hızlı değişiklik gösteriyorsa dikkatli olunmalı. Bu süre içerisinde bazı durumlarda çok neşeli, bazı durumlarda de çok öfkeli, huzursuz, keyifsiz olabilir.
3- Ders halinde ciddi değişiklikler olur. Derslere olan ilgisi azalır, notları düşmeye başlar, okulda devamsızlık görülür.
4- Evde tek kalmak istiyor veya arkadaşları ile beraber dışarıda çıktığı zamanlarda nerede olduğunu söylememeye başladıysa dikkat.
5- Aile bireyleri ile olan ilişki durumunu mümkün olduğunca mesafeli tutmaya başlar. Ailesiyle çatışmamak için evde az zaman geçirmek ister.
6- Kılık-kıyafet veya görünür herhangi bir şeye harcamadığı halde, fazla para istemeye başlar.
7- Kişisel bakımına önem vermez. Giyimine özen göstermez. Gözleri kızarır, şişer, bedeninde değişiklikler başlar.
8- Sinirlilik, gerginlik, insanlarla ilişkilerinde problemler yaşar, dalgınlık, dikkatsizlik başlar.
9- İçine kapanık olur. Uyku düzeni bozulur.Ya çok uyur, veya oldukça az uykuya ihtiyaç duyar.
10- Psikolojisinde karamsarlık, umutsuzluk veya dini inançsızlık gibi duygu durumları olabilir.
