<p style="margin:0px 0px 10px; text-align:start; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span style="color:#000000"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial">Osmanlı'da Borçluyu Kurtarmada Emsalsiz İncelik: Zimem Defterleri.... "Veren el¸ alan elden üstündür!' düsturuyla hareket eden gönlü¸ imanı ve kesesi zengin asil ruhlu¸ cömert insanlar¸ darda kalmış kimselerin sıkıntılarını gidermekten ve borçlarını ödemekten büyük zevk alırlardı. Bunu yaparken de borçlu kimseyi mağdur ve rencide etmekten özenle kaçınırlardı. Karşılıksız¸ riyasız¸ verdiğini unutarak¸ ihlâsla¸ Allah rızasını gözeterek verirlerdi."</span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span style="color:#000000"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><font style="box-sizing: border-box;">Osmanlı toplumundaki infak¸ hayır ve yardımlaşma kültürünün dikkat çekici yansımalardan biri de “Zimem Defterleri”dir. Bu defterler¸ zengin ile fakir arasındaki sevgi¸ merhamet ve dayanışmanın sağlam köprülerindendi. Fakir ve muhtaç durumdaki insanların onurunu kırmadan ve onları rencide etmeden yapılan yaygın yardım vasıtalarından biriydi. Zengin¸ varlıklı ve hayırsever insanlardaki yardım etme duygusunun en insanî¸ ihlâslı¸ zarif ve gösterişsiz bir biçimde hayata geçirme yöntemlerindendi.</font></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px"><strong><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><font style="box-sizing: border-box; color: rgb(0, 0, 0); font-style: normal; font-variant-ligatures: normal; font-variant-caps: normal; font-weight: 400; letter-spacing: normal; orphans: 2; text-align: start; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px; -webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: rgb(255, 255, 255); text-decoration-style: initial; text-decoration-color: initial;">Zimem Defterleri Ne İşe Yarardı?</font></span></span></span></span></strong></p> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span style="color:#000000"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><font style="box-sizing: border-box;">Osmanlı zamanında bakkal¸ manav¸ kasap gibi mahalle esnafının kullandığı veresiye defterlerine “zimem” denirdi. Kelimenin anlamı da zaten veresiye demektir. Maddî sıkıntı içinde olan¸ elinde fazla nakit parası bulunmayan insanlar¸ gündelik ihtiyaçlarını karşılamak için daha çok mahalle bakkalına vadeli hesap açtırır¸ aldığı ürünleri zimem denilen borç defterlerine yazdırırlardı. Evlerinin geçimlerini bu usulle sağlayan dar gelirli insanlar¸ maddî imkâna kavuştuklarında borçlarını sildirmeye çalışırlardı.</font></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span style="color:#000000"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><font style="box-sizing: border-box;">Zimem Defteri'ndeki kabaran ve ödenemeyen borçlar çoğu defa mahalle sakinleri ile bakkalı/esnafı sıkıntı içerisine sokardı. Hele de savaş¸ işgal¸ umumî afet¸ sel¸ kıtlık ve sefalet zamanlarındabu defterler daha çok kıymet kazanır ve dolardı. Böylesi zamanlarda hayırsever insanlar devreye girer ve fakir fukaranın¸ öksüz¸ dul ve yetimin imdadına yetişirlerdi. Borçluların borcunu eda eder¸ defterlerden sildirirlerdi. Nasıl mı? İşte bunun ilginç ve hayret verici hikâyesi:</font></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <dir style="box-sizing:border-box; color:#000000; font-family:" titillium="" web=""> </dir> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px"><strong><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><font style="box-sizing: border-box;">Yardımseverin Borç Ödemedeki Hassasiyeti</font></span></span></span></span></strong></p> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span style="color:#000000"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><font style="box-sizing: border-box;"><strong> “Veren el¸ alan elden üstündür!” </strong>düsturuyla hareket eden gönlü¸ imanı ve kesesi zengin asil ruhlu¸ cömert insanlar¸ darda kalmış kimselerin sıkıntılarını gidermekten ve borçlarını ödemekten büyük zevk alırlardı. Bunu yaparken de borçlu kimseyi mağdur ve rencide etmekten özenle kaçınırlardı. Karşılıksız¸ riyasız¸ verdiğini unutarak¸ ihlâsla¸ Allah rızasını gözeterek verirlerdi.</font></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span style="color:#000000"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><font style="box-sizing: border-box;">Zengin olsun ya da olmasın¸ hayırsever bir insan¸ mahallesindeki veya herhangi bir mahalledeki bakkala rastgele girer¸ Zimem Defteri'nden birini/birkaçını isterdi. Defterdeki borç listesini inceledikten sonra bir kısmını veya tamamını öderdi.</font></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span style="color:#000000"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><font style="box-sizing: border-box;">Gizli verilen nafile sadakanın¸ açıktan verilen nafile sadakadan yetmiş kat daha sevap olduğunu bilen hayırsever ecdat¸ bu borç ödeme ameliyesini gizli yapmaya gayret ederdi. Borçların kim tarafından ödendiğinin bilinmesini istemez¸ ismini¸ kimliğini ve mevkiini gizlerdi. Hatta tanınmaması için tebdili kıyafet yapardı. Sağ elinin verdiğini¸ sol elinden gizler¸ yaptığı iyiliğin bilinmesini¸ tanınmasını ve övülmesini arzu etmezdi.</font></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span style="color:#000000"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><font style="box-sizing: border-box;">Kabarık borcundan dolayı bakkala¸ manava¸ kasaba utanarak gelen¸ bin bir mahcubiyet içerisinde tekrar veresiye alış veriş etmek zorunda kalan fakir ve muhtaç kimseler¸ ertesi gün borçlarının meçhul bir el tarafından ödendiğini öğrenince son derece şaşırır¸ büyük bir hayret ve sevinçle önce Allah'a şükreder¸ sonra da tanımadığı o hayırsevere bolca dua ederdi. Borç yükünden kurtulduğu için belli bir zaman aralığı için de olsa rahata¸ huzura ve saadete kavuşan yoksul ve darda kalmış insanların¸ hayatla mücadele azmi ve yaşama sevinci artardı.</font></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <dir style="box-sizing:border-box; color:#000000; font-family:" titillium="" web=""> </dir> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px"><strong><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><font style="box-sizing: border-box;">Ramazan Ayında Yoğunlaşan Gizli Ödeme Usulü</font></span></span></span></span></strong></p> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span style="color:#000000"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><font style="box-sizing: border-box;">İyiliksever Osmanlı insanları bilhassa Ramazan ayı günlerinde¸ kandil günlerinde¸ dinî bayramlarda ve diğer münasip zamanlarda hiç tanımadıkları mahallelere giderler¸ bakkala¸ manava¸ kasaba ve diğer dükkânlara uğrarlardı. Mekânın tenha olduğu bir zamanı kollayarak¸ esnafla gizlice görüşürler ve şöyle sorarlardı:</font></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px; -webkit-text-stroke-width:0px"><strong><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span style="color:#000000"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><font style="box-sizing: border-box;">– Zimem Defteri'niz var mı?</font></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></strong></p> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span style="color:#000000"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><font style="box-sizing: border-box;">Esnaf¸ varsa¸ defterini çıkarır ve gelen şahsa gösterirdi. Defteri inceleyen yardımsever kişi¸ daha sonra esnafa döner ve şu talepte bulunurdu:</font></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span style="color:#000000"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><font style="box-sizing: border-box;">– Lütfen baştan¸ sondan ve ortadan¸ şu kadar sayfanın yekûnunu çıkarınız.</font></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span style="color:#000000"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><font style="box-sizing: border-box;">Bu talebin lafzı¸ mahiyeti¸ sayfa sayısı ve miktarı talep edene göre değişirdi. Esnaf talep edilen sayfalardaki borçların toplamını çıkarır¸ hayırsever kimsenin önüne koyardı. O da kesesini çıkarıp şöyle derdi:</font></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span style="color:#000000"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><font style="box-sizing: border-box;">– Silin borçları Allah kabul etsin!</font></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span style="color:#000000"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><font style="box-sizing: border-box;">Sonra da bakkaldan çıkar giderdi. Dükkân sahibi arkadan yetişip:</font></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span style="color:#000000"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><font style="box-sizing: border-box;">– Dur hele bey¸ nereye gidiyorsun? Yarın bana bu borçları kim ödedi denirse ne söyleyeceğim¸ diye sorunca¸ meçhul kişi:</font></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span style="color:#000000"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><font style="box-sizing: border-box;">– Bir Allah'ın kulu¸ bir Abdullah ödedi dersin¸ deyip¸ oradan hızla uzaklaşırdı.</font></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span style="color:#000000"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><font style="box-sizing: border-box;">Mahalleye gelen birkaç kişi¸ bazen tek bir şahıs tarafından borç defterleri toptan kapatılır¸ borçların tamamı ödenirdi.</font></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span style="color:#000000"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><font style="box-sizing: border-box;">Dolayısıyla Zimem Defteri¸ Sadaka Taşı gibi nice hayır vasıtasının¸ kendisine yaygın bir şekilde yer bulduğu böyle bir cemiyette açlık¸ sefalet ve yoksulluk manzaraları nadir görülürdü. Elbette ki¸ hırsızlık¸ gasp ve yağma hadiselerine kolay kolay rastlanmazdı. Fakir¸ muhtaç ve dar gelirli insanların cami kapılarında¸ çarşı-pazarda ve sokaklarda dilenmesi vakaları bahis konusu olmazdı. Kapı kapı dolaşıp kendilerini acındırmazlar¸ insanlık ve onurlarını küçültücü söz ve davranışlara tenezzül etmezlerdi.</font></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span style="color:#000000"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><font style="box-sizing: border-box;">Bu sayede¸ fakir fakirliğinden şikâyet etmez¸ zengin de zenginliğinden dolayı kibirlenmezdi. Böylece zengin ile fakirin bir arada yaşadığı; iki sınıf arasında kalıcı uyum¸ denge ve kardeşliğin sağlandığı toplumsal bir iklim ve ortam tesis edilmiş olurdu.</font><sup style="box-sizing:border-box; font-size:9.75px; line-height:0; position:relative; vertical-align:baseline; top:-0.5em"><font style="box-sizing: border-box;">1</font></sup></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <dir style="box-sizing:border-box; color:#000000; font-family:" titillium="" web=""> </dir> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px"><strong><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><font style="box-sizing: border-box;">Bir Çanakkale Şehidinin Kapanan Borcu</font></span></span></span></span></strong></p> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span style="color:#000000"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><font style="box-sizing: border-box;">Misal teşkil etmesi bakımından Osmanlı tarihinden ibret verici bir borç ödeme hadisesi nakledelim:</font></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span style="color:#000000"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><font style="box-sizing: border-box;">Çanakkale Savaşı'nın olanca şiddet ve dehşetiyle yaşandığı 1915 yılı Mayıs ayıydı.</font></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span style="color:#000000"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><font style="box-sizing: border-box;">İstanbul Vefa Lisesi'nde Fransızca Öğretmeni olarak vazife yapan Ahmet Rıfkı Efendi¸ annesiyle beraber kendi hâlinde yaşayıp gidiyordu. Bir gün mektepten içeri girdi. İlk saat¸ lise birinci sınıfa dersi vardı. Koridorlardaki ağır sessizlik dikkatini çekti.</font></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span style="color:#000000"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><font style="box-sizing: border-box;">Sınıfa girdiğinde¸ talebeler kendisini adeta ölü sessizliğiyle karşılamıştı. Sınıfı selamladı. Fakat talebeler ayağa kalkmadıkları gibi cevap bile vermediler. Fena hâlde sarsıldı. Sebebini öğrenmek için sınıfa yöneldi:</font></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span style="color:#000000"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><font style="box-sizing: border-box;">– Rica ediyorum; lütfen biriniz konuşunuz¸ dedi.</font></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span style="color:#000000"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><font style="box-sizing: border-box;">Arka sıralarda oturan Ömer ayağa kalkıp cevap verdi:</font></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span style="color:#000000"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><font style="box-sizing: border-box;">– Muallim Bey¸ mektebimizde eli ayağı tutan ağabeylerimiz Çanakkale'ye gönüllü gittiler. Siz hâlâ buradasınız! Biz de gitmek isteriz ama yaşımız tutmuyor!</font></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span style="color:#000000"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><font style="box-sizing: border-box;">Muallim Rıfkı¸ hiç düşünmediği bir suale muhatap olmuştu. Ağzından boğuk da olsa ancak şu sözler dökülebildi:</font></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span style="color:#000000"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><font style="box-sizing: border-box;">– Sevgili yavrularım¸ eğitim ve öğretime daha fazla muhtaç olduğunuz bu devirde sizlere millî ve medenî terbiyeyi veremiyor muyum?</font></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span style="color:#000000"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><font style="box-sizing: border-box;">Bunun üzerine ön sırada oturan Avni ayağa kalkıp¸ hocasını can evinden vuran şöyle bir soru sordu</font></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span style="color:#000000"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><font style="box-sizing: border-box;">– Muallim Bey¸ sevgili İstanbul elden giderse¸ sizin verdiğiniz eğitim ne işe yarar¸ söyler misiniz?</font></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span style="color:#000000"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><font style="box-sizing: border-box;">Artık¸ Ahmet Rıfkı'nın konuşacak hâli kalmamıştı; bu soru dermanını kesmişti. Kendi kendine: Gideceğim; Allah aşkına¸ vatan ve namus aşkına…' diyordu. Talebelerinden duyduğu sözler içinde büyük bir coşkunluk meydana getirdi.</font></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span style="color:#000000"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><font style="box-sizing: border-box;">Ahmet Rıfkı¸ içinde kopan duygu fırtınasıyla sağanak sağanak ağlıyordu. Sonunda¸ mektep idaresine dilekçesini verdi ve öğrencileriyle vedalaşıp okuldan ayrıldı. Evine geldi¸ annesine durumu anlattı; helâllik dileyip elini öptü.</font></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span style="color:#000000"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><font style="box-sizing: border-box;">Ardından mahallenin bakkalına¸ güngörmüş bir zat olan Selahattin Adil Efendi'ye uğradı. Ona şu ricada bulundu:</font></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span style="color:#000000"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><font style="box-sizing: border-box;">– Selahattin Amca¸ düşman Çanakkale'de hançerini vatanın bağrına saplamış¸ ben de Allah'ın izniyle onu çıkartmaya gidiyorum. Senden isteğim¸ anamı erzaksız bırakma. Kısmetse dönüşte borcumu öderim.</font></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span style="color:#000000"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><font style="box-sizing: border-box;">Ahmet Rıfkı¸ annesini önce Allah'a sonra da Bakkal Selahattin Adil Efendi'ye emanet etti. Ardından¸ Harbiye Mektebi İhtiyat Zabit Namzetleri Talimgâhı'na koştu. Burada aldığı kısa bir eğitimden sonra Çanakkale yollarına düştü.</font></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span style="color:#000000"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><font style="box-sizing: border-box;">Düşman 19 Aralık günü¸ Arıburnu ve Anafartaları gizlice terk etmişti. Ancak düşmanın döşediği mayınlar bir hayli zayiat verdirmişti. İşte¸ bunlardan biri de Ahmet Rıfkı'ya isabet etmiş ve onu şehitlik mertebesine ulaştırmıştı. Muallim Ahmet Rıfkı Efendi¸ Sarı Bayır'da vatan borcunu ifa etmenin rahatlığıyla ebedî âleme göç etmişti.</font></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span style="color:#000000"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><font style="box-sizing: border-box;">Ahmet Rıfkı'nın önce mektupları kesilmiş; sonra da şehitlik haberi gelmişti İstanbul'a Annesi¸ çok üzülmesine rağmen hadiseyi tevekkülle karşıladı. Aklına¸ ihtiyaç duyduğu yiyecekleri veresiye aldığı bakkal geldi. Doğruca Selahattin Adil Efendi'ye gitti ve şöyle dedi:</font></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span style="color:#000000"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><font style="box-sizing: border-box;">– Selahattin Efendi¸ oğlum Çanakkale'de şehit düştü. Şehitlik künyesi¸ üzerinden çıkan eşyası ve ikramiyesi¸ bir heyetle bu sabah bana ulaştırıldı. Yaklaşık yedi aydır senden veresiye alırız¸ ne kadar borçluysak verelim de oğlum borçlu yatmasın.</font></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span style="color:#000000"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><font style="box-sizing: border-box;">Selahattin Efendi şu cevabı verdi:</font></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span style="color:#000000"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><font style="box-sizing: border-box;">– Ayşe Hanım sen okuma yazma bilmezsin¸ okuma bilen bir yakınını getir de¸ hesabı o çıkarsın.</font></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span style="color:#000000"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><font style="box-sizing: border-box;">Bunun üzerine Ayşe Hanım¸ komşusunun kızı Gülşah'ı yanına alarak tekrar dükkâna gitti. Selahattin Adil Efendi¸ Ahmet Rıfkı bölümünü açtı ve Zimem Defteri'ni Gülşah'ın önüne koydu. Kız¸ defteri incelerken birden gözleri doldu. Defterin sayfaları üzerine kırmızı renkle yazılmış harfleri zor okudu. Nefesi adeta düğümlendi. Sonra da hıçkırıklara boğuldu.</font></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span style="color:#000000"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><font style="box-sizing: border-box;">Bu duruma şehit annesi Ayşe Hanım ve dükkândaki diğer müşteriler şaşırdılar. Gülşah¸ onlara veresiye defterindeki kırmızı satırları gösterdi. Şöyle yazıyordu defterde: “Bu hesap Ahmet Rıfkı'nın kanıyla ödenmiştir¸ vesselam!”</font></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span style="color:#000000"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><font style="box-sizing: border-box;">O ana kadar yaşananları sessizce takip eden Bakkal Selahattin Efendi¸ dükkânında bulunan insanlara döndü ve gözlerinden süzülen yaşlar eşliğinde şu anlamlı sözleri söyledi:</font></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span style="color:#000000"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><font style="box-sizing: border-box;">– Ahmet Rıfkı¸ bu vatan uğruna canını feda etti. Buna mukabil biz birkaç parça mal vermekten çekinecek miyiz? Kat be kat helal olsun! Hiç olmazsa Allah katında bizlere şefaatçi olur!</font></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px; -webkit-text-stroke-width:0px"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span style="color:#000000"><span style="font-style:normal"><span style="font-variant-ligatures:normal"><span style="font-variant-caps:normal"><span style="font-weight:400"><span style="letter-spacing:normal"><span style="orphans:2"><span style="text-transform:none"><span style="white-space:normal"><span style="widows:2"><span style="word-spacing:0px"><span style="background-color:#ffffff"><span style="text-decoration-style:initial"><span style="text-decoration-color:initial"><font style="box-sizing: border-box;"><font style="box-sizing: border-box;">İşte¸ Ahmet Rıfkı ve annesininki gibi nice insanın borçları¸ Bakkal Selahattin Efendi gibi gönlü ve kesesi zengin¸ hayır ve iyiliksever insanlar tarafından böyle ödenmiş ve silinmişti. O insanlar¸ iyilikte bulunup yardım etmekten hava gibi su gibi zevk alan¸ bununla nefes alıp veren; onu bir hayat tarzı¸ karakterinin güçlü ve belirgin bir tarafı haline getiren “hayırlı ve güzel insanlar” idi.<sup style="box-sizing:border-box; font-size:9.75px; line-height:0; position:relative; vertical-align:baseline; top:-0.5em">2</sup></font></font></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px"><strong><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><font style="box-sizing: border-box; color: rgb(0, 0, 0); font-family: " titillium="" web=""><font style="box-sizing: border-box;"><span lang="TR" style="box-sizing:border-box">Dipnot:</span></font></font></span></span></span></span></strong></p> <p align="left" dir="ltr" style="margin:0px 0px 10px"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span lang="TR" style="box-sizing:border-box"><font style="box-sizing: border-box;"><font style="box-sizing: border-box;">1. Ferit Devellioğlu¸ Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat¸ 30. Baskı¸ Aydın Kitapevi¸ Ankara¸ 2012¸ s.179; Mehmet Zeki Pakalın¸ Osmanlı Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü¸ MEB Yayınları¸ İstanbul¸ 1993¸ c.3¸ s.98.</font></font></span></span></span></span></span></p> <p style="margin:0px 0px 10px"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span lang="TR" style="box-sizing:border-box">2. Mehmet İhsan Gençcan¸ Kan Çiçekleri¸ İstanbul¸ 2003¸ s.88-91; İsmail Çolak¸ Okuldan Çanakkale'ye¸ 5. Baskı¸ Nesil Yayınları¸ İstanbul¸ 2015¸ s.192-197.</span></span></span></span></span></p> <p style="margin:0px 0px 10px"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span lang="TR" style="box-sizing:border-box"><img class="detayFoto" src="http://www.fibhaber.com/images/upload/12-5.jpg" /></span></span></span></span></span></p> <p style="margin:0px 0px 10px"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span lang="TR" style="box-sizing:border-box">Kaynak: </span></span></span></span></span></p> <p style="margin:0px 0px 10px"><span style="font-family:Arial,Helvetica,sans-serif;"><span style="font-size:18px;"><span style="box-sizing:border-box"><span style="line-height:24px"><span lang="TR" style="box-sizing:border-box">Yazar: İsmail ÇOLAK, Kategoriler:188.Sayı, Tarih</span></span></span></span></span></p>