Nevşehir Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi olarak; solaklık konulu bir araştırma projesi gerçekleştirdik. Çünkü sol elini aktif kullanan öğrencilerimizin, sağlaklara göre yapılan / dizayn edilen alet ve makinaları kullanırken kaza yapma olasılıklarının yüksek olduğunu gözlemledik.
Araştırmamızla; Solakların günlük hayatta karşılaştıkları zorlukları gündeme getirerek; yaşanılan zorluklar noktasında toplumsal duyarlılığı / bilinçlenmeyi / empatiyi / hoşgörüyü öne çıkarmayı- gündemde tutmayı- katkı sağlamayı amaçladık.Çalışmalarımızı “Sağlak Bir Dünya Düzeninde, Solak Olmanın Zorlukları” adlı kitapçıkta topladık.
ARAŞTIRMADAN NOTLAR
Toplumsal ve insani değerler, yaşam tarzını belirlemede çok önemlidir. Saygı ve hoşgörü önem verilmesi gereken değerlerdendir. Kişileri farklılığından dolayı ötekileştirmemek en önemli vasıflardan biri olmalıdır. Bu farklılıklardan birisi de solaklıktır.
Solaklık, bireyin sol el ve ayağını yaratılış gereği baskın kullanmasıdır. Uzmanlar solaklığın sadece elde ve ayakta değil, göz ve kulakta da görülebildiğini belirtmektedir. Sol elle yazı yazmak en belirgin özelliktir. Yapılan bilimsel araştırmalar, solaklığın genetik olduğunu göstermektedir. 2007 yılında Oxford Üniversitesi'nde yapılan bir araştırmada solaklığa neden olan genetik farklılık bulunmuş; Oxford'daki ekibin çalışmasında, LRRTM1 olarak adlandırılan bir gen tespit edilmiştir. Araştırmalar solakların, beyinlerinin sağ tarafını, sağlakların ise sol tarafını ağırlıklı olarak kullandığını göstermektedir.
Dünya genelinde sağlak oranı % 90 gibi bir çoğunluk olduğundan, üretilen ürünler ekonomik gerekçelerle sağlaklara göre kurgulanıp, imal edilmektedir. Ürünler tasarım, ergonomi, güvenlik açısından solaklara göre yapılmadığından; solaklar bu ürünleri kullanmakta zorluk çekmekte, kaza yapma oranları artmaktadır.
Olası kazalara karşı riskleri azaltmak için;
—ya sağlak eğitimin alınması,
—ya da solaklar için de her türlü makine, araç ve gerecin imal edilmesi gerekmektedir. (Maalesef solak tasarlanmış ürünleri her yerde bulmak mümkün değildir.)
O zaman solak yaratılmış bireylerin, sağlak tasarımlı cihaz kullanımı ve dini değerler için eğitilmesi gerekmektedir. Yaklaşık 3-4 yaş aralığında belirlenen bu durum için önce anne-baba özveri ve sabırla bunun eğitimini vermeye başlamalı; okul eğitimi ile birlikte öğretmen de bu duruma katkı sağlamalıdır. Eğitilebilme seviyesinin maksimum olduğu 7 yaşına kadar bu süreçte önemli bir merhale kat edilmiş olmalıdır. Baskı ve zorlamanın bireye zarar vereceği hiçbir zaman unutulmamalıdır.
Sağlak eğitimini almış birey, bu avantajla aktivitelerini rahatlıkla gerçekleştirmektedir. Araştırmalar sağlak bireylerin sol ellerini istedikleri gibi kullanamadıklarını, ama solak olan ve sağlak eğitimi almış bireylerin yaşantılarında daha başarılı olduklarını göstermektedir. Solaklık ne bir kusurdur, ne de bir eksikliktir; hatta solak olmak bazı meslekler için çok önemli biravantajdır. (Örneğin; futbol, boks, tenis, eskrim vb.)
Solaklık, bir yaratılış gereği olduğuna göre sosyal farkındalık için tüm unsurlara görev düşmektedir;
Anne-Baba;Dini değerleriöğretmeli; Sağ elin her zaman aktif kullanılması için baskı yapmamalıdır.
Öğretmen;Dini değerleri öğretmeli;Sağ elle çizgi çizmesi / yazı yazması için baskı yapmamalıdır.
Din Görevlisi;Dini değerleri öğretmeli;Dini vecibeleri yerine getirilmek şartıyla solaklığın bir mahsurunun olmadığını topluma anlatmalıdır.
Doktor;Tıp eğitimi sebebi ile insan anatomisini en iyi bilen meslektir; Topluma solaklığın bir yaratılış gerçeği olduğunu anlatmalıdır.
Sanayici;Solaklar için de uygun ürünler üretmeli; Büyük marketlerde solaklar için de stant açılmalıdır.
Toplum;Solaklara garipseyerek bakmamalı, toplum baskısı yapmamalı; empati ve hoşgörü çerçevesinde davranmalıdır.
Gazeteci;Toplumun bu konuda bilinçlenmesine katkı sağlamalı; Dünya’ya yön verenler içinde birçok solak siyasetçi, bilim insanı, sanatçı, kâşif, yönetici, yazar, ressam, sporcu, aktör, aktris vb. olduğunu görsel ve yazılı basında haber yapmalıdır.
Yok, aslında bireylerin birbirinden farkı; bazıları sağ beyin, bazılarıda sol beyin baskınlığı ile yaratılmıştır.Toplum olarak; bir farklılık bireyde / ailesinde / yakınlarında / çevresinde varsa o zaman fark, fark edilmekte; daha duyarlı / daha hassas bir davranış sergilenmektedir. Onun dışında ne bilgi nede ilgi olmamaktadır.
PROJENİN AŞAMALARI
-Araştırmamızı okulumuz öğrenci, öğretmen ve personelini kapsayacak şekilde yürütmeyi planladık,
-Rehberlik ve Psikolojik Danışma Öğretmenini ziyaret ettik; konumuz hakkında nasıl bir veri toplama yöntemi izleneceği, bu doğrultuda araştırmaya yönelik materyal- form hazırlamak için bilgi aldık (Görüşme Formuna yaş ifadesini ekleyerek, çağa bağlı toplumsal bilinçlenmeyi ölçmek istedik),
-Literatür taraması doğrultusunda makaleleri, haberleri inceledik,
-Okulumuzdaki solak öğretmen / personel ve öğrencileri belirleyerek; onlarla röportaj yaptık,
-Konunun tarafı olarak gördüğümüz, İlimizdeki İl Rehberlik Araştırma Merkezi Müdürlüğünü (RAM), İl Halk Eğitimi Merkezi Müdürlüğünü, İl Müftülüğünü, İlahiyat Fakültesi Dekanlığını, İl Sağlık Müdürlüğünü, İl Ticaret ve Sanayi Odası Başkanlığını, Anadolu Ajansı İl Temsilciliğini ziyaret ederek bilgi ve belgeler aldık,
-Tüm verileri değerlendirerek sol elini kullananların gördükleri ailevi ve toplumsal baskıları, iş hayatında ve günlük yaşantılarında karşılaştıkları zorlukları belirleyerek; “Sağlak Bir Dünya Düzeninde, Solak Olmanın Zorlukları” adlı bir araştırma kitapçığı hazırladık,
-Gerekli onaylarla ve Nevşehir Belediye Başkanlığı’nın desteğiyle kitapçığın basımı sağlayarak; konunun paydaşlarına ve İlimizde bulunan okulöncesi/ ilkokul kurumlarına dağıtımını gerçekleştirdik,
-Çalışmalarımızı Nevşehir Bilim Şenliğinde ziyaretçilere sözlü ve poster sunumlarla paylaştık,
-Nevşehir RAM salonunda Rehber Öğretmenlere sunu yaptık,
-Makedonya’da yapılan Uluslararası seminere başvuruda bulunduk ve davet edildik,
-Öğrencilere verdiğimiz iş güvenliği eğitiminde solaklık üzerinde durduk,
-II. Eğitim Kongresine bildiri gönderdik,
-Nevşehir’de İş Dergi’ sinde yayınlanan “İş Hayatındaki Zorluklar” makalesini hazırladık,
-İl Halk Kütüphanesi envanterine kayıt için kitapçık bağışında bulunduk,
-İş Güvenliği / Verimlilik ve Solaklık konulu anket hazırladık (NTSO tarafından üye işyerlerindeki çalışanlara uygulama süreci halen devam etmektedir).
Bu konuda toplumsal bir farkındalık oluşmasına katkı sağlamak için 26 yıldır 13 Ağustos Solaklar Günü olarak kutlanmakta, çeşitli etkinlikler düzenlenmektedir.
ÜNLÜ SOLAKLARDAN BAZILARI
Ertuğrul Gazi Binali Yıldırım Prof. Gazi Yaşargil Derya Baykal Arif Sağ
Marie Curie Mark Twain Mozart Kraliçe Victorya Picasso
Bill Gates Angelina Jolie Paul Mc Cartney Messi Petra Kvitová
KİTAPÇIK KAPAĞI