Bir milletin üzerinde yaşadığı coğrafi çevre, zaman içinde, milli kültür ve sanat eserleri ile kaynaşarak vatanlaşır. Bu konuda sanat eserlerinin büyük rolü vardır.Biz sadece ortaya konan sanat eserlerine bakarak hangi coğrafyadan, hangi iklimden geldiğini anlayabiliriz.
Sanat eserleri evrensel karakterine rağmen,orijinalitesini birazda coğrafyasına borçludur.Atalarımızın ortaya koyduğu sanat eserlerini tanımak onlara sahip çıkmak gerekir. Fert ve toplum olarak insanı biçimlendirmede sanat eserlerinin çok önemli bir yeri vardır. Geçmişlerini tanımayan toplumlar geleceklerine de güvenle bakamazlar zamanla kendi kendilerine yabancılaşmak tehlikesi ile karşı karşıya kalırlar.Kültürel mirasımızın canlı birer tanıkları olan bu eserlerin gelecekte de aynı görevi yürütebilmeleri ve nesilden nesile aktarabilmeleri için koruma bilincinin yaygınlaştırılması hepimizin ortak amacı olmalıdır.
Günümüzde tanıtma faaliyetlerinin büyük bir yoğunluk kazanması ve milletlerin zenginlik kaynakları arasında turizmin de yer alması sebebiyle sanat eserlerinin gerekli şekilde tanıtılması şart olduğundan bu konuda Sanat Tarihçilerine ve sanatseverlere büyük görevler düşmektedir.
Çeşitli medeniyetler tarafından yerleşim yeri olarak seçilmiş en etkileyici bölgelerden biri olan Nevşehir’de, yaşamış ve yaşayan insan toplulukları doğa ve tarihle tamamen bütünleşmiş, toplumun hayat tarzı rüzgarın, havanın, doğal çevrenin verdiği tüm sıkıntılara karşın tarih boyunca devam etmiştir.
İlimizin tarihi ve arkeolojik zenginliğini tamamlayan Hitit, Roma, Frig, Anadolu Selçuklu ve Osmanlılar döneminden kalma eserlerdir. Bu tarihi yerler, yollar ve yol kavşakları üzerinde kurulmuş olan camiler, medreseler, türbeler, imaretler, hanlar, çeşmeler bunların en güzel örnekleridir.
NEVŞEHiR'DE BULUNAN MiMARi ESERLER
1- Nevşehir Damat ibrahim Paşa Camii
2- Nevşehir Damat ibrahim Paşa Hamamı
3- Nevşehir Damat ibrahim Paşa Medresesi
4- Nevşehir Damat ibrahim Paşa Hanı
5- Nevşehir Damat ibrahim Paşa imareti
6- Nevşehir Damat ibrahim Paşa Sıbyan Mektebi
7- Nevşehir Hasan Dede Türbesi
8-Nevşehir Kalesi
9- Nevşehir Kaya Camii
10-Nevşehir Kara Camii
11-Kaymaklı Yeraltı şehri
12-Kaymaklı Kurşunlu Camii
13-Nar Halil Paşa Camii
14-Nar Bayana Mescidi
15-Nar Ören Kilisesi
16-Uçhisar Kalesi
17-Uçhisar Hacı Ali Camii
18-Nevşehir Fişekçi Camii
19-Nevşehir Orduoğlu Camii
20-şıh Efendi Camii
21-Nevşehir Hacı Nasuh Ağa
22-Nevşehir Aşağı Bekdik Camii,
23-Nevşehir Orta Bekdik Cami
24-Çardak Eski Cami
25-Göreme Halil Ağa
26-Göreme Aydınlı
27-Göreme Gaferli camileri
28-Nevşehir Meryem Ana Kilisesi
29-Göreme Kiliseleri
1-Elmalı Kilise
2-Aziz Basel Kilisesi
3- Karanlık Kilise
4-Azize Barbara şapeli
5-Kadir Durmuş Kilisesi
6-Yusuf Koç Kilisesi
7-El-Nazar Kilisesi
8-Saklı Kilise
9-Meryem Ana Kilisesi
10-Kılıçlar Kilisesi
11-Azize Catherine şapeli
12-Yamalı Kilise
13-Eğritaş Kilisesi
14-Yılanlı Kilise
15-Kızlar Manastırı
GÜLşEHiR'DE BULUNAN MiMARi ESERLER
1-GülşehirKaravezir Camii
2-GülşehirBaş Çeşme
3-GülşehirKaravezir Hamamı
4-GülşehirKaravezir Medresesi
5- Ovaören Camii
6- Gökçetoprak Yeraltı şehri
7-Ovaören Yeraltı şehri
8-Ovaören Tabya Tepe Höyüğü
9-Ovaören Kiliseleri
10-Ovören Yeraltı Yerleşimleri
11-Ovaören Deve Damı
12-Gökçetoprak Yazılıkaya
13-Gökçetoprak Zeus Sunağı
14-Ovaören Roma Dönemi Mezarları
15-Tuzköy Alaattin Camii
16-Civelek Mağarası
17-GülşehirAçıksaray Harabeleri
18-GülşehirSen Jan Kilisesi
19-Kızılkaya Camii
20-GülşehirAşcıbaşı Süleyman Ağa Camii
21- Gülşehir Aziz Dimitrius Kilisesi
22- Yeşilöz Höyüğü
ÜRGÜP'TE BULUNAN MiMARi ESERLER
1-Ürgüp Ulu Camii
2- Ürgüp Karamanoğlu Camii
3- Ürgüp Reşadiye Camii
4- Ürgüp Yahya Efendi Medresesi
5- Damsa Taşkın Paşa Camii
6- DamsaTaşkın Paşa Türbesi
7- DamsaTaşkın Paşa Sarayı
8- Ürgüp Kılıç Aslan Türbesi
9- Ürgüp Altıkapılı Türbe
9- Ürgüp Tahsin Ağa Kitaplığı
10- Mazı Yeraltı şehri
11- Ürgüp Kadı Kalesi
12- Ortahisar Kalesi
13- Ortahisar Kiliseleri
14- Ürgüp Kiliseleri
15- Kaya Mezarlar
16-şahinefendi Sobessos Antik şehri
17-Mustafapaşa Aios Vasilios Kilisesi
18-Mustafapaşa Sinasos Kilisesi
19-Mustafapaşa Alakara Kilisesi
20-Mustafapaşa Aios Nichole Manastırı
22-Mustafapaşa Konstantin - Helena Kilisesi
23-Mustafapaşa Manastır Vadisi kiliseleri
24-Mustafapaşa Basil Kilisesi'dir
25-Ürgüp Sağırmescit
26- Ürgüp Musaefendi Camii
27- Ürgüp Yunak Camii
28- Ürgüp Davutağa Camii
29- Ürgüp Pancarcı Camii
30-Esbelli Garip Camii
31-Ayvalı köyü Yusuf Bey Camii
32-Ortahisar Alaaddin Camii
33-Ortahisar Abdioğlu Camii
34-Ortahisar Alireis Camii
35-şahinefendi Camii
AVANOS'TA BULUNAN MiMARi ESERLER
1- Avanos Alaaddin Camii
2- Yeraltı Camii
3- Mehtap Kadın Camii
4- Özkonak Köprüsü
5- Sarıhan
6- Topaklı Höyüğü
7- Özkonak Yeraltı şehri
8- Avanos Köprüsü
9- Kaya Mezarları
10- Kilise ve Manastırlar
11- Zelve Harabeleri
12- Paşabağları
13- Avanos Yeşilbaş Camii
14-Avanos Orta Mahalle Camii
15-Özkona Kadir Efendi Camii
16-Özkonak Köprüsü
ACIGÖL'DE BULUNAN MiMARi ESERLER
1-Ağıllı Yazılıkaya
2-Acıgöl Yeraltı şehri
3-Tatlarin Yeraltı şehri
4- Tatlarin Kilisesi
5-Tatlarin Boğazağzı camii
6-Yerleşim Yerleri
7-Tepeköy Eski Camii
8-Kurugöl Yeraltı şehri
HACIBEKTAş' TA BULUNAN MiMARi ESERLER
1- Hacıbektaş Veli Türbesi
2-Balım Sultan Türbesi
3-Hacıbektaş Tekkesi Camii
4-Hacıbektaş Cuma Camii
5-Karaburna Kalesi
6-Hacıbektaş Hanı
7 –Karaburna Yazıkaya
8- Hacıbektaş Sulucakarahöyük
9- Hacıbektaş Aslanlı Çeşme
10-Hacıbektaş Hacı Fıkıh Çeşmesi
11- Hacıbektaş Çilehane
12- Hacıbektaş Savat Pınarı
13- Hacıbektaş Akpınar Çeşmesi
14-Bektaşlar
15- Hacıbektaş Balım Evi
16 Hacıbektaş -Bektaş Efendi Türbesi
17-ilice Höyük ,
18-Kayaaltı Höyük
19-Abdal Kalesi,
20-Kızılöz Çiftliğ
21-Kale Höyük
DERiNKUYU'DA BULUNAN MiMARi ESERLER
1-Derinkuyu Yeraltı şehri
2-Özlüce Yeraltı şehri
3-Doğala Han
4-Derinkuyu Ortadoks Kilisesi
5 - Til Han
6- Özlüce Kilise Camii
Tuncay YILDIRICI ( Sanat Tarihçi )
