Ali bin Ebû Talib, 4. Halifelik döneminde Malik-e-Ashtar i Mısıra vali olarak görevlendirdi ve Malik-e-Ashtare bir mektup göndererek valilik suresince dikkat edilmesi hususları hatırlattı. Altta bu mektuptan bir bölümün tercümesini size ayrı bir bölümünü aktarıyorum.
Bu bölümde Hz. Ali,Malik-e-Ashtare seçeceği yardımcıları, vezirler ve danışmanlardaki dikkat edilmesi hususları içermektedir.
’’Senin en kötü vezirlerin (senin tarafından görevlendirilmiş ve sen onlardan fikir ve öneriler aldığın kişiler) o vezirlerdeki senin vezirliğinden ziyade kötü amaçlı ve günah işleyen kişilerin vezirleri ve ortaklarıdır, Bu yüzden onlar senin özel ve yakın adamların olmamalı, çünkü onlar günah işleyen kişilerin ve zalimlerin yandaşlarıdır. Ancak sen onların yerinde, vezirlik için iyi niyetli, dürüst insanlar bulabilirsin, öyle insanlar ki zalimlerin zumluna ve suçluların suçunda yârdim ve yandaşlık yapmamışlar, bunlar sene yardımları daha iyi niyetli, yaptıkları sevgiden dolayıdır. Bunlar diğerlerin yanında olmaktansa, senin yanında olmayı tercih ederler. Sen bunları toplantılarda ve önemli işlerde yanında tut. Bunların içinde en iyi vezirin o ki, her gerçeği hatta çok acı da olsa yüzüne söylesin, doğru olmayan ve Allah in sevmediği işleri yaptığında sene yalakalık yapıp seni övmeyecek, her ne kader takdirden hoşlansan ve acı gerçekleri söylemesi ona sıkıntılar oluştursa ve sevmesene de gerçekleri sene söylesin. Yanına dürüst ve doğrudan sapmayan insanları al, her zaman onlarla beraber ol, onları mecbur et ki seni çok takdir edip, övüp, göklere çıkarmasınlar, yanlış yaptığında seni uyarsınlar ki kendine gelesin, çok takdir ve göklere çıkarılmak kendini beğenmiş durumunu getirir. ’’ Nehсül Belağa 17-19
Bu kısmini incelediğimizde Seçilecek vezirler, yardımcılar, danışmanlar hususlardaki dikkat çeken noktalar:
1: Dürüst ve doğrudan sapmayan kişiler olacak, kötü amaçlı ve günah işleyen kişilerden olmayacak.
2: İyi niyetli, dürüst insanlar yakınında tutacaksın, zalimlerin zumluna ve suçluların suçunda yârdim ve yandaşlık yapanları kendinden uzak tutacaksın.
3: Her gerçeği hatta çok acı da olsa yüzüne söylesin.
4: Yanlış yaptığında seni uyarsınlar ki kendine gelesin, çok takdir ve göklere çıkarılmak kendini beğenmiş durumunu getirir.
Sonuç:
Bir yönetici veya idareci (her hangi bir seviyede, cumhurbaşkanı, başbakan, bakan, vali,……) seçtikleri yardımcılar veya danışmanlar, dürüst, doğrudan sapmayan, zalim olmayan kişiler olacak, doğruyu söyleyecek(senin hoşuna gitmese dahi), yalanlar ve sürekli övmelerle seni yanıltmayacak kişiler olacak. Zalimlerin zumluna ve suçluların suçunda yârdim ve yandaşlık yapan kişileri kendinden uzaklaştıracaksın ki doğru yoldan çıkmayasın.
Op. Dr. Ahmet Riza CEVATZADE
cevatzadea@hotmail.com