Ali bin Ebû Talib, 4. Halifelik döneminde Malik-e-Ashtar i Mısıra vali olarak görevlendirdi ve Malik-e-Ashtare bir mektup göndererek valilik suresince dikkat edilmesi hususları hatırlattı. Altta bu mektuptan bir bölümün tercümesini size aktarıyorum.
’’Bil ki valilerin öyle bir yakınları ve akrabaları var ki, kendi bildikleri doğrultusunda giden, söz dinemeyen ve başakların mallarına el uzatma ve insafsızlık yapmaya alışmışlar ( insanları zorluklar ve sıkıntılara sokarlar) . O kişileri kendinden uzaklaştırarak onların köklerini kurut (adil ve dürüst ol ve her şeyden haberin olsun ki senin bu habersizliğin sayesinde insanların mallarına el uzatmasınlar ve adaletsizlik yapmasınlar). Öyle yakınlarına ve akrabalarına her hangi toprak veya tarla verme ke başka toprak ve tarlalara ele geçirmeye heveslenmesinler veya o toprak ve tarlaralar in çevresindeki topraklara ve sulak alanlar ve su kaynakları da ele geçirmeye kalkmasınlar ki o yüzden dünya ve ahirette serzenişlere maruz kalmayasın.
Hak ve doğruyu, ister yakının olsun ister uzağın olsun herkese uygula ki onun mükâfatını Allah sene verecek. Doğru ve adaleti uygula hatta eğer bir yakının veya akrabanı cezalandırmak gerekirse hatta eğer bu uygulama senin için çok zor olsa dahi.
Eğer halkın senin adaletin ve dürüstlüğünden kuşku duyacak bir durum olursa, onlarla konuş ve açıklamalarını yap ve gerekçelerini halkınla paylaş ki onlar senin hakkında yanlış düşünceye girmesinler. Onları kendinden uzaklaştırma, azarlama, belki onlara yakınlaş ve onlara muhabbet et ( gerekçelerini onlara açıkla ki onlar senin hakkında yanlış düşünmesinler, seni yüreklerinde sevsinler).’’ Nehсül Belağa 70-72
Hz. Alinin, Malik-e-Ashtare yazdığı mektubun bu kısmini incelediğimizde dikkat çeken noktalar:
1: yakınındaki ( akrabalar, dostlar,….) fırsatçı, menfaat peşinde olan kişileri kendinden uzaklaştır, onlara bir şeyler verme ki onlar böylece cesaretlenip daha fazlasını istemesinler.
2: adaleti uygulamak da herkese eşit davran, ölçün adalet uygulaması olsun, sene yakinlik ve uzaklık olmasın.
3: Bir şey vereceksen hak edene ver, ister yakının olsun ister olmasın.
4: Bu mektup sadece o zaman için değil her dönem ve her yönetici için ( her seviyede olursa olsun) geçelidir. Tüm yöneticilerin yoluna ışık tutacak hatırlatmalardır.
Sonuç: burada aldığımız sonuç bu ki, bir yönetici (her hangi bir seviyede ) adil olacak, bu adaleti herkese uygulayacak (herkese eşit ), menfaat peşinde olan yakınlarını kendinden uzaklaştıracak ve onlara fırsat tanımayacak.
Op. Dr. Ahmet Riza CEVATZADE
cevatzadea@hotmail.com