KAPADOKYA BÖLGESİNDE KULLANILAN HALK DEYİMLERİ

KAPADOKYA BÖLGESİNDE KULLANILAN HALK DEYİMLERİ

Doç. Dr. Faruk GÜÇLÜ

Her yörenin kendisine özgü geliştirdiği halk deyimleri vardır. Bu deyimler zamanla değişik bölgelere de yayılarak genelde kullanılır hale gelir. Medeniyetlerin beşiği Kapadokya’da halk deyimleri açısından oldukça zengindir. İşte bunlardan bazıları.

Ağır batman ol

Ağzıyla armut toplamak

Ağzı açık ayran delisi

Ağzı b.klu

Alaşa gibi kırk kapı gezer

Armut piş ağzıma düş

Asker bavulu gibi durur

At gibi kişniyor

Avara kasnak gibi dönüp durmak

Avcarsız adam

Avrat akıllı : Eşinin sözünü dinleyenler için söylenir.

Avrat yok, akıl yok

Bağrı yufka olmak

Baltayı taşa vurmak

Başı kabak ; Saçsız, başı açık

Bi gımıh bacayınan

Boğazı düşük: boğazı ağrıyan için söylenir

Boş başak dik durur

Boş boğaz

Burnu havada; Kibirli

Cıbır cıbır dolaşır

Çok konuşanı ızıcık dinle

Çörten ağızlı; Ağzından salya akan

Çürük tahtaya mıh çakmak

Daldasız, duldasız: Sahipsiz ,arkasız, malsız, mülksüz

Deli canın batsın

Deli daylı

Deli kızın donu gibi

Delisi dışına; Harbi, gizli saklısı yok

Deli sollu

Deve damı gibi : Çok yüksek yapılmış ev için söylenir.

Ekseni kırık : İhmalkar, kağnının ekseni kırık olduğu halde tamir etmeyen

El atına binen tez iner

Eline vur ekmeğini elinden al

Eli Kelpeten gibi; Çok sıkı, cimri

Eliyle sıkıp ağzıyla yalamak

Erciyes’ten kar ummak

Eşeğin aklına karpuz kabuğu getirme

Fit sokmak

Gubarıp durma ; Şişkin, havalı olma.

Gursağında kavurga ıslanmaz

Habire dıngırdamak

Haşat olmak

Hık demiş burnundan düşmüş

Homutup gitmek

Hödük hödük bakmak ; Aval aval ,anlaşılmaz şekilde bakmak

Irımı Kırımı gezer; Kap kapı dolaşır

Irzı gırık

Izgın kadar değeri yok

İngilif olmak: Yorulmak, zayıflamak

İti ayağını taştan esirgememek

İti ite buyuruyor itte kuyruğuna

İvil ivil işli : Elinden iş gelir, becerikli

Kabakçı : Kafası almayan, tembel

Kabak çiçeği gibi açma

Kalıbının adamı değil: Göründüğü gibi değil

Karınca gibi ivtinmek

Kaynana suratlı

Kızıl adam: Tembel, çalışmayan

Kibirinden dübürünü görmüyor

Mırın gırın etmek : Nazlanmak

Namı dillerde(namlı)

Pılıyı pırtıyı toplamak

Sermayeyi kediye yüklemek

Suratı sirke satıyor

Süsünüyün kökünü görürsün: Enseni gör

Tahtalı köye muhtar olmak

Taş başına çıkmak

Tavuk gibi tüneme

Tekne kazıntısı

Un çuvalına direk olmak

Yallı gibi

Yaralı parmağa işemez

Yarım ağız

Yüzüne kemçirmek