KARACA KURT MAHALLESİ VE AŞİRETİ
Doç. Dr. Faruk GÜÇLÜ
Nevşehir Kale bölgesinde 1900’lü yıllar öncesinde bulunan 26 mahalleden birisinin adı da “Karaca Kurt” olduğu Salnamelerden ve vergi kayıt defterlerinden anlaşılmaktadır. Damat İbrahim Paşa bu aşirete mensup bazı aileleri Nevşehir bölgesinde iskana tabii tutmuştur. Ünlü siyasetçi Osman Bölükbaşı bu aşirete mensuptur.
Karacakurt aşireti, Kırşehir, Hacıbektaş ve Mucur'a bağlı 60'a yakın köylerde oturan bir Türkmen aşiretidir. (Altınok, Baki Yaşa, Anadolu'da Türkmenler Bir Türkmen Ozanı Aşık Hüseyin, Ocak Yay. Ank, 2000) "Bu aşiret Oğuzların Bozok kolunun Bayat boyundandır."Kimi belgelerde aşiret adı “Karakürt” olarak kimi belgelerde Karacakurt” olarak geçse de aşiretin Türkmen olduğu olmadığı tartışmasızdır.
Bozulus'un dağılmasından sonra Orta Anadolu bölgesine gelmişlerdir. Burada iki kola ayrılarak Kızılırmak'ın kuzeyindeki bölgeye yerleşip; Hasanlar, Başköy, Büyük Burunağıl, Küçük Burunağıl, Kıran, Geycek, Gümüşkümbet, Dalakçı, Köpekli, İnaç, Tepesidelik, Ağçağıl, Rahne, Susuz, Karacalı, Kabaca, Küçükkavak, Asma, Karadam, Çiğdem, Çatalağaç, Avcı, Aliyeğenli, Aydoğmuş, Karaboğaz, Saraycık, Kuruağıl ve Ecikağıl köylerini kurmuşlardır.
Karacakurtlar ; Akça, Hasan ve Yağmur adındaki üç kardeş ailenin nüfus olarak bölünmesiyle ortaya çıkmıştır. Bu aileler üç bölük halinde Kırşehir ve Nevşehir'in Kızılırmak boyunda 57 köy kurulmuştur. “18 Nisan 1691 tarihli fermanla yerleşik düzene geçmeleri kararlaştırılan Türkmen aşiretleri Orta Anadolu'nun çeşitli bölgelerine yerleştirilmiştir. Osmanlı Padişahı 3. Ahmet'e Sadrazam olan Nevşehirli Damat İbrahim Paşa henüz "Muşkara" adı ile küçük bir köy olan Nevşehir'i geliştirmek için çeşitli imar çalışmalarının yanında köyün nüfusunu çoğaltmak için de etraftaki konar-göçer durumdaki Türkmen aşiretlerinin Nevşehir'e yerleştirilmelerini 1727 tarihli diğer bir fermanla emir buyurmuştur. Bu iskâna genelde okur-yazar, kültürlü ve varlıklı aileler seçilmiştir. Nevşehir'e yerleştirilenlerden biri de Kırşehir'de oturan Karacakurt aşireti mensuplarıdır. Bu aşiretten 59 hane, Damat İbrahim Paşa'nın emriyle zor kullanılarak akrabalarından ayrılmış ve Nevşehir'e götürülmüşlerdir” Hasan Şahin Hacıbektaş ve Mucur konulu kitaplarından).
Türk siyasi tarihinin önemli isimlerinden birisi olan Osman Bölükbaşı ve Bölükbaşı ailesi de Karacakurt Türkmen aşiretindedir.
Karacakurt aşireti Nevşehir'in ilk iskanı sırasında 59 hane olarak buraya yerleşmişlerdir. Gülşehir kasabasında ise Mahkeme mahallesine bir hane yerleşmişti. Günümüzde Kırşehir ile Nevşehir arasında bulunan Hasanlar, Başköy, Büyük Burunağıl, Küçükburunağıl, Kıran, Geycek, Gümüşkünbet, Dalakçı, Köpekliler, İnaç, Tepesidelik, Akçaağıl, Rahme, Susuz, Karaçalı, Kabaca, Gücükkavak, Asma, Karadam, Çiğdem, Çatalağaç, Avcı, Aliyeğenli, Aydoğmuş, Karaboğaz, Saraycık, Kuruağıl, Ecikağıl, Obruk, Yeniyapan, Sadık ve Tataryeğenağa köyleri Karacakurt aşireti mensupları ikamet etmektedirler. Bugün bu köylerin bir kısmı Nevşehir’e bir kısmı Kırşehir’e bağlıdır.
Kırşehir’de bulunan Karacakurt aşireti mensupları bir dernek kurmuşlar ve belli zamanlarda şenlikler yapmaktadırlar. Nevşehir Kale Mahallesi civarında bulunan eski aşiret mensuplarının da zamanla bölgeden ayrılarak Ankara veya Kırşehir bölgesine gittikleri anlaşılmaktadır.
KAYNAKÇA:
Altınok, Baki Yaşa, Öyküleriyle Kırşehir Türküleri, Destanları, Ağıtları, Oba Kitabevi, Ank. 2003.
Altınok, Baki Yaşa, Anadolu'da Türkmenler Bir Türkmen Ozanı Âşık Hüseyin, Ocak Yay. Ank. 2000.
Yaşar, Sebahattin, Kırşehir ve Geycekli Niyazi Sapmaz, Kırşehir Konsepti Yayınları 1, Ank. 2003
Şahin Hasan Geçmişten Bugüne Mucur ve Köyleri,2006
