Eski günlere dair bugünlerde maalesef unutulan çok güzel geleneklerimiz var . İşte bunlardan biride İlk adım töreni; ‘köstek kesme’
Türk halklarında, yeni yürümeye başlayan çocuğun ayakları arasına bağlanan kurdeleyi kesme töreni ; "İlk Adım Töreni" düzenlenirdi.
Türk kültürüne ait çok eski bir gelenek olan ve günümüzde artık unutulan ayak bağı kesme, İp kırma, Köstek Kesme gibi farklı isimlerle anılan "İlk Adım Töreni" Nevşehir'in bazı köylerinde hala yaşatılıyor. Özellikle anneanneler yürümeye başlayan torunlarının yere sağlam basması, hayatta dik durması, yıkılmaması, korkusuzca, daima güvenli adımlarla hayatta ilerlemesi için "köstek kesme" geleneğini kutluyor.
TÜRK KÜLTÜRÜNDE KÖSTEK KESME VE TAY TAY DURMAK...
Bebeklikden çocukluğa geçiş... Tay tay durmak sonraları day day durmak... Yürümek için geç kalan bebeklere ise, “Köstek Kesme” ritüeli yapılır. Ayakları bir iple bağlandıktan sonra dualar eşliğinde bir makas ile kesilir.
Tay, tay, tay Sıvamak benden, Katı durmak senden, Benim elim (kolum) değil, Bibi Fatma, Bibi Zührenin kolu Umay ana, Kamber ananın kolu… Bu dua yeni yürümeye başlayan çocuklar için söylenir.
Nevşehir'de ayak bağı kesme geleneği unutuldu
Eskiden yürüme aşamasındaki çocukların iki ayağına ip bağlanırdı. Yürümesi geciken ve emekleyen bebeğin artık yürümesi, ayağını yere sağlam basması ve düşmesin, hızlı yürüsünler diye daha sonra ip makasla kesilirdi. Yine farklılık gösteren adetle bazı yerlerde İpi, kime benzemesi isteniyorsa o keserdi. Bazı yörelerde ise İp, Cuma namazından ilk çıkan kişiye kestirilirdi.
"İlk Adım Töreni"
Türk halklarında, yeni yürümeye başlayan çocuğun ayakları arasına bağlanan kurdeleyi kesme töreni ayak bağı kesme, İp kırma, Köstek Kesme gibi farklı isimlerle bilinen etkinliklerle "İlk Adım Töreni" düzenlenirdi.
Türk halklarında, yeni yürümeye başlayan çocuğun ayakları arasına bağlanan kurdeleyi kesme töreni, "duşak kesme", "köstek kesme", "tusau keser", "tuşoo kesüü" veya "ilk adım töreni" olarak biliniyor.
Günümüze kadar gelen köstek kesme geleneği, bizim yöremizde şu şekilde uygulanıyor:
Yürümekte zorluk çeken çocuk ayakta tutulur, iki ayak bileği hizasından olarak çocuğun ayaklarına omuz genişliğinde olacak şekilde bir ip geçirilir ve ip bağlanır. Dışarıdan eve yeni gelmiş olan bir kişinin eline makas verilir. Makası alan kişiye üç defa: "Ne kesiyon? " diye sorulur. Elinde makasla köstek kesecek olan kişi de üç kere : "Köstek kestim." der. Köstek kesme töreninde diyalog şu şekildedir: -Ne kesiyon?” -Köstek kestim. -Ne kesiyon? -Köstek kestim." -Ne kesiyon? -Köstek kestim. Kösteği kesecek kişi, çocuğun ayağına bağlanan ipi keser. Böylelikle çocuğun kösteği kesilmiş olur. Bu gelenek yerine getirilince yürümekte zorluk çeken çocuğun daha rahat yürümeye başlaması istenir. Gerçekten de düşe kalka yürüyen çocuk, kösteği kesildikten sonra düşmeden yürümeye başlar.
