KÜMBET KÖYÜ VE ZURNACI GADDİRİ
Doç. Dr. Faruk GÜÇLÜ
Kümbet Köyü, Aksaray İli Ortaköy İlçesine bağlı bir Türkmen Köyü’dür. Çocukluğumda (1970 li yıllar) bir kez köyü görmüştüm. Babamla birlikte köye girdiğimizde köy kadınları arasında çok sert bir ağız dalaşı vardı. Köyün ağası Bektaş Ağa sokağa çıkıp bağırınca dam başlarında kavgaya tutuşan kadınlar ortadan kayboluyordu. Köyün çocukluğumdan kalan pek çok anısı hala belleklerdedir. O tarihlerde köy halkı düğünlerde “çalgıcılık” denilen müzisyenlik yaparak ve köy çocuklarını sünnet ederek geçimini sağlardı. Köyde bazı ailelerde tarım ve hayvancılıkla uğraşıyorlardı. 1970 li yıllarda Kümbet Köyü çevre köy insanlarının pek hoşlanmadığı ama onlardan da ayrı kalmadığı bir köy konumunda idi. Şimdiki gazete haberlerine bakacak olursak epeyce vukuatlı bir köy olarak gözüküyor.
Ortaköy köyleri ile Acıgöl ve Gülşehir’in bazı köyleri sınırdır. Son kırk yıldan önceki dönemde o bölgedeki köylerde yaşayan erkek çocukların sünnetlerini Kümbetli “uzman sünnetçi”ler yapmıştır. Sünnetçiler genelde eşekle her ilkbahar ayında köye gelirler davulla “sünnetçi geldi” diye bağırırlardı. Sünnet çağına gelmiş çocuklar sırayla sünnet edilirdi. Aileler sünnetçiye bir urup buğday veya yumurta vererek sünnet borçlarını öderdi. Henüz o yıllarda para pek yaygın değildi. Acıgöl’de hiç doktorun olmadığı, Nevşehir’de az sayıda doktorun olduğu dönemde bu gelenekselleşmiş bu uygulamaydı. Sünnetlik çocuklardan kazaya kurban giden ,zayiata uğrayan olduğumu bilmiyorum.
Köyümüzde ve çevre köylerde her düğünde davulcu, zurnacı ve saz ekibi Kümbet Köyü’nden getirilir bir hafta süren düğünlerde eğlence işini bu Kümbet Köyü’nden müzisyenler üstlenirdi. Saz ekibinden lakabı “Gaddiri”olan bir müzisyen çok ünlüydü. Hem saz çalar, hem zurna çalar hem de davul çalardı. Köy düğünlerinde oynatılan erkek köçeklik görevini de Gaddiri üstlenirdi bazen.. Çok yetenekli ve sempatik bir sanatçı idi. O geldiğinde köy meydanında ekibiyle birlikte köylüyü bir hafta boyunca müzik ve eğlenceye doyururdu.
Köy düğünlerinde oynamayı seven rahmetli küçük Amcam Menef ile köyden yakın arkadaşı Şuayip , Gaddiri düğün için köye geldiğinde bir hafta boyunca Gaddiri’nin yanından ayrılmazlar O’nunla birlikte halaylar çekerler ve oynarlardı. Genel de düğünler ekim dikim ve hasat ayları dışında köylünün işinin az olduğu sonbahar ve kış aylarında olurdu. Biz çocuklar içinde inanılmaz bir eğlenceli hafta olurdu köy düğünleri.
O zamanlar kamera ve kaset vb. aletler yaygın olmadığında Gaddiri’nin(gerçek adını bilmiyorum) söylediği Ortaanadolu türkülerini kaydeden de olmamıştır sanırım. Olağanüstü bir ses, olağanüstü bir müzisyen ve olağanüstü bir halk oyunculuğu yeteneği vardı.
Zaman değişti, teknoloji gelişti artık insanlar düğünler için Kümbet’in yolunu unuttular. Bölge de çok sayıda başka seçenekler ve profesyonel müzik grupları oluştu.
