NEREDE O ESKİ “SIHIYA”LAR

Dr. Faruk GÜÇLÜ

Osmanlı döneminde doktor sayısı bir hayli azdı. Hele Anadolu’nun çoğu bölgelerinden hiç doktor yoktu. Genç Cumhuriyet hükümeti bu açığı hızla kapatmak amacıyla tıp fakülteleri ve sağlık okulları kurdu.

Nevşehir Devlet Hastanesi ilk kez 1944 yılında 10 yataklı Sağlık Merkezi olarak hizmet sunmaya başlamıştır. Nevşehir Devlet Hastane binasının yapımına 1952 yılında başlanmış ve 1954 yılında 25 yataklı Devlet Hastanesi şekline dönüştürülmüştür.

İlçelerinde Sağlık Ocakları ve Hastanelerin kurulması daha sonraki yıllarda olmuştur. Bölgenin en eski hastanelerinden olan Ürgüp Hayri Devlet Hastanesi'nin açılışı 1953 yılında Ürgüp Kayseri'ye bağlı olduğu için Kayseri Sağlık ve Sosyal Yardım Müdürü tarafından yapılmıştır. İlk doktoru ve Başhekimi Dr. Fevzi Yumul olup, 10 yataklı olarak hizmete başlamıştır. Hastanede hasta nakli ve diğer işler için bir jeep cankurtaran hizmeti vermiştir.

1968 yılı verilerine göre Nevşehir Devlet Hastanesinde görevli doktor sayısı altı, hemşire sayısı altıdır. Avanos, Ürgüp, Gülşehir, Hacıbektaş ve Kozaklı ilçelerin birer hükümet tabibi bulunmaktadır.

Çocukluk yıllarında Nevşehir’de bile bir tek doktorun olduğu yılları anımsarım. Oluşan bu sağlıkçı açığını, “sıhıya” adı verilen iğne vurmayı askerde ya da başka yerde öğrenmiş kişiler ve sınıkçılar doldururdu..

Köylünün “Hacallı Hurşut” diye tanıttığı Gülşehir’e bağlı Hacıhalli köyünde Hurşit isimli bir sağlıkçı vardı 1960/1970 li yıllarda köy köy dolaşır çantasında bulunan şıranga, pansuman aletleriyle köylünün iğnesini vurur ,yarasını pansuman ederdi. Köylerde doğumları da deneyimli yaşlı kadınlar yaptırırdı. Sünnet işini ise Ortaköy’e bağlı Kümbet Köyü’nün gezginci sünnetçileri yapardı.

Kuşkusuz bunların hiç birisinin yeterli deneyim ve eğitimleri yoktu.. Oluşmuş boşluğu doldurmakla meşguldüler..

Daha sonraki yıllarda asker ocağında “sihhiye sınıfı”nda askerlik yapanlar köylerine döndüklerinde “sıhıya” adını alarak onlar köylünün iğnesini vurmaya başladılar..Penisilin vurulan en yaygın iğne idi. Amatör sıhıya sınıfının topal ve sakat bıraktığı çok sayıda insanı hatırlıyorum. Doğum esnasında yaşamını yitiren kadınların sayısı belirlenmiş değil.

Kuşkusuz o yıllarda “ambulans” sözcüğü yoktu. İnsanlar var olan “cankurtaran” araçlarını bilirdi.