Acıgöl İlçe Milli Eğitim Müdürü Semih Kırım, İlçeye adını veren ama gölü olmayan Acıgöl maar gölü ve Yazılıkaya hakkında sosyal medya hesabından çok özel bilgilendirmelerde bulundu. Paylaşım kısa sürede Acıgöllülerden büyük beğeni topladı.

Gelin şimdi 60 yıl önce göçmen kuşların uğrak noktasıyken kuruyan ve ilçeye ismini veren Acıgöl maar Gölüne gidelim...

Nevşehir'de ilçeye adını veren bu göl 60 yıl önce göçmen kuşların uğrak noktasıydı...

Acıgöl maarı, Nevşehir ilinin Acıgöl ilçesinin doğusunda yer alan volkanik patlama çukuru, maar gölüdür. Kapadokya bölgesindeki Kuaterner zamanı oluşan pek çok volkanik alandan birisidir. Maar Pleistosende oluşmuştur. 300 km² büyüklüğündeki alanda, tüf halkası, tüf konisi, lav domu bir arada bulunur. 

Acıgöl maarı ...

Acıgöl maarı, Nevşehir ilinin Acıgöl ilçesinin doğusunda yer alan volkanik patlama çukuru, maar gölüdür.

Acıgöl maarı, Kapadokya bölgesindeki Kuaterner zamanı oluşan pek çok volkanik alandan birisidir. Maar Pleistosende oluşmuştur. 300 km² büyüklüğündeki alanda, tüf halkası, tüf konisi, lav domu bir arada bulunur.

1963 yılına dek burada göl vardı...

1980 - 81 Nevşehir-Aksaray arasında Acıgöl maarı. 1963 yılına dek burada göl vardı. Kızılırmak'a doğru akan küçük bir çay üzerine Tatlarin Barajı yapıldı. Baraj Gölü'ne su sağlamak için bu göl akaçlandı (drene edildi) . Kaynaklar yetersiz olduğundan beklenen yarar sağlanamadı. Göl kurudu. Şimdi "ismi ile müsemma olmayan" bir yer. Adında göl var, su yok. Kurudu. Bilinçsizce kurutuldu.
Kaynak: Prof. Dr. Emrullah GÜNEY

Acıgöl maarı, Nevşehir ilinin Acıgöl ilçesinin doğusunda yer alan volkanik patlama çukuru, maar gölüdür. Kapadokya bölgesindeki Kuaterner zamanı oluşan pek çok volkanik alandan birisidir. Maar Pleistosende oluşmuştur. 300 km² büyüklüğündeki alanda, tüf halkası, tüf konisi, lav domu bir arada bulunur. Maarın içi 0,96 km², tortullarla birlikte büyüklüğü 4,5 km²'dir.

Acıgöl maarının 0,21 km² büyüklüğündeki gölü sivrisinek ürediği gerekcesiyle 1972 yılında 3 m derinliğinde, 500 m uzunluğunda bir kanal açılarak boşaltılmıştır. Göl boşaltılmadan önce maksimum 4 m, ortalama 1 m derinliğinde idi.

Gölde dışarı akış olmadığı gibi dışarıdan su girişi yoktur, yani 0,96 km²'lik küçük bir Kapalı havzadır. Göl tabanının denizden yüksekliği 1272 m'dir. Çevrede ortalama yağış oldukça düşüktür(389mm). Tüm bu şartların sonucu olarak göl suları acı-tuzludur. Göl alanında oluşan Turba kömürlerinin kalori değeri (min: 2031kCal, max: 3165kCal) linyit kömürüne yakın yükseklikte ölçülmüştür.

Günümüzde 60 m olan maarın kenar duvarlarının yüksekliğinin oluşumunda 300–400 m kadar olduğu fakat yağış ve rüzgâr erozyonu ile taşınan mazeme ile dolduğu belirlenmiştir.

Maar gölü 1965'te, Tatlarin Barajı Gölünü beslemesi için kurutulmuş; ancak atmosferik sularla oluşan gölden beklenen yarar sağlanamamıştır. Ayrıca, Maar bu doğa harikası suyun sağladı üstünlükten yoksun bırakılmıştır.

Kuaterner Volkanizması'nın genç, taze örnekleri ile dikkat çeker. Birçok volkan konisinin kraterleri ilginçtir. Halk bunlara Dag Ocağı adını verir. Bu dağlara da Tepesidelik der. Yamaçlarında lavların aktığı dağların adı da Karnıyarıktır. Perlitik kayaların egemen olduğu yörede lav akıntıları Kızılırmak kıyılarına dek ilerlemistir.

Acıgöl Topada Yazıtı
Geç Hitit dönemine ait Luvi hieroglifi ile yazılmış anıt Nevşehir'in Acıgöl ilçesinin Ağıllı köyü yakınındadır.

Kaynakça
^ Nevşehir - Acıgöl maarınm tortul dolgusundaki (Kuvaterner) fasiyeslerin gelişimine jeotermal süreçlerin etkileri.
Nizamettin KAZANCI,
Ali îhsan GEVREK
Ankara Üniversitesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü, 06100 Ankara
Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Enerji Dairesi, 06535 Ankara