Nevşehir İlinde Bulunan bazı Barajlar Ve Kısa Tarihçeleri
Dr. Faruk GÜÇLÜ
Nevşehir ili sınırları içerisinden Avanos ve Gülşehir ilçelerinin tam ortasından Kızılırmak geçer. Kızılırmak’tan yeterince yararlanabildiğimizi söyleyebilmemiz mümkün değildir.
Nevşehir ili ve ilçeleri İç Anadolu bölgesinin doğal yapısı gereği su fakiridir. İklim değişiklikleri ve olası kuraklık senaryolarına göre de önlem alındığını söyleyebilmek mümkün değildir.
AYHANLAR BARAJI
1997 yılında yapımına başlanmış 2003 yılında işletmeye alınmıştır. Nevşehir'de, Kızılöz Deresi üzerinde kurulmuştur.
Toprak gövde dolgu tipi olan barajın gövde hacmi 1.200.000 m³, akarsu yatağından yüksekliği 44,00 m, normal su kotunda göl hacmi 21,87 hm³, normal su kotunda göl alanı 2,02 km²'dir. Baraj 1.773 hektarlık bir alana sulama hizmeti vermektedir.
DOYDUK BARAJI
1998 yılında yapımına başlanmış 2003 yılında işletmeye alınmıştır.Kalaycık Çayı üzerinde, sulama amacıyla inşa edilmiş bir barajdır. Toprak gövde dolgu tipi olan barajın gövde hacmi 1.971.000 m³, akarsu yatağından yüksekliği 38,00 m, normal su kotunda göl hacmi 39,50 hm³, normal su kotunda göl alanı 3,70 km²'dir.
YALINTAŞ GÖLETİ
Sulama amacıyla Alaçoraközü üzerinde 2000 yılında işletmeye açılmıştır. Gövde hacmi 325 dam 3 yükseklik 24m2 dir.
BÖLÜKVİRAN BARAJI
Bölükviran ve Kozluca köyleri arasındadır. Yapımına 1984 yılında başlanmıştır. Sulama amaçlıdır.
DAMSA BARAJI
1965 yılında yapımına başlanmış, 1971 yılında işletmeye alınmıştır.Damsa Barajı, Damsa Çayı üzerinde, sulama amacı ile inşa edilmiş bir barajdır. Toprak gövde dolgu tipi olan barajın gövde hacmi 862.000 m³, akarsu yatağından yüksekliği 31,50 m, normal su kotunda göl hacmi 7,12 hm³, normal su kotunda göl alanı 0,82 km²'dir.
Ürgüp Belediyesine devredilen baraj çevresinde piknik alanları da bulunmaktadır.
ÖZKONAK BARAJI
2001 yılında yapımına başlanmış ve 2006 yılında işletmeye alınmıştır.2007 birim fiyatlarıyla 6 Milyon 490 TL ye mal olmuştur.Barajın temelden yüksekliği 34,50 metredir. 1,78 milyon m su biriktirme hacmine sahip baraj, 2.000 dekar zirai alan sulama kapasitesine sahiptir.
Barajın, ekonomiye yılda 910 bin TL katkı sağlaması amaçlanıyor.
TATLARİN BARAJI
1964 Yılında inşaatına başlanmış,1966 da işletmeye alınmıştır.Derinöz Çayı üzerinde, taşkınları önlemek ve sulama amacı ile inşa edilmiştir. 454 ha sulama alanına sahiptir.
Toprak ve kaya gövde dolgu tipi olan barajın gövde hacmi 350.000 m³, akarsu yatağından yüksekliği 46,00 m, normal su kotunda göl hacmi 2,20 hm³, normal su kotunda göl alanı 0,15 km²'dir. 174 hektarlık bir alana sulama hizmeti vermektedir.
TAŞLIHÖYÜK GÖLETİ
Kozaklı ilçesi Taşlıhüyük Köyünde yapımına 2003 yılında başlanılan gölet, 2006 yılında tamamlanmıştır.
ÇAYIRBAĞ-KUMTEPE GÖLETİ
Hacıbektaş ilçesinde 1980 yılında inşaatına başlanan gölet, 1990 yılında tamamlanmıştır. Sulama amaçlı yapılmıştır.
KARABURNA GÖLETİ
1998 yılında yapılan Hacıbektaş ilçesi KaraburnaGöleti kanallarının yer yer kırılmış olması çiftçilerin sağlıklı sulama yapamaması sonucu 20.09.2017 tarihinde 2.635.929,41 TL ihale bedeliyle Kapalı sistem sulama sitemine dönüştürülmüştür.
Gölete 2020 yılında 10.000 adet yavru balık bırakılmıştır.
İlimizde bulunan barajların genelde küçük ebatta ve sulama amacıyla yapıldığı görülmektedir.
Barajların çevresinde yeterince ağaç dikimi yapılmadığı için yeşilliklerde oluşmamıştır.
Özellikle il ve büyük ilçe merkezlerinin ilerde karşılaşmaları olası olan su sıkıntısına karşılık önlem almaları gerektiği açıktır.
