Nevşehir Şiirleri Üzerine

Nevşehir Şiirleri Üzerine

Dr. Faruk GÜÇLÜ

Nevşehir hakkında geçmişte ve günümüzde yazılmış epeyce şiire rastlamak mümkün. Edebiyat dünyasında benimsenen bazı şiirlerden alıntı yapmak gerekirse ilk akla gelenlerden birisi kuşkusuz bir süre Nevşehir Valiliği de yapan şair Nüzhet Erman’ın Nevşehir isimli şiiridir.

NEVŞEHİR

Ateş ve su,zaman ve rüzgar

Anlaşmış nasılsa bir olmuş

Biraz tarih, biraz şarap, biraz tabiat

Derken Nevşehir olmuş

Laleler açarken akla hep

Damat İbrahim Paşa gelir olmuş

Mağrur Bizans, mamur Selçuklu,Şanlı Osmanlı’dan

Ak güvercinler yükselir olmuş

Düşüncelerde gençleşen Hünkar-ı Veli

Bu topraklarda pir olmuş

Bir hoş saltanat sürmese de İsa’dan beri

Şarap bu ülkeye emir olmuş

Avanos testilerinde oldum olasıya

Erciyes erir olmuş

Anlatsan Nevşehir’i hiç övmeden kısaca

Bakarsın şiir olmuş.

NÜZHET ERMAN

Nüzhet Erman tarihsel bakış açısı içinde Nevşehir’in gelişimini dizelerinde sıralamış ve ortaya çok güzel bir Nevşehir şiiri çıkmış. Erciyes’in oldum olası Avanos testilerinde erir olmasını vurgulaması da şiire ayrı bir kalıcı özellik katmış.

“Pek kızarır tilkiliğin üzümü

İstemiyom şeytan görsün yüzünü de

insafsız seni

Çok yalvardım dinlemedin sözümü

Kulakların hiç duymadı kız senin de

insafsız seni

Yordu beni tilkiliğin bayırı

Vefasızın hiç yoğumuşhayırı da

insafsız seni

Yandı bitti kalbimin orta yeri

Merhametin yok muyudu kız senin de

insafsız seni

Nazlı olur Nevşehir’in güzeli

Rezil oldum kız ardında gezeli de

insafsız seni

Gönül bağım erken döktü gazeli

Dilerim yanına kalmaz kız senin de

insafsız seni

Yokmuyudu bir düzlükde bağınız

Dere tepe hep solunuz sağınız da

insafsız seni

Hırgürünengeçdi gençlik çağımız

Bitti ömrüm bitsin ömrün kız senin de

insafsız seni.”

Aşık AHMET

Taş ustalığı yapan Aşık Ahmet’in bilinen 558 şiiri bulunmaktadır.(Devrim Dirlikyapan/ Folklor –Edebiyat 2013 sy;76)

Cumhuriyet’in ilk yıllarında yaşayan çerçilik yaptığı da bilinen Nevşehirli Aşık Yahya’nın günümüze gelen ve kaybolmayan bazı şiirlerinde Nevşehir çok güzel betimlenmektedir.

NEVŞEHİR DESTANI

Sert eser gezdim bütün cihanı

Nevşehir resmince şehir görmedim

Emsali varsa bir göster hani

Nevşehir resmince şehir görmedim.

Yiğit olmayanda perde ar olmaz

Sözünde durmayan adam er olmaz

Avanos, Ürgüp, Arapsun üçü bir olmaz

Nevşehir gibi şehir görmedim.

Kırşehir, Develihisar güzelin yeri

Ulukışla ile maden insanın harı

Aşıklar bilirler Niğde’yi, Bor’u

Nevşehir gibi şehir görmedim.

Everek, Erciyas’ın ardından geri

İncesu altı saat oradan beri

Ulu bedestenli koca Kayseri

Nevşehir gibi şehir görmedim.

Sivas’a varınca eyledim hata

Dedim burada durmam, giderim Tokat’a

Yılancık ocağını gördüm, varınca Kat’a

Nevşehir gibi şehir görmedim.

Yozgat, Çorum, Merzifon, Samsun’dan dön geri

Sungurlu'yu görün, gelirken yolda

Çankırı Merkezi hükümet oldu şimdi Engürü

Nevşehir gibi şehir görmedim.

Herkes matağını(mal,eşya) meydanda satsın

Ehli aşk olanlar kaygısın atsın

Mecidiye, Bala, Kalaycık hem yüzü batsın

Nevşehir gibi şehir görmedim.

Çubuk, Çerkeş'e varırsan, olursan yaş

Sivrihisar'da görürsün çok taş

Beypazarı, Nallıhan, Köstebek, Ayaş

Nevşehir gibi şehir görmedim.

Hiç durmaz akar gözümüz yaşı

Ah ettik, erittik dağ ile taşı

Bursa, Eskişehir şehirler başı

Nevşehir gibi şehir görmedim.

Sert eser gezdik, büsbütün

Dünya Varamadım Girit’e, görmedim

Hanya Evliyalar başı sorarsan Konya

Nevşehir gibi şehir görmedim.

Seydişehir, Beyşehir hiç gelmez dile

Sille'nin güzeli benzemiş güle

Gelirsen eylenme sen Ereğli'ye

Nevşehir gibi şehir görmedim.

Çoban olup da koyun güdene

Aşk olsun yurduna sağlam gidene

Tarsus, Mersin, Yarcuvat, Silifke, Adana

Nevşehir gibi şehir görmedim.

Osmaniye'nin içinden çabuk geçsinler

Feyzipaşa'ya varıp bir su içsinler

Islahiye şehrinden çabuk çıksınlar

Nevşehir gibi şehir görmedim.

Hesap et gezdik, dünya dört köşe

Sıtkile başlardık sorarsan işe

Kilis'i, Antep'i gezdim, geleli Maraş'a

Nevşehir gibi şehir görmedim.

Okudum bir zaman, inan ki yazdım

Gurbette canımdan usandım bezdim

Diyarbakır, Harput, Malatya'yı gezdim

Nevşehir gibi şehir görmedim.

Severim Nevşehir'i ta ezelden candan

Nere varsak destan isterler benden

Yahya der: Vatan sevgi imandan

Nevşehir gibi şehir görmedim.

Aşık YAHYA

Ticaretle uğraşan Aşık Yahya’nın Anadolu’nun dört bir yanını dolaştığı Nevşehir Destanı isimli şiirinden anlaşılmaktadır.


Aşık Yahya başka bir şirinde ise;

“Hüda ihtiyar etmiş bizi gurbete

Dillerde söylettik namu,şöhreti

Mahlesi Bektik, Nevşehir memleketi.

Arabacılık daima zanaat bizimdir”

Diyen Aşık Yahya, kendisini, mahallesini ve yaşam biçimini tanımlamaktadır.

Nevşehir hakkında yazılan şiirlerde genellikle tarih ve doğa birlikte dizelere yansıtılmaktadır.