Anadolu Selçuklu Devleti'nin kuruluşu ile burası Türkler tarafından fethedilince Bizans Rumları da köyü terk ederek başka yerlere gitmişlerdir. Daha sonra" Derviş Uşağı" denilen bir kabile gelerek köye yerleşmişlerdir. Derviş Uşağı kabilesinin nereden geldiği kesin bilinmemektedir. Yalnız köyün Güney doğusundaki Dolayhan adındaki kervansarayın Anadolu Selçukluları tarafından yapıldığı sıralarda, buraya gelerek yerleştikleri zannedilmektedir. Til köyü Hicri 1328 (Miladi 1910/1911) yılına kadar İncesu kazasına bağlı iken Hicri 1328 yılında köy ahalisinin girişimleri ve dilekçelerine binaen Nevşehir kazasına bağlanmıştır. Cumhuriyetin ilk yıllarında köy halkının idari ve adli işlerden dolayı İncesu ilçesine sık sık gittikleri olurdu. Daha sonra nereden geldiği bilinmeyen Nizamlar, Köseler, Arifoğulları Harı kabileleri gelerek buraya yerleştiler. Tahmini olarak zamanımızdan 200 yıl evvel de Anişoğulları ile Lomenoğulları Melendiz'den, Çiftçiuşağı da Kale'den gelip yerleşmişlerdir. Sonraları Misli ve Hasakoy'den 3 hane Rum gelerek köye yerleşmişlerdir. Daha sonraları da çeşitli yerden yine Rumlar gelerek köyün Rum nüfusunu arttırmışlardır. 20-30 haneyi bulan Rumlar, İstiklal Savaşı'ndan sonra Yunanlarla yapılan mübadele ile köyü terketmişlerdir. Onların yerine Arnavutluk'tan göç ederek gelen Türkler buraya yerleşmişlerdir. Bu kimseler köyde Arnavut ve muhacir olarak anılmaktadırlar. Muhacirlerin büyük bir kısmı da 1980 yılından sonra ekonomik şartlardan dolayı Ankara ve İzmir’e göç etmişlerdir. Köy halkı çeşitli yerlerden gelmiş, zamanla kaynaşarak bugünkü toplum meydana gelmiştir. Köy önce Rumlar sonra Türkler ve Rumlar, şimdi de kuruluşundaki Türklerle Arnavutluk'tan gelme göçmen Türklerden (Muhacirler) oluşmaktadır. 1924 yılında nüfus mübadelesi ardından Tilköy(Dila) den Yunanistan'ın Larisa İli'nin Farsala nahiyesi Halkiades köyü'ne yerleşmişlerdir. TİL KÖYÜ Nüfusu 640 Merkeze Uzaklık (Km) 10 Yol Durumu Asfalt Eğitim Durumu İlkokul ve Ortaokul Haberleşme Durumu Köyde telefon şebekesi ve internet var Din İşleri Cami mevcut. Alt Yapısı İçme suyu şebekesi var. Kanalizasyon var. Köyün Ortak Malları Okul, okul lojmanı, cami, imam evi, Kuran Kursu Til Köyündeki tarihi binalar Kervansaray (DoIayhan): Selçuklular tarafından yaptırılmıştır. Bugün için bir kısmı yıkılmış durumdadır. Rumlar'a ait İlkokul (Üsgülya): Rumlar tarafından 1870 yılında yaptırılmıştır.Bugün ise ev sahipleri tarafından ardiya olarak kulllanılmatadır. Kilise: Dolayhan yakınlarında bulunan kilise Rumlardan kalmıştır. Esasında kilise ile Hanın yapısına ve yakınlığına bakılırsa Dolayhan’ın Selçuklular dönemine ait değil de Rumlar dönemine ait olduğu tezi de ağırlık basmaktadır. Eski Cami: Bugün için kullanılmamaktadır. Yeraltı Şehri: Kimler tarafından yapılığı bilinmemektedir. Fakat herkes de bilmektedir ki Köydeki yer altı şehrinin uzunluğu ve yapısı çevredeki yer altı şehirlerinden daha farklı ve büyüktür. Maalesef Turizme açılmayınca buralar önce patates depoları olarak kullanılmaya başlanmış, sonra da yavaş yavaş giriş ağızları toprakla doldurulmuştur. Manay; köyün ortasında bulunan yine yapımı çok eskilere dayanan sonradan yığma tepedir. 1980 yılından sonra yapılan köydeki ağaçlandırma kampanyası sırasında Manay tepesi de ağaçlandırılmaya çalışılmıştır. Bu sırada bu tepenin esasında çok eski bir ecnebi mezarlık olduğu ortaya çıkmıştır. Ağaçlandırma çalışmaları gereği tepeye su çıkarılmış ve zamanla tepenin ortasında göçmeler meydana gelmiştir. Manay tepesi, köye hakim bir noktada yapılmıştır. 1980 yıllarına kadar televizyonların ve teknolojinin fazla olmadığı zamanlarda burası köyün gençlerinin en gözde yeriydi. 25 sene önce dikilen çamlarla biraz daha güzel bir konuma kavuşan tepe Köyün ileriki yıllarda bir mesire ve piknik alanı oluşturacağı düşünülmektedir. Dolay Han Derinkuyu’ya bağlı Til Köy’de bulunmaktadır. Selçuklular döneminde yapılmış olan han, eskiden Konya’yı Kayseri’ye bağlayan kervan yolu üzerinde yer alıyordu. Komşuları Köyün kuzeyinde Mazı Köyü; batısında Derinkuyu ilçesi: kuzeybatısında Kaymaklı: güneydoğusunda Yeşilhisar'a bağlı Başköy: güneyinde; Derinkuyu’nun yaylası vardır. Köy Nevşehir'in güneyinde, Derinkuyu'nun doğusunda bulunur.Nevşehir'e olan uzaklığı 40 km. Derinkuyu'ya olan uzaklığı 9 kmdir Çevresindeki Ova ve Dağlar Köyün kuzeybatısında Manay adında yığma bir tepe vardır. Köyün doğusunda Yassı Dağ, batısında (ilçeyle arasında) Sivri adında bir tepe vardır. Köy, Yassı Dağ'ın güney ve batı eteğine kurulmuştur. İklim ve Bitki Örtüsü İç Anadolu Bölgesi'nde görülen karasal iklim hakimdir. Yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve kar yağışlıdır. Yağmur genellikle ilkbahar ve sonbahar aylarında yağar. Rakım yönünden yüksek olduğundan yaz mevsiminde sağlık yönünden elverişli bir havaya sahiptir. Bitki örtüsü yok denecek kadar azdır. Bozkır sayılabilir. Arazinin Yapısı Arazi yapısı düz sayılabilecek kadar engebesizdir. Toprak kumlu ve humusludur. Köyde patates ve buğday başta olmak üzere arpa, çavdar ve kabak ekimi yapılmaktadır. NEVŞEHİR DERİNKUYU TİL KÖYÜ YILLARA GÖRE NÜFUS VERİLERİ YIL KÖY ADI TİL NÜFUSU TİL ERKEK NÜFUSU TİL KADIN NÜFUSU 2020 TİL KÖYÜ 569 287 282 2019 TİL KÖYÜ 576 285 291 2018 TİL KÖYÜ 575 285 290 2017 TİL KÖYÜ 581 294 287 2016 TİL KÖYÜ 612 308 304 2015 TİL KÖYÜ 640 319 321 2014 TİL KÖYÜ 669 332 337 2013 TİL KÖYÜ 667 328 339 2012 TİL KÖYÜ 712 354 358 2011 TİL KÖYÜ 731 363 368 2010 TİL KÖYÜ 718 355 363 2009 TİL KÖYÜ 724 360 364 2008 TİL KÖYÜ 718 351 367 2007 TİLKÖY KÖYÜ 747 363 384 SELÇUKLU TİCARET YOLU ÜZERİNDE TİL KÖY Eski adı Halkiade/Dila olup, Anadolu Selçuklu Devleti'nin kuruluşu ile burası Türkler tarafından fethedilince Bizans Rumları da köyü terk ederek başka yerlere gitmişlerdir. Daha sonra" Derviş Uşağı" denilen bir kabile gelerek köye yerleşmişlerdir. Derviş Uşağı kabilesinin nereden geldiği kesin bilinmemektedir. Derviş Uşağı aşiretinin köyün Güney doğusundaki, o zamanın ticari yollar kavşağında olan Dolayhan adındaki kervansarayın Anadolu Selçukluları tarafından yapıldığı sıralarda, buraya gelerek yerleştikleri zannedilmektedir. Daha sonra nereden geldiği bilinmeyen Nizamlar, Köseler, Arifoğulları Harı isimli kabileler gelerek buraya yerleşmişlerdir. Til köyü 1910/1911 yılına kadar İncesu kazasına bağlı iken köy ahalisinin girişimleri ve dilekçelerine binaen Nevşehir kazasına bağlanmıştır. Yaşlıların beyanlarına göre, yaklaşık 210 yıl önce de köye Anişoğulları ile Lomenoğulları Melendiz'den, Çiftçiuşağı da Kale'den gelip yerleşmişlerdir. Daha sonraları Misli ve Hasakoy'den 3 hane Rum gelerek köye yerleşmişlerdir. Çeşitli yerden yine Rumlar gelerek köyün Rum nüfusunu arttırmışlardır. 20-30 haneyi bulan Rumlar, İstiklal Savaşı'ndan sonra Yunanlarla yapılan mübadele ile köyü terk etmişlerdir. Onların yerine Arnavutluk'tan göç ederek gelen Türkler buraya yerleşmişlerdir. Bu kimseler köyde “Arnavut ve muhacir” olarak anılmaktadırlar. Mübadeleden sonra gelen göçmenlerin büyük bir kısmı 1980 yılından sonra ekonomik şartlardan dolayı Ankara ve İzmir’e göç etmişlerdir. Köyün 2007 yılı nüfusu 747 iken bu rakam 2010 yılında 718, 2015 yılında 640 ve 2019 yılında 576 olmuştur. Köyde çok sayıda tarihi bina ve kalıntı bulunmaktadır. Kervansaray (Dolayhan): Selçuklular tarafından yaptırılmıştır. Bugün için bir kısmı yıkılmış ve harabe durumdadır. Restore edilip aynen korunmalıdır. Rumlar'a ait İlkokul (Üsgülya): Rumlar tarafından 1870 yılında yaptırılmıştır. Bugün ise ev sahipleri tarafından depo olarak kullanılmaktadır. Bu binanın da sahibinden satın alınarak korunması gereklidir. Kilise: Dolayhan yakınlarında bulunan kilise Rumlardan kalmıştır. Eski Cami: Bugün için kullanılmamaktadır. Yeraltı Şehri: Kimler tarafından yapılığı bilinmemektedir. Köydeki yer altı şehrinin uzunluğu ve yapısı çevredeki yer altı şehirlerinden daha farklı ve büyüktür. Maalesef Turizme açılmayınca buralar önce patates depoları olarak kullanılmaya başlanmış, sonra da yavaş yavaş giriş ağızları toprakla doldurulmuştur. Henüz turizme açılmış değildir. Fransızlar bir demir yığınından ibaret olan Eyfel Kulesine her yıl yaklaşık 25/30 milyon turist çekerken biz tarihi değerleri kullanamıyoruz. Manay Tepesi : Köyün ortasında bulunan yine yapımı çok eskilere dayanan sonradan yığma tepedir. 1980 yılından sonra yapılan köydeki ağaçlandırma kampanyası sırasında Manay tepesi de ağaçlandırılmaya çalışılmıştır. Bu sırada bu tepenin esasında çok eski bir yabancı mezarlık olduğu ortaya çıkmıştır. Hacıbektaş Veli Üniversitesi öğretim üyesi Dr. Adem Öğer özellikle Karamanlılar konusunda yoğun bilimsel çalışma yapmaktadır. Yunanistan’a göç eden Til Köylüleri bularak konuşmuştur. “Köyde bize İokamidu Kurtoglu mihmandarlık yaptı. Onun verdiği bilgiye göre köy, Ano Halkiades (Yukarı Til) ve Kato Halkiadis (Aşağı Til) olarak iki mahalleden oluşmaktadır. Yukarı Til, Til köyünden gelenlerin yaşadığı semt, Aşağı Til ise yerli halktandır. Tilköy (Derinkuyu)’den 130-140 aile mübadelede buraya yerleşmiştir. (Adem Öğer/ademoger.com,erişim 26.05.2020). Köyün adı ile ilgili olarak: Çeşitli rivayetler bulunmaktadır. Divanü Lûgati’t Türk’de Til ismi düşmandan alınan tutsak olarak açıklandığına göre Til’in gerçek anlamı da bu olabilir. Mevkileri: Sivri önü, Bağlar altı, Hamırkesen, Uzunkaya, Dereyolu, Keşlik sırtı, Mazı yolu, Damsa yolu, Ketirler, Dağardı, Yedi çakıl, Bağlariçi, Kepez, Orhanlı yolu, Mezarlık, Uzunsaray, Kayaardı, Şarkaya, Mayıs bucağı ve Derinkuyu yoludur. Höyük’ün içinin boş olduğu ve içinde mezarlık bulunduğu bilinmektedir. Tarih konan köylerimiz kaderleriyle baş başa bırakılmamalıdır.