İğdelikışla, Nevşehir ilinin Avanos ilçesine bağlı bir köydür. Köyün adı 1927 yılı kayıtlarında İğdeli olarak geçmektedir. Köy; Nevşehir il merkezine 46 km, Avanos ilçe merkezine 28 km uzaklıktadır. İğdelikışla Köyü Nevşehir'in Avanos ilçesinine bağlıdır. Şambayadlı olarakta bilinen İğdelikışla Köyü halkı Türkmenlerden oluşmaktadır. Oğuzların Gün-Han Kolunun Bayad boyuna mensupturlar. Yaklaşık 10-11 kuşak önce Şam yöresinden göçen Bayad Türkmenlerine mensup oba halkı tarfından kurulmuştur. Köyün Başlıca geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Farklı iş imkanlarının olmaması ve İç Anadolu genelinde uzun yıllardır devam eden kuraklık nedeniyle tarım ve hayvancılık yaparak geçinebilme zorluklarından dolayı genç nüfusunun büyük bir bölümünü göç vermiştir. Bağlı bulunduğu Avanos ilçesinde, köy halkından yaklaşık 90 hane bulunmaktadır ve köy dışarısında bulunan halkın %35'ine tekabül etmektedir. Avanos dan sonra en çok Nevşehir ve Ankara'da yaşamaktadır köy nüfusunun önemli bir bölümü. Köyde İlkokul ve Ebe Ocağı (Görevli Ebe bulmak genellikle zordur!!!) vardır. Köy Muhtarlğına ait Ambulans ve Toplu taşıma aracı mevcuttur ancak son muhtar tarafından kullanılamaz hale gelmiştir. Köy içinde bir bakkal ve bir market mevcuttur, Salı günleri ise halk pazarı kurulmaktadır. Köyün uzun yıllardır çalışan ve çevresindeki birçok kasaba ve köye de hizmet veren Un Değirmeni vardır. 2010/Bahar döneminde Avanos kaymakamlığı desteği ile köyün ortasında yer alan ancak kullanılmayan ilkokul binası onarılarak köy kahvesi(kıraathane), muhtar odası, aile hekimliği muayenehanesine çevrilmiştir. Köyün özel Münibüs işletmecileri aracılığı ile hafta içi Avanos ilçesine ulaşım hizmeti verilmektedir. Nüfus ; Yıllara göre köy nüfus verileri 2020 301 2019 305 2018 333 2017 328 2016 354 2015 371 2014 368 2013 386 2012 397 2011 406 2010 423 2009 434 2008 445 2007 466 2000 598 1990 826 1985 928 İĞDELİKIŞLA (ŞAMBAYAT) KÖYÜ’NDE 1320 YILI (M.1904) SON OSMANLI NÜFUS SAYIMI (TAHRİRİ)i Necat ÇETİN* Özet Kışla(Kışlak) göçebe yörük-Türkmen aşiretlerinin kışı geçirdikleri yerdir. Avanos ilçesine 27 km uzaklıkta bulunan köylerinden birisi de 19.yy. ortalarında Bayat boyunun iskan edildiği İğdelikışla Köyüdür.Eski adı Şambayat olarak bilinmektedir. Osmanlı İmparatorluğunda son nüfus sayımı/tahriri 1316 (Miladi 1900) tarihinde yayınlanan Nüfus Sicil Nizamnamesine göre yapılmıştır. Sayımı/ tahriri yapılan herkese bir nüfus tezkiresi verilmiştir. Bu tahririn/sayımın en önemli özelliği bu günkü nüfus belgelerine dayanaklık eden en son Osmanlı nüfus tahriridir. Tahrirde / sayımda kullanılan nüfus esas defterleri bugün Ankara’ya Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü arşivne alınmış olup köye ait iki cilt nüfus esas defteri Avanos ilçe nüfus müdürlüğü arşivinde bulunmaktadır. Rumi 1320 (Miladi 1904) yılında yapılan son nüfus sayımında köyde toplam 50 nüfus hanesi bulunmaktadır. Sayımda deftere hane reislerinin lakapları da yazılmıştır. Bazı lakaplar bu gün köyde aynen devam etmektedir.15 nüfus hanesi kapalı kayıt konumundadır. Bir hane naklen başka idari birime gitmiştir. En yaşlı hane reisi 1245(M.1829) yılında doğan Hane: 14 ” Gök Hasan oğlu Ahmet” tir. Sayımda 75 yaşındadır. En genç hane reisi ise 1315(M.1899) yılında doğan Hane :34 ” Balcıoğlu Abdurrahman” ile Hane:50 ” Ebuseyyit oğlu Abdullah”tır. Köydeki sayımda hane halkı nüfus ortalaması 5,5 kişidir. Hane halkı en kalabık hane 12 kişi ile Hane:26 ” Ali Kahya oğlu Ali Veli” ile Hane:38 ” Durmuş oğlu Hacı Hasan” nın hane reisliğini yaptıkları nüfus haneleridir. Köyde yapılan alan arştırmasında bazı ailelerin Abdal ve Avşar aşiretinden tespit edilmiştir. Sayımı yapılan toplam 275 kişinin 160’ı Bayan 115’i erkektir. Anahtar kelimeler: Avanos, İğdelikışla Köyü, Nüfus sayımı, Şambayat Köyün konumu: Avanos ilçesinin 27 km. uzaklığında bulunan İğdekışla Köyü, Kuyuklukışla Sarılar,Köşektaş ,Büyükkışla ,Gümüşkent ve Ayhan köyleri ile komşudur. Avanos ve Hacıbektaş ilçesinin arasında Kızılöz çevresinde yeralır. Kızılöz , Kızılöz çayı ile sulanan bir vadidir. Köyün arazileri engebeli arazidir. Coğrafi koordinatları: 38°,53′,33.378” Kuzey, 34°,43′,22.6884” Doğu. Rakımı 100 m. dir. Kışlaların Kısa Tarihi: Oğuzların Boz-Oklar kolunun Gün-Han Oğullarına tabi olan Bayat Boyu’ na dayanmaktadır. Tarihte Dede Korkut , Şair Fuzuli gibi önemli şahsiyetler yetiştirmiş olan , ‘’devleti ve nimeti bol , devlet ve nimet sahibi ‘’ manasına gelen Bayatların sembolü şahindi. Seyhun Nehri kıyılarında ve kuzeydeki bozkırlarda yaşayan Bayat Boyu İslamiyet’in kabulünden sonra bir kısmı 11.yüzyılda Selçuklu Hükümdarları idaresinde Horasan ve İran üzerinden Anadolu’ya ve Suriye’ye gelirler Buradan önce Maraş ve Elbistan bölgesine , sonra diğer Türkmen boyları ile beraber 15. yüzyılın başlarında da Yozgat ve komşu yörelerde Bozok oymaklarına yerleşirler. Yerleşik hayata geçtikten sonra da uzunca bir müddet yaylaya çıkma geleneğini bırakmadılar . Bayatların bir kısmı kışın Kuzey Suriye’ye ve Şam’a gittikleri için “Şam Bayatı” adını aldılar. Hayvancılıkla uğraşan cins atlar yetiştirip çiftçilik yapan Bayatlar yaylak (yazlık) olarak Maraş ve civarı , kışlak (kışlık) olarak Şam’ı kullandılar. Şam’da halen Bayat Mahallesi diye bir bölgenin olduğu bilinmektedir. Şamdan sonra Maraş’a yerleşip oradan dağılırlar. 19. yüzyılda Yozgat-Ankara arasındaki yöreye yerleşirler. Bugün halen Anadolu’nun bazı bölgelerinde Bayat , Şambayat ismiyle anılan yerleşim alanları bulunmaktadır1 . Şambayadların bir kısmı Yozgat civarına, bir kısmı Kahramanmaraş civarına, bir kısmı da (İğdelikışla halkının da içinde bulunduğu kısım) Adana (Pozantı) civarına yerleşmiştir.. 1800 ile 1850 yıllarından sonra bugünkü köylerin bulunduğu alana yerleşirler. İydeli-kışla, Halk söylenişi ile köyümüzün adı bu.İmlaya uydumak için İğdelikışla demişler.İyde” sözünün anlamı Altayca-Türkçe sözlükte, “güç,kuvvet” anlamında, İydeli ise “güçlü kuvvetli anlamında, kışın barınılan yer kışlag sözünden gelmektedir2 . Kışla ismi konusunda iki rivayet olup ; birincisi : bir askeri kışlanın olduğu bu askeri kışlanın dağılmasıyla kışla adının oradan kaldığı , ikincisi : yazları (yaylak) karabağ mevkinde kışları (kışlak) şu anki yerleşim yerinde yani kışlak olarak kullanıldığı için kışla adının kışlak kelimesinin değişmesi sonucu olduğu düşüncesi vardır. Başka bir görüşe göre de ; Kuyulukışlanın Büyükkışladan ayrıldığı İğdelikışlanın sonradan geldiğidir. Kuyulukışlanın kuyu isminin köyde bulunan büyük kuyulardan , İğdelikışanın iğde ağacından , Büyükkışlanında üç köyün büyüğü olduğu düşüncesinden isimlerini aldığı tahmin edilmektedir. Osmanlı Devletinin 1840 yıllarında ki kayıtlarda Nevşehir bölgesinin Yozgat Vilayeti (eyaleti) Niğde Muhassıllığına (vergi toplayan il) bağlı olduğu , 1847 ‘deki idari yapılanmada ; Nevşehir , Konya Vilayetine bağlı livalardan (sancak) biri haline getirildiği , 1849 kayıtlarında merkezin Niğde’ ye taşınmasından söz edildiği bilinmektedir. 1867 Vilayet Nizamnamesine (iller kanunu)göre Nevşehir livası(sancak) kazaya(ilçe) dönüştürülerek Konya Vilayetinin Niğde Sancağına bağlanmıştır. Bu dönemde Niğde Sancağının Nevşehir , Ürgüp , Aksaray , Kırşehir ve Yahyalı olmak üzere beş kazası bulunmaktadır.1867’ den 1918 yılına kadar Nevşehir’in idari statüsünde bir değişme olmayıp buna Avanos ise Ankara Vilayetinin Kırşehir Sancağına bağlı bir kaza haline getirilir (Koçak,2013). Hacıbektaş ise Ankara Vilayetinin Kırşehir Sancağına bağlı bir nahiye(kasaba) durumundadır. Yani 1954 yılına kadar Kırşehir’e bağlı olan köylerimiz 20 temmuz 1954 yılında Nevşehir’in il olması ile ; Kuyulukışla ve İğdelikışla köyleri Avanos ilçesine Büyükkışla köyü de Hacıbektaş ilçesine bağlanır3 . İlk gelen ailelerin de Bekir Ağalar ve Kamacılar ailesi olduğu rivayet edilmektedir. .Köyün tamamını meydana getiren aileler birkaç kişiden neşet etmişlerdir.Bunlar Bekir Ağalar, Kamacılar,Durmuşoğulları,Fakıoğulları,Ali Kahyalar,Halil kişiler, Alicikler, Battallar, Alibabaoğulları, Karahüssükler,Topal Osmanlar, CuhadaroğullarıCüveller. Mahmatlılar ve diğerleri gibi. 19.yy. ve 20. yy başlarında Avanos nüfusu: Bilindiği üzere, Osmanlı döneminde yenilik hareketlerinin başlamasıyla birlikte yeni bazı kurumlar teşekkül etmeye başladı. 2. Mahmud döneminde yapılan değişiklikler çerçevesinde diğer görevlerinin yanısıra nüfus işleriyle de ilgilenmek üzere “Defter Nazırlıkları” kuruldu. Ancak Tanzimat’ın getirdiği yenilikler çerçevesinde 1871’de çıkarılan “İdare-i Umumiye-i Vilayet Nizamnamesi”yle Defter Nazırlıklarının nüfusla ilgili işleri, biraz daha geliştirilerek ihdas edilen Emlak ve Nüfus Müdürlüklerine bırakıldı (Çadırcı,1991,s.252). Meşrutiyet ve arkasından Cumhuriyet * Yerel tarih araştırmacısı – uzman öğretmen , Torbalı İizmir (ncetin1963@gmail.com) 1 http://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0%C4%9Fdelik%C4%B1%C5%9Fla,_Avanos 2 Emekli tarih öğretmeni Bayram Özdemir’in araştırma notları. 3 http://kislalarkoyu.tr.gg/Kuyulukisla-K.oe.y.ue..htm dönemlerinde nüfus işlerine, kayıtlarına daha da önem verilmiş ve bugünkü İl ve İlçe Nüfus Müdürlükleri teşekkül etmiştir. Avanos ilçesini nüfus syerini Ankara Vilayet Salnamelerinde izleyebilmekteyiz. Salnameler göre ilçe Kırşehir’e iadari yönden bağlıdır. Ancak ilçede Rum ve Ermeni nüfus yoktur. Avanos nüfusu (Tablo.1) Yıl Nüfus 1891 23.273 1893 20.548 1900 24.550 1902 22.426 1907 24.666 1881-1903 Yılları Arası Avanos merkezinin Müslim Nüfusu(Gündüz,2012) (Tablo.2) 1881- 1893 1889-1890 1893- 894 1899-1900 1902-1903 K E K E K E K E K 8.357 9.613 10.813 12.462 – – 1.919 2.226 8.666 9.370 İğdelikışla (Şambayat ) Köyünde 1320 (miladi 1904) yılı nüfus tayımı/tahriri: Asıl orijinal yazım defterlerinin Nüfus ve Vatandaşlık İşleri genel Müdürlüğü arşivine toplanmıştır. Bu nedenle asıl tahrir defterini inceleme imkanımız olmamıştır. Köye ait Avanos ilçe nüfus müdürlüğü arşivinde iki adet nüfus esas defteri bulunmaktadır. Esas nüfus defterde hanenin ilk sırasına hane reisinin bilgileri yazılmıştır. Hane reisinin isim ve varsa aile lakabı, baba adı, anne adı, doğum yeri, doğum tarihi, medeni hali, cinsiyeti ve soyadı yazılıdır. İkinci ve diğer sıralarda ise genellikle hane reisinin erkek kardeş, erkek çocuklar, takriben eş veya eşler var ise annesi ve kızlarıyla ilgili bilgiler vardır. Aile kütük defterinin karşı sayfasında ise o kişi ile ilgili doğum, ölüm, evlenme ve yer değiştirme ile ilgili bilgiler bulunmaktadır. Köyde son Osmanlı nüfus sayım/tahriri 1320 yani 1904 yılında 1316 yılında yayınlanan Nüfus Sicil Nizamnamesine göre yapılmıştır. Sayımı/ tahriri yapılan herkese bir nüfus tezkiresi verilmiştir. Bu tahririn/sayımın en önemli özelliği bu günkü nüfus belgelerine dayanaklık eden en son Osmanlı nüfus tahriridir. yapılmıştır. Defterde sayım /tahrir yapılan yılın gün ve ay belirtilmemiştir. Defterlerin boyutu boyutu 50 cm X 70 cm’dir. Defterde toplam 50 aile kayıtlıdır. Verilen bilgilere göre son 20 – 25 yıldır yer değişiklikleri ve diğer kayıtlar köylerdeki nüfus esas deftere işlenmemektedir. Deftere önce her nüfus hanesine bir hane (Göyünç,1979,s.331-348) numarası verilmiştir. Yaptığımız çalışmada ekteki köy nüfus özet defterinde de görüleceği üzere bütün veriler özet tablo şeklinde verilmiştir. Bütün hane reislerinin doğum yerleri Avanos olarak “Rumi yıl” yazılıdır 4 . Yazımda köyde bulunan 50 nüfus hanesinde 160 bayan, 115 erkek olmak üzere toplam kişi sayısı”275” dir. 4 Doğum yıllarını miladiye çevirmek için “584” ilave edilmelidir. Hane başına ortalama nüfus miktarı5 ise 5,5’dir6 . En yaşlı hane reisi Hane:14, 1245 (1829) doğumlu Hasan oğlu ” Gök Hasan oğlu Ahmet” tir. Sayımda 75 yaşındadır. Yaşça en genç hane reisi ise, iki kişidir. Hane no:34 “Balcı oğlu Abdurrahman ” ile Hane: 50 ” Ebuseyit oğlu Abdullah” dır. Her ikiside 1315 doğumludur. Yani 5 yaşındadır. Sayımdaki hane halkı en kalabalık kişi sayısı Hane:26 ve 38 de 12 kişi tespit edilmiştir. Tabloda da görüleceği üzere hane halkı kişi ortalama 5-6 arasındadır. Hane halkı kişi sayısı (Tablo.4) HKS7 Adet 2 4 3 6 4 8 5 10 6 7 7 3 8 3 9 5 10 1 12 2 50 hanenin 14 tanesi kapalı kayıt konumundadır. Yani işlem görmemektedir. AVANOS İĞDELİKIŞLA (ŞAMBAYAT) KÖYÜ nüfus esas defteri özet tablo8 . (Tablo.5) Hane No 9 Hane reisinin adı ve lakabı (İsim ve şöhreti) Babası Doğum Tarihi10 Doğum yeri Hane halkı Kişi sayısı Bayan Erkek 1 Cevher oğlu Hüseyin11 Halis 1264 Avanos 4 3 1 2 Cevher oğlu Ali12 Halil 1277 Avanos 6 2 4 3 Gök Hasan oğlu Hasan13 Süleyman 1264 Avanos 9 6 3 5 ( Toplam kişi sayısı / hane sayısı=) 275/50. 6 Tarihi demografi araştırmalarında genellikle hane ortalama nüfus miktarı 5 olarak kabul edilmektedir. 7 Hane halkı kişi sayısı. 8 Cilt:16, Tahrir tarihi: 1320 (Miladi:1904). Lakaplar konusunda yardımcı olan köy muhtarı sayın Halil Çelik’e, köy halkından sayın Bekir Gülhan, sayın emekli tarih öğretmeni Bayram Özdemir’e ve Avanos nüfus memuru sayın Bayram Göztepe’ye teşekkür ederim. 9 Aile sıra numarası karşılığıdır. 10 Burada verilen doğum tarihleri rumi tarihe göredir. Miladi tarihe çevirmek için 584 ilave edilmelidir. Örnek vermek gerekirse: 1264 Rumi/1848 Miladi. 11 Hane konumu: Kapalı kayıt. 12 Ailenin Soyadı: ŞENAL, Lakapları: Cüveller. 13 Ailenin Soyadı: SEFİ, Lakapları: Gadifler. 4 Kör Ali’nin oğlu Mehmet14 Ali 1309 Avanos 4 2 2 5 Dilsiz oğlu Mehmet15 Hasan Hüseyin 1268 Avanos 6 3 3 6 Molla Hasan16 Hasan 1263 Avanos 5 3 2 7 Sarı Hasan oğlu Mustafa17 Hasan 1260 Avanos 4 2 2 8 Sarı Hasan oğlu Mehmet18 Hasan 1255 Avanos 9 6 3 9 Halil oğlu Halil19 Ahmet 1287 Avanos 6 5 1 10 Ser Hasan oğlu Bekir20 Hasan 1268 Avanos 4 2 2 11 Ali Baba oğlu Ali21 Ömer 1265 Avanos 9 6 3 12 Ali Baba oğlu Osman22 Ömer 1280 Avanos 4 2 2 13 Ali Baba oğlu İsmail23 Ömer 1281 Avanos 4 2 2 14 Gök Hasan oğlu Ahmet24 Hasan 1245 Avanos 3 2 1 15 Gök Hasan oğlu Mevlüt25 Mustafa 1292 Avanos 3 2 1 16 Kahya oğlu Ali26 Halil 1275 Avanos 7 4 3 17 Battal oğlu Veli27 Battal 1293 Avanos 5 2 3 18 Kürt Hüseyin oğlu İbrahim28 Hüseyin 1262 Avanos 6 4 2 19 Kürt Hüseyin oğlu Derviş29 Mustafa 1305 Avanos 2 1 1 20 Kara Ahmet oğlu Ali30 Ahmet 1275 Avanos 6 2 4 21 Camcı oğlu Mustafa Çavuş31 Mehmet 1281 Avanos 8 6 2 22 Camcı oğlu Hüseyin32 Mehmet 1287 Avanos 5 4 1 23 Camcı oğlu Mahmut33 Mehmet 1293 Avanos 5 2 3 24 Kadir oğlu Musa34 Kadir 1265 Avanos 2 1 1 25 Ali Kahya oğlu Ali35 Hasan 1277 Avanos 7 4 3 26 Ali Kahya oğlu Ali Veli36 Ali 1250 Avanos 12 6 6 27 Ali Kahya oğlu Mehmet37 Ali 1266 Avanos 4 2 2 14 Ailenin Soyadı: ŞENAL, Lakapları: Cüveller. 15 Hane konumu: Kapalı kayıt. 16 Ailenin Soyadı: MERT, Lakapları: Kara Hüseyinler /Kara Hössükler. 17 Ailenin Soyadı: TAŞ, Lakapları: Kara Hüseyinler. 18 Ailenin Soyadı: BİLEN, Lakapları: Kara Hüseyinler. 19 Hane konumu: Kapalı kayıt. 20 Hane konumu: Kapalı kayıt. 21 Ailenin Soyadı: ÜNAL, Lakapları: Alibabaoğulları/ Diremler. 22 Ailenin Soyadı: SÖĞÜT, Lakapları: Alibabaoğulları/ Hacı Osmanlar 23 Ailenin Soyadı: DEMİRDELEN, Lakapları: Ali Babaoğulları/Araplar. 24 Hane konumu: Kapalı kayıt. 25 Ailenin Soyadı: GÖKÇE, Lakapları: Kasımlar. 26 Ailenin Soyadı: PALTA-YILMAZ, Lakapları:Alicikler. 27 Ailenin Soyadı: GÜLHAN, Lakapları: Battallar. 28 Ailenin Soyadı: KÜLTE, Hane konumu: Kapalı kayıt. 29 Hane konumu: Kapalı kayıt. 30 Ailenin Soyadı: KARAY, Lakapları: Kamacılar 31 Ailenin Soyadı: KARATOPRAK, Lakapları: Halil kişiler.. 32 Ailenin Soyadı: ÖZCAN, Lakapları: Hızırlar/Halil kişiler. 33 Ailenin Soyadı: CANSIZ, Lakapları: Halil kişiler. 34 Hane konumu: Kapalı kayıt. 35 Ailenin Soyadı: İLKBAHAR, Lakapları: Kırımlılar/Ali Kahyaoğulları. 36 Ailenin Soyadı: GÜNEŞ – ÖCALAN, Lakapları: Ali Kahyalar/ Ali Kahyaoğulları. 37 Ailenin Soyadı: POYRAZ, Lakapları: Koca Mehmetler/ Ali Kahyaoğulları. 28 Tulukoğlu Mustafa38 Hasan 1270 Avanos 5 4 1 29 Kartal Mehmet oğlu Hasan39 Hasan 1293 Avanos 3 2 1 30 Halil oğlu İbrahim40 Osman 1298 Avanos 4 3 1 31 Teke Mehmet oğlu Hüseyin41 Mehmet 1262 Avanos 6 4 2 32 Bekir Ağa oğlu Ahmet42 Mehmet 1292 Avanos 3 1 2 33 Camcı oğlu Hasan43 Ömer 1299 Avanos 5 4 1 34 Balcı oğlu Abdurrahman44 Halil 1315 Avanos 9 7 2 35 Camcı oğlu Yusuf45 Mustafa 1313 Avanos 7 5 2 36 Abdi oğlu Osman46 Abdi 1283 Avanos 8 5 3 37 Camcı oğlu Ali Veli47 Yusuf 1300 Avanos 3 2 1 38 Durmuş oğlu Hacı Hasan48 Veli 1248 Avanos 12 5 7 39 Mehmet oğlu Derviş49 Mehmet 1285 Avanos 5 2 3 40 Durmuş oğlu Ahmet50 Mehmet 1250 Avanos 10 6 4 41 Ali Onbaşı oğlu Hüseyin51 Ali 1270 Avanos 2 1 1 42 Ali Onbaşı oğlu Abidin52 Ali 1285 Avanos 5 3 2 43 Durmuş oğlu Ali53 İbrahim 1267 Avanos 8 5 3 44 Fakı oğlu Derviş54 Mustafa 1299 Avanos 6 3 3 45 Toraman oğlu Hüseyin55 Ömer 1275 Avanos 9 5 4 46 Toraman oğlu Ömer56 Ömer 1288 Avanos 5 2 3 47 Toraman oğlu Ömer57 Ömer 1295 Avanos 4 2 2 48 Cukadar oğlu Yusuf58 Osman 1250 Avanos 3 1 2 49 Avcı Hasan oğlu Yusuf59 Veli 1291 Avanos 2 1 1 50 Ebuseyit oğlu Abdullah60 Ebuseyit 1315 Avanos 2 1 1 275 160 115 Deftere kayıt yılı: 1927 38 Hane konumu: Kapalı kayıt. 39 Ailenin Soyadı: KARTAL, Lakapları: Askerin uşağı. 40 Ailenin Soyadı: CİNGİ, Aile naklen başka idari birime gitti. 41 Ailenin Soyadı: ATEŞ, Lakapları: Kel Dervişler/Ateşler. 42 Ailenin Soyadı: POYRAZLI, Lakapları: Bekir Ağalar. 43 Ailenin Soyadı: YILMAZ, Lakapları: Halilkişiler. 44 Hane konumu: Kapalı kayıt. 45 Ailenin Soyadı: ÖZKAN-CAMCI, Hane konumu: Kapalı kayıt. 46 Ailenin Soyadı: TEKBASAN, Lakapları: Hacı Aliler/Topal Osmanlar. 47 Hane konumu: Kapalı kayıt. 48 Ailenin Soyadı: GÖREN – DEMİRTAŞ, Lakapları: Hacı Hasanlar/Durmuşoğulları. 49 Ailenin Soyadı: KARTAL, Lakapları: Askerin uşağı/Askerler. 50 Ailenin Soyadı: SAVAK-ELMA, Lakapları: Savakalar /Köroğulları/Durmuşoğulları. 51 Hane konumu: Kapalı kayıt. 52 Ailenin Soyadı: TÜRKYILMAZ, Lakapları: Ali Onbaşılar/Durmuşoğulları. 53 Ailenin Soyadı: ŞAVAL, Lakapları: Nün Aliler/Durmuşoğulları. 54 Ailenin Soyadı: ÖZDEMİR, Lakapları: Fakılar/Fakıoğulları. 55 Ailenin Soyadı: KAYA, Lakapları: Toramanoğulları/ Fakıoğulları. Hane konumu: Kapalı kayıt. 56 Ailenin Soyadı: DOĞAN, Lakapları: Toramanoğulları/İmamlar/ Fakıoğulları. 57 Ailenin Soyadı: ALBAY, Lakapları: Toramanoğulları/Fakıoğulları.. 58 Ailenin Soyadı: ÇALAN, Lakapları: Çuhadaroğulları/Abdallar. 59 Ailenin Soyadı: ŞAHAN, Lakapları: Mahmatlılar. 60 Ailenin Soyadı: YALDIZ, Lakapları: Alicikler. Hane konumu: Kapalı kayıt. 51 Halil İbrahim Çelik61 Sonuç ve değerlendirme: Bayat boyuna bağlı Türkmenlerin iskanı ile kurulan İğdelikışla Köyü’nün 1985 yılı nüfusu 928, 1990 yılı nüfusu 826, 2000 yılı nüfusu 598 kiişidir. 2010 yılı verilerine göre 136 hanede 423, 2011 yılı verilerine göre 406, 2012 yılı verilerine göre 397 kişi yaşamaktadır62 . Köyün Başlıca geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Farklı iş imkânlarının olmaması ve İç Anadolu genelinde uzun yıllardır devam eden kuraklık nedeniyle tarım ve hayvancılık yaparak geçinebilme zorluklarından dolayı genç nüfusunun büyük bir bölümünü göç vermiştir. Bağlı bulunduğu Avanos ilçesinde, (özellikle Cumhuriyet Mahallesi) köy halkından yaklaşık 100 hane bulunmaktadır ve bu nüfus köy dışında bulunan halkın %35’ine tekabül etmektedir. Köy halkı Avanos’tan sonra en çok Nevşehir ve Ankara’da yaşamaktadır. Foto-1 61 Nevşehir merkez Tahtacami Mah. nakil geldi. Devecioğulları. 62 http://www.yerelnet.org.tr/koyler/koy.php?koyid=256413 Foto-2 Foto-3. İğdelikışla Köyü genel görünüşü İthaf: Bu araştırma yaptığım nüfus araştırmalarında müthiş desteğini gördüğüm Avanos Yukarı Mahalle doğumlu Kavuk Aliler ailesinden olan Torbalı Nüfus Müdürü görevinden emekli olan sayın Hüseyin Kavak’a ithaf edilmiştir. Kaynaklar I.Arşiv belgeleri İğdelikışla Köyü Nüfus Esas Defteri, 2 cilt, Avanos İlçe Nüfus Müdürlüğü arşivi II.Araştırmalar ÇADIRCI, Musa,(1991), Tanzimat Döneminde Anadolu Kentleri’nin Sosyal ve Ekonomik Yapıları, Türk Tarih Kurumu yay., Ankara. GÖYÜNÇ, Nejat, (1979), “Hane deyimi hakkında”, İ.Ü.E.F. Tarih Dergisi S.32, s.331–348. GÜNDÜZ, Ahmet,(Summer 2012), “Salnamelere Göre Kırşehir Sancağı Hakkında Bilgiler (1873-1910) (Coğrafyası, Tarihi, Nüfusu, Nahiye ve Kazaları), Turkish Studies – International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 7/3, p. 1373-1393. KOÇAK, Asuman, (2013), Salnamelere Göre Ankara Vilayeti (1871-1907) , Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı Yakınçağ tarihi Bilim Dalı , Ankara. Emekli tarih öğretmeni Mevlüt oğlu 1956 doğumlu Bayram Özdemir’in araştırma notları