Yuva, Nevşehir ilinin Acıgöl ilçesine bağlı bir köydür. Köy 1928 yılından beri aynı adı taşımaktadır. Köy; Nevşehir il merkezine 28 km, Acıgöl ilçe merkezine 8 km uzaklıktadır. Köyde, ilköğretim okulu vardır ve taşımalı eğitim'de yapılıyor. PTT şubesi yok PTT acentası vardır. Sağlık ocağı ve sağlık evi var fakat faal değildir. Bu cennet köyümüzün çoğu İstanbul da yaşıyor... Genelde tarım ve hayvancılıkla geçinen Yuva Köyü de köyden kente göçten nasibini almıştır. 2007 yılında 545 olan köy nüfusu 2010 yılında 536’ya, 2015 yılında 477’ye ve 2019 yılında 449’a düşmüştür. Yuva Köyünden göç çoğunlukla İstanbul’a olmuştur. Yiğidin Harman olduğu bu özel toprakların insanı çalışkanlığı ile bilinir. Ve İstanbul'da da Nevşehirlileri en güzel şekilde tanıtmaktadır. Acıgöl Yuva Köyü Tarihi Hasan Dede Türbesi ; Bölgede Türk İslam tarihini yansıtan en etkileyici yapı kalıntısı Hasan Dede Türbesidir. Yuva köyü sınırlarında yer alan Hasan Dede Türbesinin yapılan araştırmalar sonucu 800-900 yıllık olduğu tahmin edilmektedir. Yapı: cami, mutfak ve türbeden oluşmaktadır. Fevkalade güzel taş işçiliği ve mimari tarzı görenleri hayran bırakmaktadır. Ayakta kalan bölümlerinden türbe giriş kapısı tavanına yapılmış mermer çarkıfelek motifi ve Türk üçgenleri ile sandukayı çevreleyen çivit mavisi boyalı taşları da sanatsal açıdan ilgi çekici ve görülmeye değerdir. Yuva Köyü ve Yıva Türk Boyu ; Yıva ya da Yuva bir Türk boyunun adıdır. Ürgüplü tarihçi Refik Altınay tespitlerine göre Damat İbrahim Paşa zamanında Ürgüp yöresinde üç ekinlik(çiftlik ve tarım arazisi) Atçekenler Türkmen aşiretine bağlı Yıva oymağına ayrılmıştır. O tarihte Nevşehir bölgesi köyleri Ürgüp Kazasına bağlıdır. Yiva,Oğuz Han’ın oğullarından biri olan Deniz Han’ın oğullarından birisinin adıdır. Prof. Dr. Zeynep Korkmaz tespitlerine göre de Yörükan Taifesinden Yuva oymağı, Yuva Köyü’ne yerleştirilmiştir. Diğer tarihçilerin tespitleri de aynı yöndedir. Damat İbrahim Paşa döneminde bölge de konar göçer olarak yaşayan Türkmen aşiretlerinden Yuva Boyunun mevcut Yuva Köyüne yerleştirildiği anlaşılmaktadır. 16 YY Osmanlı kayıtlarında bölge de Yıva ya da Yuva adında bir yerleşim yeri mevcut değildir. Ancak Dobada, Sıvasa, Göstesin, Ağıllı ekseninde yani Yuva Köyü sınırlarını da içine alan alanda Tabal Krallığı’ndan kalma önemli tarihsel kalıntılar vardır. Nevşehir ve çevresinde yapılan kazılarda çıkan sonuçlara bakıldığında M.Ö. 3000 yıllarında bile insanların yasadıkları, uygarlıkların kurulduğu anlaşılmaktadır. Hatta Hitit egemenliği altındaki bu topraklarda yerli topluluklar yaşamıştır. M.Ö. 1800-2000 yılları arasında bu bölgede; Hititler Frigyalılar ve Lidyalılar arasında bu topraklar el değiştirmiştir. Daha sonra ise Büyük İskender bu bölgeyi Roma İmparatorluğu içine katmıştır. Sonraki dönemde bölge Selçuklu ve Osmanlı egemenliğine geçmiştir. Yuva Köyünün bugün bağlı olduğu Acıgöl İlçesi, oğuzların Kaçar boyundan olan Horasan Erenlerinden Piri Bey tarafından 1525 yılında kurulmuştur. Bölgede köyün tarihinden daha eski olan Hasan Dede Türbesi vardır. Yuva Köyü ile Kozluca Köyü sınırlarında yer alan Hasan Dede Türbesinin yapılan araştırmalar sonucu 800-900 yıllık olduğu tahmin edilmektedir. Selçuk mimarisini sergileyen bu tarihi yapı, bölge de Gayrimüslim ahalinin yanı sıra konar göçer halde yaşayan Türk ve Türkmen aşiretlerinin de olduğunu göstermektedir. Ayrıca Horasan erenleri olarak bilinen kişilerden Hasan Dede ya da Durhasan Dede’nin bu bölgeye gelerek Türklüğü ve İslamı yaymaya çalıştığı anlaşılmaktadır. Türbede yatan merhum zatın, bölgeye(İcik, Tepeköy,Doğala) yayılmış diğer Horasan erenleri ile akraba olduğu da tespitler arasındadır. Ancak türbe 800-900 Yüzyıldır define avcılarına, yağmura ,rüzgara dayanabildiği kadar dayanabilmiş ve yok olmak üzeredir. Nevşehir Valiliği, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğünün biran önce bu tarihi eseri korumaya alması gereklidir. Nüfus ; Yıllara göre köy nüfus verileri 2020 441 2019 449 2018 505 2017 442 2016 470 2015 477 2014 508 2013 488 2012 506 2011 515 2010 536 2009 587 2008 567 2007 545 2000 846 1990 1.283 YUVA Köyümüzün Tarihçesi TARİHİ Yazılı Tarih öncesi henüz kazısı yapılmamış ören yerleri mevcuttur. Bilim adamları ve Arkeologlar tarafından aydınlatılmasını ümit ederiz. Bilinen dönemlerden Frig Kaya Mezarlarını yansıtan kalıntılar vardır. Yine Arkeolojik kalıntı ve buluntulara dayanarak Roma dönemini yansıtan mermerler ve Bizans dönemini yansıtan kaya yerleşmeleri mevcuttur. Köyün batısında bulunan tüf kaya mevkileri olan Camızölenyer, Kayalıarkaç,Kızlarönü,Örenyeri,Büyüktaştepe,Küçüktaştepe ve Kurtluca gibi yerlerde bulunan yapılar bu dönemleri yansıtmaktadır. Köyümüzde bu dönemlere ait yeteri kadar bilimsel inceleme yapılmamıştır. Köyümüzün Bilinen Yaklaşık 270 yıllık bir yakın Tarihi vardır. HASAN BABA TÜRBESİ Türk İslam Tarihlerini Yansıtan En Etkileyici Yapı Kalıntısı Hasan Dede Türbesi’dir Acıgöl'e bağlı Kozluca Köyü ile Yuva Köyü arasında yer alan Hasan Baba Türbesinin ne zaman yapıldığı tam olarak bilinmiyor. Ancak yapılan araştıralar sonucu 800-900 yıllık olduğu tahmin ediliyor Hasan Dede Türbesi : Köyümüzde Türk-İslâm Eserleri ile ilgili Erciyes Üniversitesi Sanat Tarihçisi Yardımcı Doçent Sayın Celil Arslan ve Öğrencileri, Nevşehir Belediyesi Kapadokya Araştırmaları Görevlisi Araştırmacı Rehber Mustafa Soner Menekşe’nin de bulunduğu bir ekip çalışmalar yapmıştır. Ölçü, röleve ve fotoğraflamaları yapılmıştır. Ayrıca Srap Projesi Kapsamında Kültür Bakanlığına restorasyonu için müracaat edilmiştir. Daha önce Nevşehir Belediyesi’nin Kültürel çalışmaları kapsamında yürüttüğü çalışmalarda da önemsenerek Kültür ve Tarih Araştırmaları Dergisi 2 ‘de (Sayfa 37-38) ‘de M.Soner Menekşe’nin ele aldığı Duyarlılıklar Başlıklı makale’de yayınlanmıştır. Türbe yapısı yakında bulunan Alayhan Kervansarayı’nın yapı özelliklerini yansıtmakta ve çağdaşı olduğu düşünülmektedir. Yaklaşık Miladi 1200 yıllarına tarihlenen yapı küçük Belki de bölgenin en eski külliyesidir. Cami, Mutfak ve Türbe’den oluşmaktadır. Fevkalade güzel taş işçiliği ve mimâri tarzı görenleri hayran bırakmaktadır. Ayakta kalan bölümlerinden Türbe giriş kapısı tavanına yapılmış mermer çarkıfelek motifi ve Türk üçgenleri sanatsal açıdan gayet ilgi çekici ve görülmeye değerdir. Sandukayı çevreleyen çivit mavisi boyalı taşları da gayet güzeldir. Yapı ile ilgili Bilimsel ve Mimari Bilgiler Sayın Celil Arslan’ın yazacağı ve Nevşehir Belediyesi’nin yayınlayacağı kitapta kapsamlı olarak yer alacaktır. KÖYÜMÜZDEKİ TARİHİ YERLER VE YAPILAR: 1-) Kemer Camii Tarihi: Rumi:1212 2-) Kocabaş Çeşmesi Tarihi: Rumi:1212 3-) Seten 4-) Tarih Bahçesi 5-) Yedigöz 6-) Kızlarözü 7- ) Küçükören 8-) Kale Köyümüze ait birde web sitesi bulunmaktadır; www.yesilyuvakoyu.com