ÜRGÜPLÜ ESATOĞLU AİLESİ
Doç. Dr. Faruk GÜÇLÜ
Ürgüp tarihinde “Esetler” olarak halk arasında bilinen Esatoğlu ailesinin ciddi bir yeri ve ağırlığı vardır. Osmanlı Ordusunda Yeniçeri olan Esat Ağa’yı unutulmaz kılan etkenlerden birisi de Osmanlı-Rus Savaşı’nda esir olan Hıristiyan din adamı Aziz Yohannes ile olan ilişkileridir. Esatoğlu ailesi, Kurtuluş Savaşı yıllarında bölge Müdafa-i Hukuk Cemiyeti’nin örgütlenmesinde yer almıştır. Kurtuluş Savaşı’ndan sonra Ürgüp İlçesinin iki dönem belediye başkanlığını da bu aileye mensup kişiler üstlenmiştir. Aileden ayrıca bir Nevşehir Milletvekili ve bir de İstanbul Senatörü yetişmiştir.
Esatoğlu ailesinin son kuşak torunlarından finansçı Bülent Esatoğlu’na göre ailesinin tarihi;“Sülalemizin öyle veya böyle 700 yıla yaklaşan bir seceresi var. Bilinen ailenin Horasan'dan 1400' lü yılların başında Ürgüp' e geldiği... Türkmen boyu bunda şüphe yok. ..Hangi sebeplerle geldiler Ürgüp'e yerleştiler. Bunu çözebilmem olanaklı değil. Ama işte tarih Ürgüp'te Kayakapı Mahallesi'nde yüzyıllarca yaşayan bir ailenin yapısı ile iç içe geçen durumu açıklıyor. 14 odalı ve yaklaşık 100 yıllık olan ev, geldiğimiz noktada o tarihin sırlarını da saklamaya devam ediyor. Her ne kadar çatısı uçsa, bazı odaları ve iç duvarları yıkılsa da... Deprem olasılığı nedeni ile boşaltılan mahallede yalnızlığını yıllarca yaşasa da... İşte benim aradığım ve keşke dediğim tarih, işte o evde sembolleşiyor aslında. Esat Ağa Konağı. Ya da Aziz Yuhannes'in Evi. Evin altı ahır.Atlar ” (Bülent Esatoğlu. 11.07.2015 Kayakapı)
Esatoğlu Konağı, Kayakapı Projesi kapsamında otel olmuştur.
Esetler i 1400’lü yıllarda Horasan’dan Anadolu’ya göçen ve Ürgüp’ü kuran ailelerden bir tanesidir. Esetler ise Ürgüp’te varlıklı bir ailedir. Esat Ağa bölge deSeyyid olarak da Osmanlı Devletinin mal ve mülkünün de bu günkü defterdarlık kapsamında sorumlusudur.
ESAT AĞA
Esat Ağa Ürgüp Kayakapı Mahallesinde “Esetler”olarak tanınan ailenin reisidir. Esat Ağa 1710 yılında Kırım’da yapılan Osmanlı Devleti-Rus Savaşında Yeniçeri Ağası olarak yer almıştır. Osmanlı Devleti savaşı kazanınca, genç bir asker olan Aziz Yohannes’i köle/esir olarak yanına almış ve Aziz Yohannes ile birlikte Ürgüp’e gelmişlerdir.
Aziz YohannesRus ordusunda yer alan genç bir asker ve din adamıdır. Aziz Yohannes Kırım’dan gelince, Ürgüp’ün ilk yerleşim yeri olan Kayakapı Mahallesinde; Esetler’e ait Konak’ta kahya olarak çalışmaya başlamıştır. Daha sonra Rumların ve Müslümanların çok saygı duyduğu bir din adamı olmuştur. Mübadelede mezarının Yunanistan’a götürüldüğü bilinmektedir. Yunanistan‘a dönen Rumlar Pire’de Aziz Yohannes adına bir kilise yapmışlardır.
Ürgüp Tarihinde Esatoğlu ailesinin önemli bir yeri vardır. Bunlardan önemli sayılabilecek Esatoğlu ailesi ünlülerini kısaca tanıyacak olursak;
ESAT ESATOĞLU ;
Ürgüp Kayakapı Mahallesi doğumlu olup, Esatoğlu ailesindedir. 1925/1928 arasında Ürgüp Belediye Başkanı olarak görev yapmıştır.
Esatoğlu ailesinden 5.kuşak olan Esat Ağa, Ürgüp ve Havalisi Milli Müdafa-ı Cemiyeti Başkanlığı yapmıştır. Ürgüp’te Esat Esatoğlu Caddesi bulunmaktadır.
YAHYA ESATOĞLU:
Esatoğlu ailesinden gelmektedir. 1928/1933 yılları arasında Ürgüp Belediye Başkanlığı yapmıştır.
SELAHATTİN HAKKI ESATOĞLU
Selahattin Hakkı Esatoğlu, 1925 yılında Ürgüp'te doğdu. Ortaokulu Niğde'de, liseyi İstanbul Haydarpaşa Lisesi'nde bitirdi. İstanbul Hukuk Fakültesi’nden mezun olup avukatlık yaptı. 1965 yılında yapılan seçimlerde Nevşehir milletvekili seçildi. Son Telgraf, Forum ve Yön'de yazdığı yazılardan sonra günlük fıkra türünde yazılar yazdı. Ulus Gazetesi’nde köşe yazarlığı yaptı.1969 seçimlerinde çok sevdiği Nevşehirli hemşerileri onu bir kez daha parlamentoya gönderdiler. Ülkesine en çok hizmet edebileceği bir çağda, politikada ve yazarlıkta en olgun döneminde bir uğursuz otobüs kazasında 1971 yılında yaşamını yitirdi.
Dostu İlhan Selçuk, ölümünden sonra onun yaşamını en güzel şekilde özetlemişti: "Esatoğlu mütevazi bir memur ailesinin çocuğu iken kendi kendisini yetiştirip ön saflara fırlamış bir insandı. Dürüst politikacı idi”( 17.08.1984 Cumhuriyet Gazetesi).
FEVZİ HAKKI ESATOĞLU
Esatoğlu ailesinden olup,1921, Ürgüp de doğmuştur.
Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesimezunudur. Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkif Evleri ve Zatişleri Genel Müdürlüğü Memurluğu, Muş Hâkim Yardımcılığı, Araç, Konya Ereğlisi Hukuk Hâkimliği, ZeytinburnuHâkimliği, Serbest Avukatlık, Cumhuriyet Senatosu İstanbul Üyeliği (14 Ekim 1973 – 14 Ekim 1979), Cumhuriyet Senatosu Başkanvekilliği yapmıştır. Evli ve beş çocuk babasıdır (Wikipedi).
TBMM 2.(XIII) ve 3.(XIV) Dönem Nevşehir Milletvekili Selahattin Hakkı Esatoğlu'nun ağabeyidir. Ayrıca CHP eski grup başkanvekili Hakkı Suha Okay'ın dayısıdır. 18 Ocak 2009 tarihinde İstanbul’da vefat etmiştir.
