Besin değeri yüksek, tok tutan ve sindirim dostu çavdar ekmeği, son yıllarda sağlıklı beslenme tercihleri arasında öne çıkıyor.
Ancak tüm bu faydalarına rağmen, Nevşehir il merkezinde "tam çavdar ekmeği" üretimi yapan bir işletme bulunmuyor. Bu arada Uzmanlar, çavdarlı ekmek ile tam çavdar ekmeği arasındaki farka dikkat çekerek, çavdarlı ekmekte buğday unu bulunduğunu ve asıl faydalı olanın tam çavdar ekmeği olduğunu vurguluyor.
Vatandaşlar, özellikle doğal mayalı ve katkısız çavdar ekmeğini temin edebilmek için çevre illerden ya da internet üzerinden sipariş vermek zorunda kalıyor.
Bu yüzden sağlığı için çavdar arayışına giren Nevşehirli vatandaşlar; "Sağlıklı yaşamın lezzeti için artık Nevşehir’de de bir yer açılmalı ?" talebinde bulunuyorlar.
Diyabet yönetiminde beslenme alışkanlıkları büyük bir rol oynar. Çavdar, düşük glisemik indeksi ve yüksek lif içeriği sayesinde diyabet hastaları için ideal bir besin kaynağıdır.
Çavdar ve Kan Şekeri Kontrolü
Çavdarın kan şekeri üzerindeki etkisi, içerdiği kompleks karbonhidratlar ve çözünür liflerden kaynaklanır. Bu özellikleri sayesinde çavdar, kan şekerinin ani yükselmesini önler ve daha dengeli bir glikoz seviyesi sağlar.
Çavdarın Diyabet Yönetimindeki Rolü
- Kan şekerini düzenler ve ani yükselmeleri önler.
- Doygunluk hissini artırarak, aşırı yemek yeme eğilimini azaltır.
- Diyabet yönetiminde gerekli olan besin öğeleri ile zengin bir kaynaktır.
Neden Çavdar Ekmeği?
Çavdar’ın glisemik indeksi düşük olduğu için kan şekerini ve insülini fazla yükseltmediği gibi uzun sürede sindirimi tamamlandığı için tok tutar, bol lifli olduğu için de kilo kontrolü sağlamada çok etkindir. Çavdar, şeker hastaları için de en zararsız tahıldır. Metabolizma için çok yararlı olan selenyum, magnezyum, manganez ve fosfor gibi mineralleri içerir. Lif yapısından dolayı bağırsaklardaki toksinlerin ve besinlerle alınan fazla kolesterolün atılmasını sağlar. Kısacası, insan metabolizması açısından en uygun, en yararlı tahıl çavdardır.
Kan şekerini düzenler
Çavdar unu ve çavdar ekmeği, kan şekeri düzeyini dengelemeye yardımcı olur. Bilim insanlarının yaptığı bir araştırmaya göre, özellikle tam tahıllı ve ekşi mayalı çavdar ürünleri, kan şekeri seviyesini iyileştirir, insülin tepkisini dengeler ve insüline duyarlılığı artırır. Bu özellikleri sayesinde çavdar, diyabeti önlemeye ve kontrol altına almaya yardımcı olabilir.
Tam Çavdar Ekmeğinin Faydaları
- Bol lifli olduğu için kilo kontrolünde çok faydalıdır,
- Bağırsaklardan tahliyeyi kolaylaştırır,
- Safra kesesi taşlarının meydan gelmesine mani olur,
- Yapılan araştırmalar, çavdarın şeker hastaları için en uygun tahıl olduğunu göstermiştir.
- Bağırsak Kanseri ve dolaşım sistemi hastalıklarının meydana gelmesini azaltır,
- Menopoz ve menopoz sonrası devrelerde hanımların kolesterol kontrolü için çok faydalıdır,
- Göğüs Kanseri hastalarına tavsiye edilmektedir,
- Çavdarda selenium, Magnezyum, mangenez, fosfor var ki bu mineraller bizim için çok gereklidir,
- Diabet hastaları için en uygun seçimdir, çünkü çavdar ekmeğindeki nişasta molekülleri daha sert ve gözenekli yapı oluşturur. Çavdar ekmeği yendiğinde çavdar tanecikleri genişler ve nişastalar uzun sürede şekere parçalanır, böylece yemek sonrası kanda ani insülin yükselmesini engeller ve çabuk acıkmaya mani olur.
- Çavdar lifi, bağırsaktaki toksinleri bağlar ve onların vücuttan atılmasını sağlar. Kansere sebep olabilecek kimyasalları bağladığından kalın bağırsaktaki hücrelerin zarar görmesini önlediği, dolayısıyla kolon kanserinden koruduğu bulunmuştur. •Geleneksel metotla yapılan ekşi hamurlu çavdar ekmeklerinin içerdiği ligamanlar kanserden koruyucu fitoöstrojen kaynağıdır.
- Çavdar gibi tam tahılları tüketmek, felç,diabet,insülin direnci,obesite ve erken doğum, damar sertliği hastalıklarından korunmada çok faydalıdır.
- Çavdar lifi çok zengin selülözik olmayan Polisakkaritler içerip,olağanüstü yüksek su tutma kapasitesine sahip olduğundan çok çabuk doygunluk hissi verir.Kilo vermeye çalışanlar için ideal besin kaynağıdır.İyi cins bir çavdar tahılı,günlük lif alımının ,3’ünü sağlar.
ÇAVDAR EKMEĞİNİN ZARARLARI VE DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
-
Gluten İçerir
-
Çölyak hastalığı olanlar veya gluten intoleransı yaşayanlar için uygun değildir.
-
Şişkinlik, gaz, mide rahatsızlıklarına yol açabilir.
-
-
Aşırı Tüketim Sindirimi Zorlaştırabilir
-
Yüksek lif oranı, fazla tüketildiğinde şişkinlik ve gaz yapabilir.
-
-
Alerjik Reaksiyon Riski
-
Nadir de olsa, bazı kişiler çavdardaki proteinlere karşı alerjik olabilir.
-
-
Fazla Tüketildiğinde Kalori Yükü Artar
-
Her ne kadar sağlıklı olsa da, fazla miktarda yenirse kilo artışına neden olabilir.
-
-
Tiroid Sorunu Olanlar Dikkat Etmeli
-
Bazı tahıllarda olduğu gibi çavdar da goitrojenik etki gösterebilir;
bu nedenle hipotiroidisi olan kişiler aşırı tüketmemelidir.
-
ÇAVDAR EKMEĞİ TÜKETMEMESİ GEREKEN KİŞİLER
Her ne kadar çavdar ekmeği genel olarak sağlıklı kabul edilse de, bazı insanlar için zararlı olabilir. Özellikle gastrit, peptik ülser ve pankreatopati gibi sindirim sistemi rahatsızlıkları olan kişilere çavdar ekmeği önerilmemektedir. Çavdar ekmeği, bu rahatsızlıkları olan kişilerde sindirim sorunlarını artırabilir ve semptomları kötüleştirebilir .