Nevşehir Kalesi, eski Roma yolu ve Bağdat İpek yolunun korunması amacıyla bir durak/karakol olarak kullanılmasından dolayı önem arz etmektedir Nevşehir il merkezinin güneybatısındaki bir tepe üzerinde kurulmuş olan bu kalenin kitabesi günümüze kadar gelemediğinden yapım tarihi kesinlik kazanamamıştır. Bununla beraber yapı üslubundan Bizans döneminde yapıldığı sanılmaktadır. Selçuklu döneminde ve Osmanlı döneminde Damat İbrahim Paşa tarafından onarılmıştır. Son olarak da 1966-1979 yıllarında onarılmıştır. Kale kesme taş ve moloz taştan yapılmış olup, beşgen planlıdır. Sur duvarları dört burçla takviye edilmiş, üzerinde de 42 mazgalı bulunmaktadır. Kalenin ön ve arkasında iki ayrı giriş kapısı vardır. İşte Nevşehir Kalesi için o görev emri: 1727 yılı, Nisanında gönderilen bir hükümde Nevşehir kale dizdarına özetle şöyle deniliyordu: “Harap halde bulunan civardaki kalelerdeki görevliler Nevşehir Kale’sinde görev yapmak istemediğine göre bunların yerine dışarıdan asker temin edilmesi daha uygun olacaktır. Sen ki adı geçen dizdarsın, Niğde ve Karahisar kaleleri muhafızlarına tahsis edilen 99.100 akçelik gelirle, birer kale kethüdası, imam, müezzin, kayyum, topçubaşı, topçular kethüdası, topçu serbölüğü ve serbölük, 2 kapıcı ve 14 topçu istihdam edesin” (BOA, A.DVNS.MHM.d, 134/224) Selçuklular döneminde, Bağdat’a giden kervan yolunun korunması amacıyla inşa edilmiştir. Nevşehir’in eski yerleşim yerinde, sağlam bazalt kütleli bir tepenin üzerinde bulunan kale, Osmanlı döneminde Damat İbrahim Paşa tarafından onarılmış ve cumhuriyet döneminde de yeniden restore edilerek tahrip olmaktan korunmuştur. Sur duvarları genelde sağlam olup, kale girişi güneybatı yönündedir. Nevşehir Kalesi Nevşehir Kalesi, eski Roma yolu ve Bağdat İpek yolunun korunması amacıyla bir durak/karakol olarak kullanılmasından dolayı önem arz etmektedir. Nevşehir eski yerleşiminin 15. yüzyılda Karamanlılar döneminde Muşkara adıyla anıldığı bilinmektedir. Nevşehirli Sadrazam Damat İbrahim Paşa, küçük bir köy olan Muşkara’nın adını 1726 tarihinde “Yeni Şehir” anlamına gelen “Nevşehir” olarak değiştirmiştir. Damat İbrahim Paşa zamanında büyük bayındırlık hareketine girişilmiş; yeni kurulan bu şehirde Kurşunlu Cami, imaretler, camiler, medreseler, kervansaraylar, çeşmeler ve evler yapılmıştır.Kalenin de aynı dönemde onarıldığı bilinmektedir. Son olarak, Cumhuriyet döneminde Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü tarafından 1979 yılında restore edilmiştir. 2018 yılı içerisinde Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, kale içinde bilimsel araştırma kazısı yapmıştır. Kale burcunun oturduğu kayalığın yüksekliği (rakım) 1343 metre ve 1430 metrekarelik bir alanı kapsamaktadır. Çokgen planlı kalenin 42 mazgalı, 4 burcu, doğuda ve batıda olmak üzere 2 kapısı vardır. Kalenin gövdesi genellikle alanda bulunan bazalt taşlardan yapılmıştır. Yapılan restorasyon çalışmalarında mazgallar, pencereler ve kapı çevreleri Nevşehir sarı taşlarıyla örülmüştür. Sur duvarları sağlam olan kale doğu-batı yönündedir. Nevşehir kalesi İç Kale Nevşehir Kalesi Surları seyirdim yolu Nevşehir Kalesi Mazgalları