Nevşehirli Hasan Fehmi Efendi, Beyazıt Medresesi’nde fıkıh profesörlüğü yapmış, Ankara Fetvası’nı tasdik etmiş ve Atatürk’ün en büyük destekçilerinden biri olarak Türk tarihine iz bırakmıştır.

1870 yılında Nevşehir’de doğan Nevşehirli Hasan Fehmi Efendi, Parmaksızoğlu Hüseyin Efendi’nin oğludur. İlk öğrenimini Nevşehir’de tamamladıktan sonra Kayseri’de tanınmış bilginlerden Emin Efendi’den dini ve Arapça dersleri aldı. Daha sonra İstanbul’a giderek Ders Vekili Ahmet Asım Efendi’nin derslerine devam etti ve 1893 yılında müderrislik icazetini aldı.

Haziran 1896’da girdiği sınavı başarıyla tamamlayan Hasan Fehmi Efendi, Ağustos 1900 tarihinde Beyazıt Camii’nde ders vermeye başladı. 1 Haziran 1911’de Sultan Selim Dershanesi’ne müdür olarak atandı ve burada İslam Tarihi dersleri de verdi. Beyazıt Medresesi’nde fıkıh profesörlüğüne yükselen Hasan Fehmi Efendi, 1914 yılında Konya-Bozkır Müftüsü, Nisan 1915’te ise Eskişehir Müftülüğü’ne atanarak aynı zamanda Eskişehir Medresesi Müdürlüğü’nü yürüttü. Her iki medresede de Fıkıh, Lügat ve İştikâk dersleri okutmaya devam etti.

  1. Dünya Savaşı yıllarında İstanbul Hükümeti’ne mesafeli duruşu sebebiyle 11 Nisan 1917’de Eskişehir Müftülük görevinden ayrılan Hasan Fehmi Efendi, 31 Temmuz 1919’da Ankara Medresesi Müdür ve Muallim-i Evvelliği’ne atanarak burada görev yaptı. İstanbul Hükümeti’nin Mustafa Kemal Atatürk’e karşı olan tutumuna karşı hazırlanan ve “Ankara Fetvası” olarak bilinen fetvayı, Ankara Medresesi Müderrisi olarak Hasan Fehmi Efendi tasdik etti.

Torunu Deniz Işıksel’in aktardığına göre, Hasan Fehmi Efendi Beyazıt Medresesi’nde fıkıh profesörüydü ve Fransızca, Farsça ve Arapça bilmekteydi. 1914 yılına kadar İstanbul’da yaşayan ailesi, Yunan işgalinden önce 1919’da Ankara’ya taşındı. Hasan Fehmi Efendi, Atatürk’ün en büyük destekçilerinden biri olarak tanınıyordu; sakallı, sarıklı ve aydın fikirli bir kişilik olarak tarif ediliyordu.

27 Aralık 1919’da Atatürk’ü Karşılayan Dua: Nevşehirli Hasan Fehmi Efendi

Tarihi kayıtlara göre, 27 Aralık 1919 günü Ankara Vilayet Konağı kapısı önünde Türkçe dua eden kişi Hasan Fehmi Efendi’ydi. O gün, Atatürk Ankara’ya gelmiş ve halk tarafından coşkuyla karşılanmıştı. Hasan Fehmi Efendi’nin duaları, Ankara halkı ve Heyet-i Temsiliye tarafından büyük bir saygıyla dinlenmişti.

Mevcut kaynaklara göre Hasan Fehmi Efendi, 1925 yılında Ankara’da vefat etmiştir. Bugüne kadar hakkında yeterli bilimsel çalışma yapılmamış olsa da, özellikle Ankara Fetvası’na imzası ve Atatürk’e verdiği destekle Türk tarihi açısından önemli bir figür olarak öne çıkmaktadır.

Şahıs Adı: Hasan Fehmi Efendi
Baba Adı: Parmaksızoğlu Hüseyin Efendi
Doğum Yeri: Nevşehir
Memuriyeti: Bayezid Mucız Dersiamlarından

27 Aralık 1919 günü, Ankara Vilayet Konağı kapısı önünde “Türkçe” dua okuyan Hasan Fehmi hocaydı.(En önde)