Kuru yemişlerin padişahı olan kabak çekirdeği Nevşehirliler ve Ürgüplüler için vazgeçilmez bir lezzet...
Nevşehir'in merkez ilçeye bağlı belde ve bazı köyleri ile birlikte Ürgüp, Acıgöl ve Derinkuyu İlçelerinde gerçekleştirilen üretimde kabaklar, ayıklama makineleri ile çekirdekleri alındıktan sonra kurutulmak üzere evlerin damları ile kapı önlerine seriliyor.
Tırmıklarla kurutulmaya çalışılan kabak çekirdeği, daha sonra Nevşehir'deki pide fırınlarında kavrularak Nevşehir iç pazarında tüketiciye ulaşıyor.
Bu arada bazı yerleşim alanlarında Kabak Çekirdeği ayıklama işi günün teknolojisinden uzak şartlarda yapılabiliyor.
Kendi arazilerinde kabak çekirdeği üreten ev hanımları bizzat elleriyle çekirdeği ayıklamak durumunda da kalabiliyor.
Bölgemizde kabak çekirdeği yetiştiriciliği Patates, Buğday ve Üzümden sonra 4. sırada yer almakta. Ürgüp’te başta ekolojik faktörlerin uygun olması, tarımının kolay olması, lezzetinin çok güzel olması, kıraç ve sulu arazide yetiştirilebilmesinden dolayı tarımı gittikçe yaygınlaşmakta.
Kabak çekirdeği tohumluğunda genel olarak tek tip bir tohumluk bulunmamakla birlikte Ürgüp kabak çekirdeğini diğer bölgelerdeki kabak çekirdeklerinden ayırt eden en büyük özellik çekirdeğin tipi ve kavrulma şeklidir. Ürgüp’te‘’Ürgüp Sivrisi’’ dediğimiz çekirdek yetiştirilir. Ürgüp sivrisi; Uzun, dar, kenarları kalın, kökçüğün çıktığı yer sivri, beyaz ve kabuğundan çok rahat ayırt edilebilen bir çekirdek.
Sıcaklık ve kuraklıktan hoşlanmaz en iyi gelişme sıcaklığı20-25 C’dir. Yetiştiriciliği boyunca iklim dalgalanması gelişmeyi yavaşlatır. Vejetasyon süresi 140-160 gün olup gündüzleri sıcak geceleri serin geçer. Gece-gündüz sıcaklıkları seri bir şekilde devam eder. Kabak ışığı seven bir bitkidir. Bazı çiftçilerimiz ağaçların arasında yetiştirmekte fakat verim ve kalite alınamamaktadır. Uzun süreli kuraklık ve aşırı nem hastalıkların yayılmasına neden olur. Bu nedenle yetiştirme dönemi ve yerinin çok iyi seçilmesi gerekir.
Toprak isteği bakımından, humus miktarı fazla, gevşek ve besin maddesince zengin, orta ağır topraklarda ideal yetiştiriciliği yapılır. Ağır ve kumlu toprakları sevmez. İdeal toprak ph’sı 6-7 civarında olmalı.
Gübreleme: Gübrelemede öncelikle tavsiyemiz toprak analizi yaptırılması, ama standart gübrelememiz, sonbaharda dekara 3-4 ton yanmış ahır gübresi verilip toprağın 40-50 cm derinliğine işlenmesi gerekir. Fosforlu ve azotlu gübrelerin 2/3 ekimle birlikte toprağa verilmeli, geri kalanı yan dalları çıkarmaya başlayınca boğaza verilmelidir. (Amonyum Sülfat %21N dekara/20kg. TSP Dekara /25kg karıştırılıp ekimle birlikte verilebilir.) Üstten gübrelemede ise yapraklar 3-4 adet olunca bir sırt tulumbasına 300gr./ 15-30-15 olan özel gübrelerden 15 gün ara ile 3 defa kullanılabilir. Hasat’a 1 ay kala potasyum nitrat gübresinden dekara 1 kg. bu gübreyi verdikten 15 gün sonra 2. potasyum nitrat uygulaması dekara 1.5 kg verilmeli.
Ekime başlamadan önce ekilecek arazinin sonbaharda sürülmüş olması gerekir. İlkbaharda ekimden 15 gün önce toprağın tekrar sürülmesi gereklidir. Tohum çimlenmesi ve gelişmesi için iyi bir tohum yatağı hazırlanması gerekir. Tohum, için bir önceki yıl üretilen çekirdeğin dolgun, iri taneli ve üzeri deforme olmamış olanı seçilir. Ekime mayıs ayının ilk haftası başlanıp, toprak sıcaklığının 10-12 C olduğu zaman yapılır. Ürgüp’te doğrudan toprağa ekim yöntemi ekimi ve dikimi yapılır. Ekim ocak vari ekim olup,3-5 cm derinliğe her ocağa 2-4 adet tohum kullanılır. Dekara sulu şartlarda 1,5-2 kg tohum kullanılır. Kabak çekirdeğin bin dane ağırlığı 2500-5000 adet arasında değişir. Tohumlar; sulu şartlarda sıra arası 100 cm, sıra üzeri 50 cm, kıraç şartlarda ise sıra arası 200 cm, sıra üzeri 100 cm olarak ekilmeli. Tohumların topraktan çıkışı toprağın tavına ve iklime göre değişmekle birlikte 10-12 gün arasında çıkar.
