Bilindiği gibi 1980'lı yıllarda özellikle Nevşehir ve Niğde sınırları içinde patates üreticiliği yapan ve geçimini bir bakıma da patatese bağlayan çiftçiler 2004 yılından bu yana sıkıntı çekmektedirler. Zirai olarak sıkıntıları sona ermekten ziyade artmaya devam etmektedir. Çiftçilerin zor duruma düşmelerinin sebepleri hem kendilerinden hem de devletten kaynaklanmaktadır. Tarlaların bilinçsizce kullanımı; bol ürün elde etmek için kimyasal gübreyi de bol kullanmaları, tarlaları gerektiği kadar nadasa bırakmamaları, ekilen tohumlara dikkat edilmemesi gibi saikler tarlaların patates siğiline yakalanmasına ve dolayısıyla da patates ekim alanlarının daraltılmasına, yasaklanmasına yol açmıştır. Patates yasağı başladığı andan itibaren borçla ekim yapan veya mali durumu pek de müsait olmayan patates çiftçileri patates ekimini büyük ölçüde bıraktılar. Bir bakıma tarımsal sulamadan vazgeçtiler. Su kuyusu olanlar ancak buğdaylarını sulama yoluna gittiler. Patates ekebilecek durumda olan çiftçiler de kendi tarlaları yasaklı değilse kendi tarlalarını, tarlaları yasaklı ise il sınırları dışına çıkarak gurbet ilde patates üretimine devam ettiler.

Özellikle 90 lı yıllarda Yasak Tohum ve gübreler Bölgede cirit attı. Çiftçi yeterince bilgilendirilmediği için bu gübre ve tohumlardan kullandı....Gözünü para hırsı bürümüş Bir takım kişiler köşelik oldu Şimdi ise Bölgede çiftçileri sorunlarıyla başbaşa bırakıp çekip gittiler.Dünün günahının yükü şimdilerde bugünün hükümetinin çözüm bekleyen en büyük Tarımsal sorunları haline geldi.

Türkiye'nin en çok patates üretim alanı bölgesi Nevşehir ile Niğde illerinin birbirine yakın olan köy, kasaba ve ilçeleri denilebilir. Türkiye'de en çok patates üretilen il Nevşehir iken şimdi bu birincilik Niğde iline geçmiş görünüyor. Bunun sebebini yukarıda belirtilen yılda başlatılan patates ekim yasağında aramak gerekir. Tarımda da zamanla haksız rekabet de gözlerden kaçmamaktadır. Bazı bölgelerde yeraltı suları 100 -150 metre derinliklerden çıkarılırken bazı alanlarda da bu rakam 150 ila 200 metre arasında değişmektedir. Ne kadar derin kuyudan su çıkarılırsa maliyet de o kadar artmaktadır. Irmak kenarından patateslerini sulayan veya tarıma daha elverişli ekim yapan Akdeniz ve Eğe bölgesindeki çiftçiler hem sulamadan hem de ürünlerinin turfandalığından avantajlı duruma düşmektedirler. Buna bir örnek vermek gerekirse ihracat yapılmayan veya az ihracat nedeniyle iç piyasadaki turfanda patateslerin 40 -50 kuruşa gittiğinde bu fiyat yükselse bile Orta Anadolu bölgesinin patatesleri sökülmeye başladığında fiyatlar genellikle inişe geçiyor. 2011 yılında olduğu gibi ihracat payının hemen hemen hiç olmaması halinde çiftçilerin patatesleri ambarlarda kalabilir. Bu durumda çiftçiler hüsran yaşayabilir.

Patates hasadı ile birlikte Yeni mahsuller çıktı. Özellikle Nevşehir İli Derinkuyu ilçesinde patates, patatese alternatif ürün olarak fasulye eken çiftçilerin şu anda en önemli sorunlarından birisi de MEDAŞ'la ilgilidir. MEDAŞ'la ilgilidir zira tarımsal sulamada elektrik faturalarının yazılmasında düzensizlikler olduğu belirtiliyor. Bizimle görüşen bazı çiftçiler kendilerine ayda iki kez elektrik faturası geldiğini ifade ediyorlar. Aylık gelen faturaların bir ay gecikmesi nedeniyle yasal olarak faizi işliyor. Bir ay gibi bir süre içinde de elektrik panoları mühürlenmesi nedeniyle çiftçiler kaçak elektrik kullanımı konumuna düşüyor. Hasadı yapamayan yada henüz satış gerçekleştiremeyen üreticiler faturaları ödemede zora düşüyor. Faturayı ödeyemeyen çiftçilerin trafoları mühürleniyor. Trafolar mühürlenince de çiftçiler mahsullerine su veremiyor. Fasulye veya patateslerinin kavrulacağını düşünen çiftçiler mühür kırarak mahsulünü sulamak zorunda kalıyor. Hal böyle olunca da trafo başına gelen MEDAŞ elemanları kırılan mühürlü trafoları tespit ederek üreticileri mahkemeye veriyor. Bildiğim kadarıyla bu sebepten sadece Derinkuyu'da mahkemelik 400 çiftçi var.

Tarımsal sulamada kullanılan elektrik borcunu ödeyemeyen icralık olan çiftçilerin trafoları her hafta tarlalara gelen MEDAŞ ekiplerince vinçle söküp götürülüyormuş.

 

Sayın Bakan Mehmet Mehdi Eker Bey,

 

Sayın Bakan Taner Yıldız Bey,

 

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı olarak Hükümetin özelleştirdiği elektrik dağıtım şirketleri denetlenmeli ve keyfi tutumlarına bir an önce son verilmelidir. Sırf Bu konuda çiftçiler bölge milletvekillerini eleştirip suçlamaktadırlar. Ancak denetim mekanizmasının TEDAŞ'ta olduğu ileri sürülüyor. Eğer öyle ise veya bu konuda denetim yetkisi kimde ise MEDAŞ'ın tarımsal sulama abonelerine gelen aylık elektrik faturalarının yılda iki defa ödenmesi sağlanmalıdır. Sökülen trafolar hususunda ise orta bir yol bulunmalıdır.

Nevşehir ve Niğde başta olmak üzere  Bölgede Patates sorunu gün geçtikçe büyüyor…!

Çiftçiler ödeyemedikleri tarımsal sulamada kullanılan elektrik borçları nedeniyle haciz kıskacıyla karşı karşıyadırlar. Trafosu sökülen çiftçiler borçlarını ödeyebilmeleri mümkün değildir. Çiftçilerin zor duruma düşmemeleri için bölgede patatese alternatif olarak ekilen fasulyenin pazar payının artırılması, üretilen Patateslerin 2011 yılındaki duruma düşmemesi için Bakanlık nezdinde gerekli ihracat teşvik priminin artırılması ve patatesin Pazar payının genişletilmesi için gerekli düzenlemelerin yapılmasıdır.

Kan ağlayan üreticiden Başbakan'a patates

 

Atatürk'ün 'milletin efendisi' dediği köylü, 'inim inim inliyor'. Borç ve haciz kıskacı altındaki üretici 35 kuruşa mal ettiği patatesi 10 kuruşa satıyor. Patates üreticileri duruma dikkat çekmek için Başbakan'a bir çuval patates gönderdi. Patates üreticilerinin protesto ve eylemleri sürüyor.