Türkiye’ye yılda 200 bin kişi, kalp krizi nedeniyle hayatını kaybediyor. Yalnızca ileri yaş hastalığı olmaktan çıkan kalp sorunları, genç yaşlarda da hızla artıyor. Trafik kazalarını 30’a katlayan kalp krizinin en temel sebebi, sağlıksız beslenme ve hareketsiz yaşam. Kalp hastalıklarında genetik faktörlerin de etkisi büyük. Bunun için ailesinde ani ölüm hikayesi bulunanların daha dikkatli bir yaşam sürmesini öneriliyor. Ani kardiyak ölümlerin dört belirtisi var: "Göğüs veya sırt ağrısı, çarpıntı hissi, bası hissi, bilinç değişikliği." Memorial Sağlık Grubu Kardiyoloji Bölümü uzmanları, ani ölümlerin büyük çoğunun altında yatan neden olan kalp hastalıkları hakkında bilgi verdi. Çoğu kez ölüm sebebi olarak nitelendirilen "kalp krizi" tanımlaması kısmen doğrudur. Kalbi besleyen damarlarda (koroner damarlar) meydana gelen ani tıkanma yani kalp krizi, gerçekten de ani ölümle sonuçlanan kalp hastalıkları içinde %75-80 oranı ile başı çeker. Kalp hastalığı nedeniyle ani kaybedilen her dört kişiden birisinde ise sebep koroner kalp hastalığı, kalp krizi değil diğer kalp hastalıklarıdır. Bu grup içinde özellikle genç nüfus yer alır. Kalp yapısında bozuklukla gelişen kalp hastalıkları, yani kalp kapak hastalıkları, kalp kası hastalıkları, kalbin infeksiyöz ve iltihabi hastalıkları ani kalple ilgili ölümlerin %10-15’ini oluşturur. Aslında tüm bu istatistikler ani kalp ölümlerinin önüne geçmek için yapılması gerekenlerin anahtarıdır. Kalple ilgili ölümlerin büyük kısmını oluşturan koroner kalp hastalığı, aynı zamanda tüm dünyada ölümlerin en önde gelen sebebidir. Koroner kalp hastalığının önlenmesi, bu arada bu rahatsızlıktan kaynaklanan ölümlerin önüne geçilmesi, hastalığın oluşumuna zemin hazırlayan risk faktörlerinin ortadan kaldırılmasına bağlıdır. Kalp damarlarında daralma ve tıkanmaya yol açan birçok neden arasında en önemlileri; Sigara alışkanlığı, Kan basıncının yüksekliği yani hipertansiyon, Şeker hastalığı, Kan yağlarındaki (kolesterol) dengesizlik ve yükselmeler, Kan akrabalarında özellikle erken yaşlarda ortaya çıkan koroner damar hastalığı öyküsünün olmasıdır. Ailesinde koroner kalp hastalığı, özellikle ani ve genç yaşta ölümler bulunan kişilerin sigara içmeye başlamamaları, içiyorlarsa bırakmaları ayrı bir önem taşır. Ailesinde bu tipte bir kayıp olan kişilerin kan basınçlarını takip etmeleri, yükselmesi durumunda gerekli tedavi için kalp hastalıkları uzmanına başvurmaları yerinde bir hareket olur. Ayrıca bu kişilerin koroner kalp hastalığında rol oynayan şeker hastalığı, kolesterol yüksekliği gibi diğer faktörlerin varlığının araştırılması için başvuracakları adres yine kardiyoloji, yani kalp hastalıkları merkezleridir. Kırk yaşın yukarısında yer alan kişilerde belli aralıklarla bu risk faktörü taramasının yenilenmesi, ayrıca stres testleri ile “girişim” gerektirecek boyutta kalp hastalığı olup olmadığının kontrolü fazla zaman almayacak ve hastalığın tedavisine kıyasla çok daha ekonomik olarak gerçekleştirilebilecek önlemlerdir. Ailesinde ani ölüm öyküsü olmasa bile fiziksel aktiviteleri fazla olan kişilerin, başta sporcular, askerler gibi, ayrıca sağlıkları başka insanların yaşamını etkileyebilen kişilerin, üst düzey devlet adamları, cerrahlar, pilotlar, toplu taşıma vasıtalarını kullanan kişilerin bu tipte tetkiklerinin daha başta yapılması ve düzenli kalp kontrollerinden geçirilmeleri mutlaka gereken bir uygulamadır. Kalp sağlığınız için bu önerilere dikkat! Kalp yetersizliği, koroner arter hastalığı veya hipertansiyon gibi sağlık problemleri olanlar ya da kalp-dolaşım sistemi rahatsızlıklarından korunmak isteyenlerin bu önerilere kulak vermesi önemlidir. Açık renkli ve terlemeyi artırmayan kumaş giysiler tercih edilmelidir. Meyve ve sebze tüketiminin ön planda olduğu Akdeniz diyetine uygun beslenilmelidir. Günlük sıvı ihtiyacının arttığı göz önünde bulundurularak, günlük 2-2.5 lt civarında sıvı tüketilmelidir. Kan basıncını artırabileceği ve kalp yetersizliği bulgularını kötüleştirebileceği bilinen soda ve maden suyunun kontrolsüz tüketiminden kaçınılmalıdır. Güneş ışınlarının dik olarak geldiği saatlerde dışarı çıkılmamalı, denize sabah ve akşam saatlerinde, mümkünse aç karnına girilmelidir. Egzersizler sabah ve akşam saatlerinde yapılmalıdır. Soğuk su damarlarda spazm yaparak kan akışını bozabildiğinden çok soğuk deniz, havuz veya duşlara girilmemelidir. Göğüs ağrısı, çarpıntı, nefes darlığı, baygınlık hissi gibi şikayetler olduğunda en yakın sağlık kurumuna başvurulmalıdır. Düzenli sağlık kontrolleri aksatılmamalıdır. Kalp krizi anında ne yapmak gerekir? Bu belirtilerle karşı karşıya kaldığınızda derhal bir yere oturup dinlenin. 112 Acil Yardım hattını arayarak gerekli bilgileri eksiksiz vererek yardım isteyin. Kesinlikle yürümeye veya merdiven çıkmaya devam etmeyin. Çünkü aktiviteye devam etmek zaten oksijen alamayan kalbinizin oksijen ihtiyacını daha da artıracak ve kalp krizinin şiddetini artıracaktır. Kaynak: Kardiyoloji-Memorial Şişli Hastanesi