Anadolu'nun kadim kenti Kapadokya'nın başkenti Nevşehir ve İlçelerinin Eski İsimlerini Biliyor Musunuz?
Türkçe anlamı bilinmeyen veya ilk defa duyulan kelimelerin anlamı genellikle Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğünde aranmaktadır. Peki Nevşehir kelimesinin TDK’ya göre doğru anlamı nedir, Nevşehir kelimesinin kökeni ne, Nevşehir kelimesinin kaç anlamı var? İşte örnek cümleler ile birlikte Nevşehir kelimesine dair Türk Dil Kurumu sözlüğünde yer alan bilgiler...
Nevşehir okunuşu (teleffuzu) nasıl?
ne'vşehir
Nevşehir ne demek? Sözlük anlamı nedir? Türkiye'nin İç Anadolu Bölgesi'nde yer alan illerinden biri
Nevşehir, Nevşehir ilinin merkezi olan şehirdir. Antik İsmi Nissa'dır. Selçuklu döneminde fethedilip ismi Muşkara olmuştur. Lale Devri'nin ünlü sadrazamı Damat İbrahim Paşa burada doğmuş ve döneminde şehri imar edip hanlar, camiler, hamamlar gibi yapıların inşasına öncülük ederek bölgenin kalkınmasında önemli bir etkide bulunmuştur. Adını değiştirerek Farsçada "Yeni Şehir" anlamına gelen Nevşehir adını vermiştir.
Kent, Orta Çağ ve Yeni Çağ'da, Seandos; Nissa ve Muşkara adıyla anılıyordu. Anadolu, Büyük Selçuklu Devleti'nin elindeyken eski adı Nissa'nın yerinde Muşkara adında bir köy vardı. Muşkara sağlam yapılı anlamındadır. 18 evlik küçük bir köy olan Muşkara, Ürgüp'e bağlıydı.
Tarihçi Charles Texier'e göre; 12. yüzyıl sonlarına doğru, yani Selçuklular zamanında, Nissa şehri halkı yavaş yavaş şehirden ayrılarak, başka bir yere göç etmişlerdir. Çevre ile ilgili bilgi veren tarihçiler, bu yeni göç yerinin Muşkara olduğunu yazarlar.
Osmanlılar döneminde ise Muşkara yerine Nevşehir kullanılmaya başlandı. IV. Mehmet'in oğlu Şehzade III. Ahmet'in sır katibi, Muşkaralı İbrahim, Nevşehirli Damat İbrahim Paşa olarak sadrazamlığa getirildiğinde doğduğu kent olan Muşkara'da büyük bayındırlık hareketine girişti. İmaretler, camiler, medreseler, hamam ve çeşmeler yaptırdı. Muşkara adını değiştirerek, kente Yenişehir anlamına gelen Nevşehir adını verdi.
Nevşehir ve İlçelerinin Eski İsimlerini Biliyor Muydunuz?
Coğrafyalar el değiştirdikçe isimler de değişmiştir. Gelen giden kavmin telaffuz zorluğundan nasibini almış şehirler, ilçeler, köyler... Yani medeniyetler ad koymuş, sonra diğer gelenler değiştirmiş, sonra diğer diğer gelenler de değiştirmiş. Böyle sürüp, günümüze dek değişe değişe gelmiş. Hani şair de, boşuna dememiştir, "Beşikler vermişim Nuh'a /Salıncaklar, hamaklar,/Havva Ana'n dünkü çocuk sayılır, /Anadoluyum ben,/Tanıyor musun?" Biz de son dizeden tasarruf alarak, gerçekten yaşadığın şehirini ne kadar tanıyorsun?
Yaşadığınız Nevşehir'in ve ilçelerinin eski isimlerini biliyor musunuz?
Hititler döneminde Kahve Dağı eteklerinde bulunan Nevşehir'in o günkü adı "NYSSA"dır. Osmanlı dönemin Nissa' nın yakınlarında MUŞKARA adında bir köy kurulmuştur. Osmanlı Sadrazamı Damat İbrahim Paşa Muşkaralı olup görevi aldığı yıllar arasında Muşkara Köyü ve çevre köy kasabalarla geliştirerek yeni şehir anlamına gelen NEVŞEHİR adını alır. 20 Temmuz 1954 yılına kadar Niğde ilinin bir ilçesi olan Nevşehir bu tarihte il olmuştur.
*Nevşehir: Burası 18. Yüzyıla kadar köydü ve adı da Muşkara’ydı. Damat İbrahim Paşa köyünü geliştirdi ve yeni şehir anlamında olan Nevşehir ismini buraya verdi.
İbrahim Sediyani'nin Adını Arayan Coğrafya adlı kitabında belirttiği isimler şöyle;
MUŞKARA (NEVŞEHİR) İLİNE BAĞLI İLÇELER:
Dobada: Acıgöl
Evenez: Avanos
Melegobi: Derinkuyu
Arapsun: Gülşehir
Suluca Karahöyük, Hacı Bektaş-ı Velî: Hacıbektaş
Hamamorta: Kozaklı
Asyana: Ürgüp
AVANOS: Pek çok tarihçiye göre, Avanos´un ismi Hititler döneminde "Zuwinasa", Asurlular döneminde "Nenansa", Bizanslılar döneminde "Venessa", Selçuklular döneminde "Evenüz" dir. Osmanlı döneminde de "Uvenez, Evenez, Avanoz" olarak söylenirken, zamanla "Avanos"a dönüşmüştür.
ÜRGÜP:Ürgüp'ün eski isimleri: Bizans döneminde Osiana (Assiana), Hagios Prokopios (Prokopi); Selçuklular döneminde Başhisar; Osmanlılar zamanında Burgut kalesi; Cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren de Ürgüp adıyla anılmıştır.
