Nevşehir’in Ürgüp ilçesine bağlı Sarıhıdır köyünde, ırmak kenarında yaşanan güvenlik ve asayiş sorunları köylüleri isyan ettirdi. Köy sakinleri, özellikle piknik alanı olarak kullanılan bölgede bir süredir boğulma tehlikesi, tepeden kopan kaya parçalarının düşmesi, alkol kaynaklı kavga ve nizah, çevre kirliliği ve yol içi park nedeniyle ciddi sıkıntılar yaşandığını belirtiyor.

Köylüler: “Boğulma riski, kaya düşmesi, kavga ve çevre kirliliği artıyor; belli bir uzunlukta ve yükseklikte tel çit çekilsin.”

Köyün giriş-çıkışında ve ırmak boyunca yolun dar olması, araçların yol içine park etmesi nedeniyle traktör ve iş makinelerinin tarlalara-bahçelere geçişini engelliyor. Köylüler, park uyarılarına rağmen bazı kişilerin tehditkâr tutum sergilediğini ifade ediyor. Bölgede kısa süre önce bıçaklama ve darp olayı yaşandığı da dile getirildi.

Köylülerin Talebi: Tel Çit ve Düzenleme

Köy halkı, ırmak boyunca belli bir uzunlukta ve yükseklikte tel çit çekilerek piknik alanının kapatılmasını istiyor. Piknik alanı olarak kullanılan kısımda ırmak kıyısı. Vatandaşlar, köy halkının ırmak kenarında çok sayıda bağ ve bahçe bulunduğunu, mülk sahiplerinin kendi arazilerine erişiminin sağlanması, ancak gelişi güzel piknik ve alkol kullanımının engellenmesi gerektiğini savunuyor. Köylüler, “Köy tarafı yerine karşı hattın tel örgüyle kapatılması halinde bu tür vakaların azalacağını” belirtiyor.

İstenen Önlemler

Köy sakinlerinin yetkililerden beklentileri özetle şöyle:

• Kaya düşmesi ve boğulma riski için uyarı levhaları, tehlikeli noktalarda fiziksel bariyerler,
• Yol içi parkın önlenmesi için park yasağı/ceza uygulaması ve belirlenmiş otopark alanı,
• Piknik alanı tabir edilen alanın çit çekilerek kullanılmaz hale getirilmesi
• Alkol kaynaklı asayiş sorunlarına karşı düzenli denetim,
• Çevre kirliliğini önlemek için çöp konteynerleri ve düzenli temizlik.

Sarıhıdır köyü muhtarı Mehmet Duran, çağrılarını ilgili kurumlara ilettiklerini belirterek, gerek siyasilerden gerekse, kaymakamlık ve jandarma başta olmak üzere yetkili birimlerden kalıcı düzenlemeler beklediklerini ifade ederek son kez tekraren;

Irmak’a girmek, yüzmek yasaktır ve çok tehlikelidir.
Lütfen başka alanlarda pikniklerinizi yapınız.
Kıyı kenarı piknik için uygun değildir ama halkımız gelip talep görüldüğü için kontrol altında tutmak istedik. Gelen kişilerin anlayışsız davranmaları köy halkımızı yıldırdı.

FİB Haber Merkezi olarak konunun takipçisi olacağız.

TARİHLE SUYUN BİRLEŞTİĞİ YER SARIHIDIR KÖYÜ

Sarıhıdır Köyü’nün Damat İbrahim Paşa döneminde yerleşik yaşama geçen Türkmen aşiretleri tarafından kurulduğu sanılmaktadır. Tarihi kalıntılardan köyde daha önceki yıllarda da başka kavimlerin yaşadığı anlaşılmaktadır.

Sarıhıdır Köyü Kızılırmak kenarına kurulmuş olup, Nevşehir İl Merkezine 23 KM Ürgüp ilçesine 16 KM uzaklıktadır. Avanos’a 12 KM uzaklıkta olan köy Ürgüp ilçesine bağlıdır.

Köyün tarihi konusunda en ciddi eser köyde bulunan “eski cami” olarak bilinen camidir. Eski camii kitabesinde H .1280/M.1864-1865 yılında Muhammet Nureddin Hazretlerinin hademesi Göynüklü Hasan Hasbi Ağa tarafından yaptırıldığı yazılıdır.

Rivayete göre ; Köyde yaşayan Sarı ve Hıdır isimli iki kişi Kızılırmak’a balık tutmaya gelmişler ancak Sarı kayarak suya düşmüştür. Hıdır ırmağa düşen Sarı’yı kurtarmaya çalışmış ama kurtaramamıştır.Bu nedenle köyün adı Sarıhıdır olmuştur(Serpil Yumuşak; Nevşehir Yöresi Yer Adları ve Bunlar Hakkında Anlatılar.NEVÜ-SBE Yüksek Lisans Tezi, 2017). Köylülerin ağzından derlenen bu rivayetin tarihsel geçmişle pek uyuşmadığı açıktır.

1915 yılı Niğde Sancağı nüfus sayımına göre köyün adı(yanlış kaydedilmemişse) Sarıhafir diye geçmekte olup yaşayan insan sayısı 430 olarak tespit edilmiştir(Dr. Mehmet Kaya; XX Yüzyıl Niğde Sancağı’nın Nüfusuna Dair,Türkiyat Araştırmaları Dergisi. Sy;19,2006).

Sarıhıdır Köyü’nün de yoğun göçten nasibini aldığı görülmektedir.2021 yılı sayımlarına göre köyde 407 kişi yaşamaktadır. Oysa 1915 yılında yaşayan nüfus 430 kişidir. Aradan 106 yıl geçmesine rağmen nüfusun değişmemiş olması hatta azalmış olması ilginç değil mi?

Tarım ve hayvancılığın yanı sıra son yıllarda sera ve fide üretimine de yönelen köyde balıkçılıkta yaşamın bir parçası halinde gelmiştir.

Ürgüp Lisesi Edebiyat Öğretmeni, Pazarören Köy Enstitüsü mezunu Osman Aydoğan ‘da Sarıhıdır Köyü’ndendir. Osman Hoca ile Sarıhıdır Köyü hakkında epeyce sohbetimiz olmuştur.

Ünlü yönetmen Çetin Öner ile ilgili Gülibik filmi TRT-ZDF Yapımı olarak Sarıhıdır’da çekilmiştir. Köyün doğal yapısı tam bir film platosunu andırmaktadır.

Tarihi özelliği olan bu caminin bakımsızlıktan yıkılmaya yüz tutmuş olması acı bir durumdur.

Eski caminin korunması ve diğer tarihi evlerinde koruma altına alınması gereklidir. Köyün turizmden yeterince pay aldığını söylemek mümkün değildir. Oysa Sarıhıdır Köyü doğal ve tarihi güzellikleriyle turizme kazandırılması gereken bir köyümüzdür.

Ülkemizde başkaca Sarıhıdır adını taşıyan köy ya da bölge yoktur. Yunanistan’ın Doğu Makedonya-Trakya bölgesinde Kumçiftliği Belediyesine bağlı bir Sarıhıdır köyü bulunmaktadır.

Bu güzel köyümüzdeki güzellikleri hep beraber koruyup yaşatalım.

Yararlanılan Kaynaklar

Ali İhsan Tosun, Cinnik, Ürgüp Dergisi Sy : 61

Dr. Mehmet Kaya; XX Yüzyıl Niğde Sancağı’nın Nüfusuna Dair,Türkiyat Araştırmaları Dergisi. Sy;19,2006)

Dr Serap Erçin Koçar; Ürgüp-Sarıhıdır Köyü Eski Camii,Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi Sy; 48, Haziran 2017

Serpil Yumuşak; Nevşehir Yöresi Yer Adları ve Bunlar Hakkında Anlatılar.NEVÜ-SBE Yüksek Lisans Tezi, 2017)

Derleyen: Doç. Dr. Faruk Güçlü

Fotoğraf: Mustafa Taşkın