Ağustos ayı itibarıyla başta Karaburna, Çat, Uçhisar, Sulusaray, Gümüşkent, Özkonak, Göynük olmak üzere Ürgüp, Avanos ve Gülşehir ilçelerinde olgunlaşmaya başlayan siyah üzümler, sofraları süslemeye başladı.

Nevşehir'in Hacıbektaş ilçesine bağlı Karaburna köyünde üzüm bağlarından hasat edilen siyah yaş üzümler kurutulmak üzere serilmeye başlandı.

Nevşehir’de, özellikle il merkezi, Ürgüp, Avanos, Hacıbektaş ve Gülşehir ilçelerinde yetiştirilen kara üzümler toplanmaya başlandı. Üzümler, geleneksel yöntemlerle serilerek kurutuluyor ve şimdiden yöre halkı arasında “kışın vitamin deposu” olarak büyük ilgi görüyor.

Üzüm Serme ve Kurutma Geleneği

Bağlarda toplanan kara üzümler, güneş gören alanlarda veya evlerin damlarında serilerek kurutuluyor. Geçmişte doğrudan toprak üzerine serilen üzümler, günümüzde gazete veya bezlerle altının kaplanmasıyla hijyenik şekilde hazırlanıyor. 1 hafta ile 10 gün arasında kuruyan üzümler, periyodik olarak çevrilip kurumaya bırakılıyor. Kuruyan üzümler elekten geçirilerek sofralara ulaştırılıyor.

Nevşehir ve çevresinde sofralık olarak tüketilen kara üzüm, özellikle gurbetçiler tarafından da çok seviliyor. Bağ sahipleri, hasat sonrası elde edilen üzümleri çevre illerden gelen tüccarlara satarak ekonomik kazanç sağlıyor.

Kara Üzümün Sağlık Faydaları

Kara üzüm sadece lezzetiyle değil, sağlığa olan katkılarıyla da dikkat çekiyor. Uzmanlar, kara üzümün:

  • Kalp ve damar sağlığını desteklediğini, kanı sulandırarak koroner hastalıklara karşı koruduğunu,

  • Kanser riskini azaltmaya yardımcı olan resveratrol içerdiğini,

  • Karaciğer ve böbrek fonksiyonlarını desteklediğini, bağırsak sistemini düzenlediğini,

  • Bağışıklık sistemini güçlendirdiğini ve enerji sağladığını,

  • Cilt sağlığına ve beyin fonksiyonlarına olumlu etkiler sunduğunu belirtiyor.

Kuru üzüm, ayrıca protein, karbonhidrat, demir, kalsiyum, potasyum ve vitaminler (A, B1, B2, B6, C) açısından zengin olmasıyla da diyet besini olarak öne çıkıyor. Araştırmalara göre bir kilo üzüm, 1.150 gr süt, 390 gr et ve 1.200 gr patatesle eşdeğer besin değeri taşıyor.

Üzümün Geleneksel Önemi

Nevşehir kara üzümü, köylülere gelir sağlarken, bölge ekonomisine ve kültürel mirasa da katkıda bulunuyor. Üzümler hasat sonrası özenle kurutulup şıraya veya çeşitli yöresel ürünlere dönüştürülerek sofralara ulaşıyor.

Prof. Turan Karadeniz, üzümün vücutta biriken zararlı maddelerin atılmasına, kanın temizlenmesine ve yağların erimesine yardımcı olduğunu belirterek, “Üzüm tek başına bir sağlık deposu. Kanserden koruyor, kalp sağlığını destekliyor, böbrek ve karaciğeri güçlendiriyor” dedi.

Nevşehir Üzüm Hasadı Başladı

Bağlarda başlayan kara üzüm toplama ve serme işlemleri, sıcak yaz ayları boyunca devam edecek. Hasat edilen üzümler, hem yöre halkı hem de yurtiçi ve yurtdışından gelen talep doğrultusunda tüketiciye ulaştırılacak.

Nevşehir’de üzüm yetiştiriciliği, hem sağlık hem de ekonomik açıdan bölge için büyük önem taşıyor. Kara üzüm, lezzeti, faydaları ve geleneksel üretim yöntemleriyle Kapadokya’nın önemli kültürel ve tarımsal miraslarından biri olarak öne çıkıyor.

Foto: Karaburna sayfası (Karaburna bağları)