Nevşehir ve yöresi yemeklerinin malzemeleri pek fazla olmamakla birlikte bölgesel denebilecek yemekleri vardır. Genellikle et tüketimi fazladır. Yörede sebzeciliğe de önem verildiğinden birçok sebzeyi kendileri yetiştirmekte ve yemeklerinde kullanmaktadırlar. Yöre mutfağından bazı örnekler aşağıdadır:
Çorbalar; tarhana, düğü, kesme, sütlü, patates çorbaları ve katma aşı.
Yemekler; testi kebabı,ağpakla (fasulye, kemikli et) , soğanlama, dıvıl (patates ve bulgur), cacık, ayva dolması, çanak (et ve sebze) , Nevşehir tavası (et) , zerdi pilavı, sızgıt (kışlık et kavurma), kömbe (bazlama) , kışlık ekmek (yufka), pastırma, sucuk.
Tatlılar; bulama (un, pekmez, ceviz) , aşure, irmik tatlısı, dalaz (yumurta, süt, un, yağ, bal veya şeker), aside (un, pekmez veya şeker), hoşaf. Yörede kaliteli şarap üretimi de yapılmaktadır.
Yöresel Yemekler:
Nevşehir ve çevresi mutfağı genel özellikler bakımından engebeli coğrafi koşullar içerisinde tarım ve hayvancılıkla uğraşan yapıya özgü kurallarla sınırlıdır. Beslenme alışkanlıkları, çevrede üretilen ürünlere yönelik olarak oluşmuştur. Yemek çeşitlerine baktığımızda, kullanılan malzeme ağırlıklı olarak yörede yetişen patates, buğday, mercimek, nohut, fasulye, kabak gibi ürünlerden oluşmaktadır. Bu ürünler birçok terkiple Nevşehirli’ nin sofrasını süslemektedir. Damak zevki olarak doyurucu özelliğe sahip bulunan un ve et ürünleri genel tercihleridir.
Sofra geleneği, yemeklerin sunulması bakımından önce sulu çorbalar ardından da yemek yenilirken iştah açmak amacı ile salata, turşu ve soğan vazgeçilmez ürünlerdir. Geleneksel Nevşehir mutfağında işler iki mekân içerisinde yürütülmektedir. Birincisi tandırın ve ocağın bulunduğu çardak, ikincisi ise malzemelerin bulunduğu kayıt damıdır.
Yöresel Beslenme Biçimi:
Nevşehir ve yöresi yemeklerinin malzemeleri pek fazla olmamakla birlikte bölgesel denebilecek yemekleri vardır. Genellikle et tüketimi fazladır. Tüketilen etin bir kısmı, öğle yemeklerinde evlerine gitmeyen esnaf kesiminin kendi hazırlayıp ekmek fırınlarında pişirttiği pide, güveç, tava şeklinde yaptığı yemeklerdir.
Kışlık ekmek(yufka) yapımı; Yerli halkın çoğu yılda bir kaç kez dört beş ay yetecek şekilde ekmek yaparlar. Bu iş bir iki kişinin yapabileceği bir olmadığından imece usulüyle yapılır. Bağ ve bahçeden çalı, çırpı tandır başında hazır edilir. Yufka yapımına gece yarısı 01-03 arasında başlanır ve akşama kadar sürer. Bu arada ev sahibi çalışanları doyurmak zorundadır. Ekmek süresince çeşitli mani, türkü, bilmece ve eğlendirici sözlerle bu iş cazip hale getirilir. Bu yapılan ekmek yetecek kadardır. Üst üste konan ekmekler kullanılacağı zaman su serpilerek ve bir örtüye sarılarak nemlendirilir.
Ekmek yapımı süresince mani, türkü, bilmece gibi eğlendirici sözlerle iş cazip hale getirilir. Ev sahibi, komşu kadınları doyurmak zorundadır. O günkü yiyecek tandır başında yapılan günlük gözlemelerdir.
Çılbır; Yumurta kaynamış suya (Biraz tuz atılır) kırılarak pişirilir. Alta sarımsaklı yoğurt üstte pişen yumurtalar konur ve üzerine kırmızıbiberli eritilmiş yağ eritilir.
Ferfene; Ziyafet yemeği anlamını taşımakla birlikte ve yumurta yemeği olarak söylenir.
Gendirme Yemeği; Bir tavanın içine tereyağı konulur. Ardından soğan ve salçası konularak kavrulur. Bu karışımın içerisine yarması katılarak biraz daha kavrulur. Diğer yanda kurutulmuş kemik çömleğin altına konur. Kurutulmuş haldeki yarma da eklenip, üstü basa su eklenir ve çömleğin ağzı kapatılarak pişirilir.
Kayısı Yahnisi; Genellikle bitirgen denilen kayısıdan yapılır. Eğer kayısı tatlı değil ise pişirilirken içine pekmez atılır. Parça et veya kıyma ile kayısılar, çömlekte pişirilir.
Nevşehir Tava; Kuşbaşı etin kendi yağı ile birlikte, domates, yeşilbiber, sarımsak ve isteği göre de patlıcan ilavesiyle toprak çanakta fırına verilerek pişirilmesidir.Orjinal Nevşehir Tavasını Nevşehirli Bayram Ulkat beyden öğrenebilirsiniz...
Kömbe; Esmer undan yapılır. Mayalı olarak hazırlanan hamurlar yarım santim inceliğinde 10 cm, çapında açılır ve sacın üzerinde pişirilir, Bir adı da bazlamadır, İçine isteğe göre yine kışlık olarak hazırlanan çömlek peyniri veya kıyma konur.
Ağpakla; Kışın çok yapılan ve çok sevilen bir yemek çeşitidir, Pişirilme şekli ile bölgesel özellik taşır, Beyaz fasulye, yağ ve kemikli et karışımı bir çömleğe konur ve çömlek, yufka ekmeğinin pişirildiği tandıra gömülür, Bu şekilde pişen yemek, kabı ve yeri dolayısıyla çok lezzetin olur, Özellikle kuru soğan ve turşu ile yenir.
İşte Nevşehir yöresel yemeklerinden sizler için seçtiğimiz özel resimler...
