İnsan vücuduna sayısız faydaları olan üzüm pekmezinin her üründe olduğu gibi doğal olanı tercih ediliyor. Üzümü işlemek ve pekmeze dönüştürmek oldukça zahmetli ve yorucu bir iş olarak dikkat çekerken, köylerde geleneksel yöntemlerle pekmez üretiliyor.FİB Haber olarak Site Editörümüz İbrahim Uysal ın Sulusaray kasabasında objektiflerine aldığı pekmez kaynatımını anlatan bu görüntüde Göynük Belediye Başkanı Recep Özbek‘in söyledikleri ise çok önemliydi.
Pekmez yapımı ile ilgili bilgi veren Göynük Belediye Başkanı Recep Özbek “Yöremizde üzüm pekmezi üretimi geleneksel olarak asırlık bir geçmişe sahip. Bir kilogram üzüm pekmezi ortalama 5–6 kilogram üzümden çıkmaktadır. Pekmezlik üzümler çeşitli şekillerde sıkılır ve şırası elde edilir. Bu şıra üzerinde ekşiliği giderme işlemi uygulanır. Bu sürenin sonunda şıra kaynatma kazanına boşaltılır. Kaynatma işlemi açık yayvan kaplarda yapılır ve düşük ısıda koyulaşıncaya kadar kaynatılır. Kaynatma kazanında şıra kaynamaya başlayınca köpük oluşur. Bu köpükler kepçe ile alınır. Kaynama ilerledikçe şıranın üstü kırmızı köpük bağlar, şıra içten içe kızarır göz göz olarak kaynar ve pekmez kokusunu yayar” şeklinde konuştu.
Uzun yıllardır pekmez yapan Göynüklü vatandaşlar, amaçlarının pekmez kaynatma geleneklerini sürdürmek eş dost ve akrabalara doğal pekmez yedirmek olduğunu belirterek doğal pekmez yapmak çok zahmetli bir iş olduğunu söylüyor. Yüzyıllardır üretilen ve kış aylarının vazgeçilmez şifa kaynağının pekmez olduğunu ifade eden Sulusaraylı Fadime teyze, “Biz küçükken antibiyotik veya ilaç nedir bilmiyorduk. Öksürdüğümüzde, üşüttüğümüzde bize pekmez yedirirlerdi iyi olurduk. Onun için pekmezin küçük çocuklara da yetişkinlere de çok faydası var. Artık son yıllarda birçok hastalığa da iyi geldiğini araştıranlar söylüyor” diye konuştu.
Artık pekmez kaynatmanın nostaljik bir hal aldığını kaydeden Göynük Belediye Başkanı Recep Özbek te, “İyi bir pekmez için bahçelerimizde yetiştirdiğimiz üzümlerimizle pekmez yapıyoruz. Az da olsa gurbetteki çocuklarımıza gönderiyoruz” şeklinde konuştu.
Başkan Özbek son olarak Göynük üzümleri ve çeşitleri hakkında bakın nasıl bilgiler verdi.
Üzümlerimiz
Siyah, beyaz ve mor çeşitleri mevcut olup, ince kabuklu çekirdekli buruk tadı vardır. Genel olarak şaraplık ve sıralık çeşitler olmasına rağmen bölgede sofralık olarak tüketilmektedir. Bölgemizde yetiştirilen başlıca üzüm çeşitleri özellikleri şunlardır
Siyah Vakkas : Bölgede üretimi en çok yapılan üzüm çeşittir, Salkımları orta büyüklükte, bol daneli, şıra oranı ve albenisi yüksektir.
Sînciri ; Dayanıklı bir çeşit olması ve geç hasat edilebilmesi nedeniyle tercih edilen bir çeşittir. Salkımları orta büyüklükte, beyaz renkli, daneler sıkı, şıra oranı yüksek ve tadı tatlıdır,
Kaşper : Bol verimlidir. Siyah ve beyaz çeşitleri vardır. Verim ve üretim alanı fazladır. Sonbaharda geç hasat edilen bir çeşittir.
Beyaz Üzüm : Beyaz renkli, orta iri taneli sulu ve gevrektir.
Öküz Gözü : Orta irilikte, salkımları sıkı ve dallı koniktir.
Güz Üzümü : Geç olgunlaşan, dayanıklı ve verimli bir çeşittir.
Keçi Memesi: Küçük taneli, sıkı salkımlı ve konik yarısı vardır. Şıra oranı fazla olması nedeniyle şaraplık kalitesi yüksektir.
Siyah Üzüm (Kara)
Keten gömlek
Emir
Razaki Beyaz
Dimrit
Razaki Siyah
Parmak
Beyaz Hevek
Öküz gözü
Mor Hevek
PEKMEZ’İN FAYDALARI
Pekmez hızla kana karışabilecek nitelikte bir gıda maddesi olduğundan acil enerji ihtiyacı için gerekli bir gıda maddesidir. İki yemek kaşığı 20 gram pekmez insan vücudu için çok değerli olan 2 miligram demir, 80 miligram kalsiyum ve enerji içermektedir. Üzüm pekmezinin özellikleri açısından bala göre daha zengin olduğu tespit edilmiştir. Yapılan bir diğer araştırmaya göre 1 kilogram üzüm ve 200 gram pekmezin kalori açısından bin 150 gram süte, 300 gram ekmeğe, 390 gram ete eşdeğer olduğu belirtilmektedir.
DOKTORLARIN TAVSİYESİ PEKMEZ
Kara Üzüm Pekmezi İlaç Gibi
Doç. Dr. Elmacıoğlu bal ve reçel yerine kara üzüm pekmezini öneriyor.
Ondokuzmayıs Üniversitesi (OMÜ) Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi ve Beslenme Uzmanı Doç. Dr. Funda Elmacıoğlu, çocuklara bal ve reçel yerine kara üzüm pekmezi yedirilmesini önerdi.
Doç. Dr. Elmacıoğlu, bal ve reçelin besleyici özelliği bulunmadığını belirterek, bal ve reçelin sadece iyi bir enerji kaynağı olduğunu söyledi.
Balın halk arasında "her derde deva" ve çok besleyici bir besin olarak bilindiğini ifade eden Doç. Dr. Elmacıoğlu, şunları söyledi: "Besleyici değeri olmamasına rağmen bal, oldukça yüksek fiyattan satılıyor. Hâlbuki bal ve reçel yerine besleyici özelliği olan pekmez tercih edilmelidir. Bal ve reçel adeta bir karbonhidrat deposudur. Bunların yerine, çocuklarımıza besleyici özelliği olan kara üzüm pekmezi yedirilmelidir. Pekmez çok daha faydalıdır, çünkü demir ve kalsiyum içerir."
"Bal Hızlı Enerji Verir"
Doç. Dr. Elmacıoğlu, bal ve reçelin çok kolay sindirildiğini ve kolay kana geçtiğini, bu nedenle de acil enerji ihtiyacını karşılamakta kullanılabileceğini söyledi.
Balın iştahlı, şişman ve şeker hastaları için uygun bir besin olmadığını belirten Doç. Dr. Elmacıoğlu, "Bal, aniden kana geçerek kan şekerinin yükselmesine, sonra da düşmesine neden olur. Bu nedenle kan şekeri ani düşenlerin baldan sakınmaları gerekir" dedi.
Özellikle şifalı olduğuna inanıldığı için balın oldukça pahallı satıldığını belirten Elmacıoğlu, "Oysa daha ekonomik olarak çok daha besleyici özelliği olan kara üzüm pekmezi alınabilir" diye konuştu.
