NEVŞEHİRLİ YEREL SANATÇILAR-II
Doç. Dr. Faruk GÜÇLÜ
Bölgemizin yerel sanatçılarını kısa kısa tanıtmaya devam ediyoruz.
ÜRGÜPLÜ KAMİL ATAY
Aslen Ürgüp Yeşilöz Köyünden olan sanatçı babasının İstanbul’da han işletmecisi olması sebebiyle 1896 Yılında İstanbul’da doğmuştur. 13 Yaşına kadar İstanbul’da yaşamış ve 1909 yılında Ürgüp’e gelerek Sinason’a(Mustafapaşa) yerleşmiştir. Ürgüp düğünlerinde türkü söyleyerek yaşamını sürdüren sanatçı Ürgüp Halkevinde yetişen yerel sanatçılardan birisidir
“Ürgüplü Kamil” mahlasını kullandığı da görülmektedir. Araştırmacı Hasan Şahin tespitlerine göre ; En bilinen türküleri “Karabiber Aş Olmaz/ Yürü Tren Yürü/Çiçek Ektim Duvara/ Ne Kadar Yakışmış Allar Ayşe’ye” dir. 16 adet taş plağı olduğu bilinmektedir. Avanos Araştırmaları sitesinde Ürgüplü Kamil Atay konusunda Prof. Dr. Filiz Kılıç ve Dr. Mehmet Kılıç’ın ciddi bir çalışması mevcuttur.
SUVERMEZLİ AŞIK MEHMET (KABATAŞ)
Aşık Mehmet 1913 yılında Suvermez Köyünde doğdu. Küçük yaşta öksüz kaldı. Hemşehrilerinin yanına İstanbul’a gitti. Orada aşık kahvelerine alıştı. Aşıkları dinledi. İlk şiirlerini Suvermez'deki Olaylar üzerine yazdı. Suvermez'in Sınırları, Ağıllı Düğün Destanı, Dayımın Hali gibi İstanbul'da seyyar tiyatro kumpanyalarında Saz çalıp Türkü söyleyen aşığın 50 yaşında sağlığı bozuldu. Geçimini sağlamak için Anadolu kasabalarında terzilerden parça kumaş toplamış kasketçilere satarak geçimini sağlamıştır. Yoksulluk içinde bir yaşam süren ve sağlığı gün geçtikçe bozulan aşık 1982 yılında yaşamını yitirmiştir. 1930 yılında Suvermez köyünün öğretmeni Şükrü Güney(Prof. Dr. Emrullah Güney’in babasıdır) şiirlerinin bir bölümünü derlemiş. Böylece onların unutulmasını önlemiştir.
SUVERMEZ GÜZELİ
Bir seher vaktinde göç etti gönül
Yürüdüm gözlerim göze dayandı
Gaflet uykusunda yatıp uyurken
Ömrüm geçti gitti güze dayandı.
Ne olur sevdiğim bir selam gönder
Dünya senin olsa vermez bir minder
Yaradanın çarkı devranı dönder
Ömrüm gazel oldu güze dayandı.
Aşık Mehmet buldu yaş kemalini
N'ola bir göreyim mah cemalini
Hesap ettim şu dünyanın malini
O da vardı bir top beze dayandı.
****
Aşığın Bir Güzel Geliyor başlıklı şiiri de oldukça güzel
BİR GÜZEL GELİYOR
Bir güzel geliyor döndüm de baktım.
Ben onun uğruna bu canı yaktım.
Zahm ne naz ile bir güzel gözlüm.
Gönlümün tacını giymiş dalına.
Bir güzel çocuğu almış yanına
Herkesin takısını takmış koluna.
Ayağına giymiş bir mavi yemeni.
Acep nasıl ana doğurdu seni.
Hiç kimseye gösterme o beyaz teni.
Ben dahi gözümü kapadım
Zahm ne naz ile bir güzel gözlüm.
Çığ düşmüşte sabahlan çok ayaz.
Mübarek Allah şu güzeli bana yaz.
Elmadan kırmızı pamuktan beyaz
Zalım ne naz ile bir güzel gözlüm.
(Zahm:Uysal, evcil anlamında)
ÜRGÜP BAŞDERELİ MEMİŞ ŞAHİN
Folklor araştırmacısı Ali Rıza Önder, 10 Mart 1939 tarihinde Ürgüp’te doğan saz şairi Memiş Şahin’i tanıtmak amacıyla ilk makale yazanlardandır. Türk Folklor Araştırmaları dergisinin 105. sayısında “Ürgüplü Memiş Şahin” adı ile yayımlanan çalışmada adı geçen saz şairinin sel felaketi üzerine yazmış olduğu “On Bir Haziran Destanı” ve “On Dört Haziran Destanı” adlı şiirlerine yer vermiştir
Ürgüplü araştırmacı yazar Mustafa Kaya’da Memiş Şahin’in tüm şiirlerini toplayarak Ürgüp Başdereli Aşık Memiş Şahin isimli bir kitap yayınlamıştır.
Yerel sanatçıların unutulmaması gereklidir.
Yararlanılan Kaynaklar:
Hasan Şahin; Ürgüplü Kamil Atalay, Ürgüp Dergisi, Sy,11,1997
Ahmet Özarslan; Geçmişten Esintiler, Anılar, Ürgüp Dergisi Sy,58,2017
Didar Yılmaz; Nevşehir’in Folklorik Özelliği, YDÜ, Mezuniyet Tezi,2000 Lefkoşa
