Adını içinde bulunduğu bağın sahibinden alan Durmuş Kadir Kilisesi, Göreme’nin Karşıbucak mevkiinde.
Gerek Göreme gerekse Kapadokya kiliselerinde ender rastlanan bazilika tipindeki bu kilise 3 apsisli ve ana apsisi templonlu. Templonlu apsisler, Erken Bizans Dönemi’nde oldukça yaygın. Templonlarda yeralan pencere gibi açıklıklar perde ile kapatılarak dışarıda bulunan halkın içerdeki ayini izlemesi önlenebilmektedir. 11. yüzyıldan sonraki templonlarda ise perde yerine ikonalar kullanılmış. Bu templonlu apsiste ayrıca baş piskoposun oturduğu kaya oyularak yapılmış bir taht bulunmakta. Daha küçük boyuttaki yan apsislerde ise ayinlerde kullanılan malzemeleri koymaya yarayan plaster ve nişler yeralır.
Ana apsisin önünde ana kayanın oyulmasıyla biçimlendirilmiş, dört basamaktan oluşan vaaz vermeye yarayan bir ambon yeralır.
3 nefi bulunan kilisenin orta nefi beşik tonozlu, yan nefleri ise düz tavanlı. Bir nefi kısmen yıkılmış. Nefler birbirlerinden dörder dikme ile ayrılmış. Dikmelerin üzerlerinde sütun biçiminde kabartmalar yeralır.
Kilisenin narteks kısmında nişlerin içine oyulmuş kilisenin papazlarına veya donörlerine ait mezarlar (arkosolium) bulunmakta. 18. veya 19.yüzyılda güvercinlik olarak kullanılan Durmuş Kadir Kilisesi, Erken Bizans Dönemi’ne 6-7. yüzyıla tarihlenmekte.
