Küratörlüğünü Fulya Erdemci ve Kevser Güler’in üstlendiği Cappadox çağdaş sanat programında sanatçılar, dünyadan çıkışın kendilerine özgü yollarını alışılmadık öneriler ve hayal kurduran farklı projelerle araştırıyor. Kapadokya’nın ilham verici, katmanlı coğrafyasında mekana özel ve bağlama duyarlı yeni projeler üreten sanatçıların işlerinden oluşan Cappadox’un çağdaş sanat sergisi 18 Mayıs – 11 Haziran tarihleri arasında Uçhisar, Keyişdere Vadisi (Göreme), Avanos ve İbrahimpaşa’da görülebilecek.
İsveçli sanatçı Annika Eriksson, zaman algısını, güç yapısını ve toplum tarafından kabul edilmiş sosyal görüşleri sorguladığı işleriyle tanınıyor. Sanatçı süre, tekrar ve döngü ile oynayarak bunların politik değişimler üzerindeki etkisini ortaya çıkarıyor. Eriksson, Kapadokya’da ise insanlarla hayvanların oluşturduğu yoldaşlık biçimlerini, bir arada yaşamalarını sağlayan geleneksel ve mevcut alışkanlıklarını araştırıyor. Cappadox’ta sanatçının Avanos’tan geçen Kızılırmak’ta bulunan yapay bir adacıkta yaşayan kazlarla ilgili gözlemlerini ve kişisel içgörülerini şiirsel bir dille paylaştığı “Kazların Hükmü (Avanos'un cesur ve yorgun kazlarına)” başlıklı çalışması yer alıyor. Kazların bireysel portrelerinin yer aldığı video işi Avanos’taki Hacı Nuri Bey Konağı’nda, onlara ithafen tasarlanan anıt ise Kızılırmak’ta, yapay adacığın yakınlarında görülebilecek.
Chapuisat Kardeşler işlerinde iç ve dış sınırları ters yüz ederek ve öznel gerçeklik algısıyla oynayarak mekanı dönüştürüyor. Ziyaretçileri kâşif pozisyonuna koyan projeleri, çoğunlukla onların etkin katılımını talep ediyor. Sanatçılar, Kapadokya için gerçekleştirdikleri “Tatil Köyü” başlıklı projelerinde, peribacalarının içindeki geleneksel arı kovanlarından ilham alarak, Keyişdere Vadisi’ndeki arı kolonileri için 1970’lerde inşa edilen devasa tatil komplekslerinin estetik ve mimari vaatlerini anımsatan “yazlık evler” ile bu kez de arıları “katılmaya” çağırıyorlar.
Temel olarak, insan ve diğer türler arasındaki ilişkisellik üzerine düşünen İris Ergül’ün, yerleştirme ve performanslarında kullandığı proplar, malzemeler ve hatta kostümler ya tek başına heykel olarak değerlendirilebilir niteliktedir ya da heykelsi özellikler taşımaktadırlar. Ergül, Cappadox 2017 çağdaş sanat sergisine Kapadokya tarihinin “hayvanlarla bir arada yaşama ve birlikte bir topluluk olmanın deneyimlendiği” kesitinden ilham alarak heykel yerleştirmesiyle katılıyor. Keyişdere’deki bir peribacasının içinde güvercinlik olarak da kullanılan mağaraya uygulanan yerleştirmede sanatçı, Kapadokya’daki diğer mekânlar gibi, yüzyıllar içinde hem mimari hem de işlev olarak farklılaşarak hibrid katmanlar oluşturan mağarayı Hristiyanlık’tan Şamanizm’e uzanan inanç kültürleri ve başka türlerle yoldaşlık düşüncesiyle birleştiriyor.
İşlerinde öncelikli olarak fotoğraf, harita ve yürümeyi kullanan Serkan Taycan, kentsel ve kırsal mekânların dönüşümüne, bu dönüşümün etkilerine, gelecek projeksiyonlarına ve bu süreçlerin parçası olan insanlık durumlarına odaklanıyor. Sanatçı Cappadox 2017 için ürettiği “Hidro Lab Kapadokya” projesinde, geçmiş ve gelecek arasında bağlayıcı bir unsur olan suyla Kapadokya’nın ilişkisini inceleyecek. Avanos’tan geçen Kızılırmak’ın geçmişteki ve bugünkü durumu ve kullanımı üzerinden evrensel su politikalarının yaşam alanlarımıza etkisini inceleyen bir tartışma platformu oluşturmayı amaçlıyor.
Genellikle projelerinin büyük bir bölümünü kamusal alanlarda sergileyen Héctor Zamora, Cappadox’ta Knidos’ta bir taş üzerinde keşfedilen labirent çizimine referansla bir labirent yapısı yaratacak. Doğu labirentlerinin bu erken dönem örneği, arada hiçbir kestirme yol bulunmaksızın merkeze kadar yürüyüp geri dönmeyi sağlayan bir rota sunuyor. “Hakikat Üzeri Örtülü Olarak Ortaya Çıkar” adlı heykel yerleştirmesi için yerel olarak üretilen delikli kiremitlerden yararlanan sanatçı, “açık ile örtük arasında farklı bir algılama imkanı, Türkiye ve dünyanın içinden geçtiği zamanlara ilişkin fiziki bir metafor” öneriyor. Yerleştirme Avanos Parkı’nda yer alıyor.
İzleyicileri aşina oldukları çevreleri yeniden tecrübe etmeye davet eden Karin Sander’ın işleri, duyuları yükselten bir azaltma ya da damıtma süreci olarak görülebilir. Sanatçının Cappadox’taki projesi, konser deneyimiyle ilgili. Sanatçı, müziğin ve görsel sanatların olanaklarını bir araya getirerek, konser, toplanma ya da festival izleyicilerinin algıları ve önyargılarıyla oynuyor. Sander’in “En Yüksek Notalara Çıkmak” ve “Yıldırım Konseri” isimli performansları, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, Müzik ve Resim bölümlerinin işbirliğiyle gerçekleşecek.
İnsan ile doğa arasındaki spesifik ilişkiye, bu ilişkideki çelişki ve sorunlara odaklanan Yaşam Şaşmazer son zamanlarda istila, bozulma ve yıkım gibi temaları konu alıyor. Cappadox için Keyişdere Vadisi’ndeki gözden uzak bir mağarada ürettiği heykel ile sanatçı, insanın doğa üzerindeki istilasını tersine çevirerek doğanın insanlığı istilasına odaklanıyor ve bu ahşap heykeli üzerinde doğanın etkisini sınıyor. Kapadokya’daki doğaya eklemlenmiş organik yaşam tarzlarından etkilenen Şaşmazer, daha iyi bir gelecek için kendimizi dönüştürmemizin mümkün olup olmadığını sorguluyor.
Cappadox için sesin evrende kaybolmadığı bilgisinden yola çıkarak geliştirdiği “Dinle Serisi” heykel yerleştirmesiyle Nermin Er, katılımcıları Kapadokya’nın vadilerinde yüzyıllardır yankılanan kaya, çalı, su, yer, göğün seslerini dinlemeye davet ediyor. Sanatçının “belki çıplak kulaklarla da, belli bir konsantrasyon aralığında edinilebilecek bir algıyı harekete geçirecek” şiirsel yerleştirmesi Keyişdere Vadisi’nde yer alacak. Ayrıca bu vadide bulunan eski bir güvercinlik mağarasına da yeraltı kentlerinde insanların çağlar boyunca kendilerine yaratmaya çalıştığı çıkış kaynakları düşüncesinden yola çıkarak yeraltı kentlerinin planlarını şeffaflaştırıp ölçeğiyle oynayarak, izdüşümlerini yüzeye taşıdığı kâğıt işleriyle müdahalede bulunacak.
Bu yıl 18 – 21 Mayıs 2017 tarihleri arasında "Dünyadan Çıkış Yolları" teması altında üçüncüsü düzenlenen Cappadox, Volkswagen ana sponsorluğunda Kapadokya'nın özel doğasında gerçekleşiyor.
*Cappadox bir Pozitif deneyimidir.
